Η μεγάλη αντιρατσιστική πορεία του Σαββάτου στην Ξάνθη ολοκληρώθηκε με συμμετοχή που ξεπέρασε κάθε προσδοκία και αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πορεία όλων των εποχών στην πόλη, συνιστώντας ένα ηχηρό και σημαντικό πολιτικό γεγονός, ορόσημο για την πολιτική ενηλικίωση της κοινωνίας.
Ήταν ειρηνική, ήταν δυναμική και ήταν μια πορεία στην οποία συμμετείχαν και άνθρωποι, που δεν συνηθίζουν να κατεβαίνουν στους δρόμους και τις πορείες γιατί για πρώτη φορά τους άγγιξε κάτι τόσο έντονα, όπως η εντεινόμενη ρατσιστική δράση της Χ.Α.. Η κρίσιμη μάζα για να μετατραπεί από μια ικανοποιητική και επιτυχημένη πορεία, στο πιο μαζικό συλλαλητήριο της μεταπολίτευσης, ήταν η παρουσία της μειονότητας για πρώτη φορά στο δρόμο.
Κάποιοι ενδεχομένως και να ενοχλήθηκαν αλλά αυτό ήταν το μήνυμα (και η αντιστοιχία) της κοινωνίας που αντιστέκεται στο κλίμα φόβου και τρομοκρατίας που κάποιοι επιχειρούν να επιβάλουν, ήταν το μήνυμα των ανθρώπων που θέλουν να ζουν σε καθεστώς ανεκτικότητας, ηρεμίας, κοινωνικής ειρήνης, ασφάλειας, μέσα στο πνεύμα των κατακτήσεων αυτής της πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Συνεργασία παρά τις αντιξοότητες και επιτυχία όλων των φορέων
Η πορεία ξεκίνησε από μια ιδέα του βουλευτή Χ. Ζεϊμπέκ αλλά αγκαλιάστηκε και οργανώθηκε από μια υπερκομματική συλλογική προσπάθεια (έντονη από όλους είναι η αλήθεια) πολιτικών φορέων όλου του δημοκρατικού τόξου της κοινωνίας και συλλογικών φορέων ή κινήσεων πολιτών, που συνεργάστηκαν παρά τις προφανείς διαφορές τους κάτω από ένα κοινό σκοπό και μια αναγκαιότητα που τους ξεπερνά. Υπήρξαν και απόντες από αυτή την προσπάθεια αλλά η απουσία αυτή βασίζεται σε συγκεκριμένες και σεβαστές πολιτικές διαφωνίες που δεν αναιρούν και τη δική τους θέληση να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του ρατσισμού (που στη δική μας περίπτωση είναι το μείζον) και της πολιτικής βίας γενικότερα, όπως και πρέπει να γίνει από την επόμενη μέρα.
Πέρα και έξω από αυτή την πολιτική διαφωνία υπήρξε μια χυδαία, ενδεχομένως, επιχείρηση κάποιων κύκλων, να σαμποτάρουν αυτή την πορεία με ακατανόητες ιδεολογικές ακροβασίες και φτηνή εθνικιστική προπαγάνδα, που κατέρρευσε με πολύ εντυπωσιακό τρόπο. Πέρα από την κακή αισθητική των παραγόντων αυτών της πλειονότητας αλλά και της μειονότητας, η επιχείρηση αυτή ήταν και πλήρως αποτυχημένη, αναγκάζοντας τους ενορχηστρωτές να παρακολουθούν περίλυποι τη μεγάλη συμμετοχή, αφού στρατηγικά υπέστησαν μια ήττα που θα μπορούσαν να αποφύγουν. Ίσως γιατί συνεχίζουν να τέμνουν την κοινωνία με αυτοαναφορικά κριτήρια, γεγονός που τους καθιστά γραφικούς.
Οι χρεοκοπημένες πρακτικές στη Θράκη
Ήταν ένα μήνυμα λοιπόν ότι οι χρεοκοπημένες αυτές πρακτικές, που ίσως μπορούσαν να επηρεάζουν -έστω μειοψηφίες- κατά τις δεκαετίες του 80 και του 90 στη Θράκη, σήμερα είναι απολύτως αστείες, επιστέφονται από διαδοχικές και ηχηρές αποτυχίες και δεν έχουν θέση στην κοινωνία. Είναι οι πρακτικές που ξόφλησαν αλλά πάνω σε αυτό όλοι θα πρέπει να είναι νηφάλιοι. Το γεγονός ότι κάποιοι μεταχειρίζονται ή εκμεταλλεύονται (γιατί η λέξη «εντέλουν» θα ήταν βαριά) αυτούς τους κύκλους, καλύπτοντας, εμμέσως τα φαινόμενα ρατσισμού που απειλούν τη συνύπαρξη στη Θράκη, δείχνει ότι οι κίνδυνοι για την κοινωνία είναι υπαρκτοί.
