Του Μανώλη Χούμα
δώσ’ της κλώτσο να γυρίσει, παραμύθι ν’ αρχινήσει.
Τον 19ο αιώνα ζούσε στις Σέρρες ένας σεφαραδίτης Εβραίος φαρμακοποιός ονόματι Ισαάκ Δανιέλ, που είχε επιχειρηματικό μυαλό αλλά του έλειπε η μεγάλη ευκαιρία πλουτισμού.
Όποιος ψάχνει όμως βρίσκει και να που βρέθηκε κάποιος, που του ψιθύρισε στ’ αυτί τον δρόμο και τον τρόπο.
-Πήγαινε στην Ξάνθη, του είπε, εκεί είναι ο παράς.
Τον άφθονο παρά προσπόριζε στην Ξάνθη, ο μοναδικός καπνός-μπασμάς γνωστός στα πέρατα του κόσμου με τ’ όνομα Yenidje tobacco.
Ο καλύτερος ποιοτικά καπνός, βέβαια, δεν έβγαινε και δεν βγαίνει στον κάμπο της Γενισέας (Γενιτζέ), που ήταν η παλιά πρωτεύουσα του Νομού, αλλά στους ξερικούς «γιακάδες» της Ξάνθης.
Έτσι στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ο Δανιέλ γίνεται δημότης Ξάνθης κι ασχολείται πρώτιστα με τι άραγε; μα με το εμπόριο του καπνού, αφού εκεί κρύβεται ο πλούτος!
Γρήγορα έγινε μεγαλοκαπνέμπορος, αλλά του έλειπε η γυναίκα για οικογένεια κι έτσι; κι έτσι δεν άργησε να βρεθεί η όμορφη Εβραία ονόματι Σολ με την οποία, δυστυχώς, δεν απέκτησε παιδιά.
Ωραία γυναίκα βρήκαμε, αλλά θέλουμε κι ένα αρχοντικό ανάλογο του πλούτου μας. Αλλιώς τι νόημα έχουν τα λεφτά;
Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί ο κοντός στο μπόι Δανιέλ είχε ιδιαίτερες απαιτήσεις!
Ήθελε ο αρχιτέκτονας του σπιτιού του να ‘ναι Εβραίος, να ονομάζεται Ισαάκ και να είναι …κοντός ή τουλάχιστον να λέγεται Κοντός!
Πολλά ζητούσε;
Όποιος ψάχνει όμως βρίσκει και να που βρέθηκε κάποιος, που του ψιθύρισε στ’ αυτί τον δρόμο και τον τρόπο.
-Πήγαινε στη Βιέννη, του είπε, εκεί θα βρεις τον αρχιτέκτονα που θέλεις.
Αρχιτέκτονας του εμβληματικού Grande Maison (ψηλά στο βάθος) του Ισαάκ Δανιέλ, είναι ο διάσημος Βιεννέζος Εβραίος Ισαάκ Κουρτς (Κοντός).
…κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη,
δώσ’ της κλώτσο να γυρίσει, παραμύθι ν’ αρχινήσει.
Η μυθοπλασία μου στηρίχτηκε σε στοιχεία του θρύλου, που αλίευσα και καταγράφονται στην ξανθιώτικη Ιστορική Γραμματεία.
Το παναΐρ της ανοικοδόμησης των περισσότερων αρχοντικών της Ξάνθης έγινε την εικοσαετία 1890-1910 και το συγκεκριμένο χτίστηκε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1890.
Είναι πολυώροφο κτίσμα πέτρινο με κεραμοσκεπή και με άφθονο κεραμικό διάκοσμο, σε ύφος εκλεκτικισμού.
Βρίσκεται στη συμβολή των δρόμων Βενιζέλου και Κονίτσης και η συνολική του επιφάνεια είναι περίπου 1200τ.μ.
Στο εντυπωσιακό αρχοντικό έζησε τα παιδικά του χρόνια ο μεγάλος Μάνος Χατζιδάκις και γι’ αυτό σήμερα ονομάζεται Οικία Χατζιδάκι.
Λέτε ν’ αξιωθούμε να δούμε τη μετονομασία της οδού Κονίτσης σε οδό Μάνου Χατζιδάκι;
Ο φωτογράφος βρίσκεται στη γωνία των δρόμων Γεωργίου Σταύρου και Κονίτσης.
Ακολουθεί ο οπισθότυπος του επιστολικού δελταρίου, που φωτογραφήθηκε γύρω στο 1925.
Διαστάσεις : 14,1 x 8.9 εκ.
Φεβρουάριος 2024 – ΜΣΧ.