Οι πρακτικές αυτές ξόφλησαν αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κάποιοι άλλοι να επαίρονται ότι έχουν τη δυνατότητα να αντιστέκονται και να κινητοποιούν την κοινωνία (και η κριτική αυτή θα μπορούσε να συμπεριλάβει και το γράφοντα, ως μέλος της συντονιστικής επιτροπής, αν παρεξέκλινε). Οι πρακτικές αυτές χρεοκοπούν γιατί η κοινωνία επιλέγει να κινείται σε ότι της φαίνεται δίκαιο, χρήσιμο και δημοκρατικό και όχι γιατί κάποιος άλλος αναλαμβάνει να παραστήσει ένα καινοφανή και κατά φαντασία «προστάτη» της κοινωνίας. Είναι εντυπωσιακό πάντως ότι η -στον πυρήνα της στρεβλή- θεωρία των άκρων επιβεβαιώνεται στη Θράκη, όταν μιλούμε για τους ακραίους της μειονότητας και της πλειονότητας οι οποίοι, με μαθηματική ακρίβεια, συναντώνται όταν οι μάζες κινούνται αντίθετα στο διχασμό ! Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα και αποτέλεσε τη μεγάλη επιτυχία αυτής της πάνδημης κινητοποίησης, πριν ακόμη γίνει.
Η προσέλευση του κόσμου και η κοινή παρουσία πλειονοτικών και μειονοτικών κάτω από κοινά συνθήματα και πολιτικό πλαίσιο, ήταν απλώς η επιβεβαίωση ότι η κοινωνία θα απορρίπτει τα διχαστικά μηνύματα και θα προασπίζει τις κατακτήσεις της. Σίγουρα τα προβλήματα στη συμβίωση δεν εξαλείφθηκαν με μια πορεία και υπάρχει δρόμος που θα διανύσουν τα δύο στοιχεία. Αλλά έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα απέναντι στο ρατσισμό της Χρυσής Αυγής, ως φαινόμενο που πλήττει ένα μέρος της κοινωνίας και τρομοκρατεί το υπόλοιπο. Και αναδεικνύει φυσικά το πνεύμα αλληλεγγύης που καθόρισε την παρουσία των ανθρώπων που διοργάνωσαν την κινητοποίηση.
Επιτυχία όχι απέναντι σε όσους το πολέμησαν, αλλά για όσους συμμετείχαν
Ενωμένοι και απέναντι λοιπόν οι ξανθιώτες, απέναντι στο ρατσισμό και απέναντι σε όσους εξωθεσμικούς παράγοντες είχαν την εντύπωση ότι μπορούν να χειραγωγήσουν την κοινωνία έστω και στο ελάχιστο ή που επιχείρησαν να σαμποτάρουν ό,τι δεν μπορούν να καπηλευτούν. Η κοινωνία δεν ετεροκαθορίζεται πολιτικά και δεν καθοδηγείται στο βαθμό που κάποιοι νομίζουν. Η πολιτική χειραφέτηση των πολιτών δεν έχει ολοκληρωθεί, ειδικά για το μεγαλύτερο μέρος της μειονότητας και δεν συνέβη σε μια μέρα, από μια πορεία. Όμως, σταδιακά, και με δύσκολα βήματα, η κοινωνία προχωρά μπροστά σε δρόμους που δεν έχουν χαράξει, αναγκαστικά, άλλοι για εμάς αλλά εμείς για το μέλλον μας.
Το σημαντικότερο μήνυμα που βγήκε ήταν η ενωμένη κοινωνία. Και αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό αν αναλογιστεί κανείς ότι σε απάντηση ενός φτηνού διχαστικού πολέμου απέναντι στα ενωτικά μηνύματα, ήρθε η μεγαλύτερη πορεία όλων των εποχών στην Ξάνθη. Αυτό το καθιστά ηχηρό αλλά δεν πρέπει να εμπλακεί στο δίπολο απέναντι σε όσους πολέμησαν την πορεία, παρά να επιμείνει στο πλαίσιο που αυτή εξέπεμψε.