ΦΕΞ: 1821, Η Ελληνική Επανάσταση στη Θράκη και η αναμονή ενός αιώνα για την ελευθερία.

Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης , η  ιστορία της Ξάνθης σ’ ένα κτίριο.

Εισαγωγή

Στο έργο του Η Ελλάς ευγνωμονούσα ο Θεόδωρος Βρυζάκης αποτυπώνει τόσο τους επιφανείς και αναγνωρίσιμους όσο και τους αφανείς πρωταγωνιστές των γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης. Η δράση των πρώτων είναι γνωστή μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια, τις ιστορικές μελέτες και την τέχνη, ενώ αντίθετα λίγοι γνωρίζουν τη συμβολή των αφανών προσώπων και των τοπικών κοινωνιών που πρόσφεραν τη ζωή και τις περιουσίες τους στον Αγώνα. Η μοναδικότητα της Ελληνικής Επανάστασης εντοπίζεται, μεταξύ άλλων, στην ευρύτατη διάδοση των επαναστατικών ιδεών της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε όλο το φάσμα των κοινωνικών τάξεων του ελλαδικού, και όχι μόνο, χώρου.

Η επιλογή των απλών ανθρώπων να ξεσηκωθούν ενάντια στον Οθωμανικό απολυταρχισμό αποτυπώθηκε στο σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» των επαναστατών, που ακούστηκε από τις μακρινές παραδουνάβιες ηγεμονίες μέχρι τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη. Συνεπώς, κάθε τόπος αναγνωρίζει στα πρόσωπα του παραπάνω πίνακα τους δικούς του αγωνιστές, μάρτυρες και ήρωες. Η έννοια της τοπικότητας εδώ είναι καθοριστική, γιατί γεγονότα και προσωπικότητες «τοπικού χαρακτήρα» και άρα μικρής αναγνωρισιμότητας, αφανείς απλοί άνθρωποι της καθημερινότητας θα λέγαμε σήμερα, βρίσκουν τη θέση που τους αξίζει στη συλλογική συνείδηση του «Εμείς». Στα πλαίσια αυτά η τοπική ιστορία γίνεται εργαλείο ιστορικής αυτοσυνειδησίας στα χέρια εκείνου που, όπως εύστοχα παρατήρησε ο Νίτσε στους στοχασμούς για την Ιστορία, «συντηρεί και τιμά, εκείνου που κοιτάζει με αγάπη και πίστη προ τα πίσω, προς τα εκεί απ’ όπου προέρχεται, εκεί όπου ο ίδιος ανδρώθηκε…», [Ιστορία και ζωή, μτφ Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, εκδ. Γνώση, 1993, σελ. 35].

Στα μη αναγνωρίσιμα, λοιπόν, πρόσωπα του πίνακα του Βρυζάκη, στους αφανείς απλούς ανθρώπους, οι Θρακιώτες αναγνωρίζουν των αγώνα των συντοπιτών τους, οι οποίοι σε θάλασσα και στεριά έδωσαν τις δικές τους μάχες για την απελευθέρωση, τις δικές τους μάχες για τη δημιουργία του ελληνικού «Εμείς». Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων της εθνικής παλιγγενεσίας, προτείνει ένα σύνολο δράσεων σε συνεργασία με τοπικούς κρατικούς και επιστημονικούς φορείς, ώστε να παρουσιάσει την Ελληνική Επανάσταση και τον ρόλο των Θρακιωτών σε αυτή. Περιοδικές εκθέσεις, νέα εκπαιδευτικά προγράμματα, ομιλίες, ραδιοφωνικές εκπομπές και άλλες εκδηλώσεις συνθέτουν το πλαίσιο δράσης που απευθύνεται τόσο στην τοπική κοινωνία αλλά και σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Μουσείου.

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης, έχει καταρτίσει ένα πλάνο τεσσάρων δράσεων, η καθεμιά από τις οποίες έχει διαφορετική στόχευση. Η πρώτη δράση αφορά στη δημιουργία νέας περιοδικής έκθεσης στο χώρο του Μουσείου, η δεύτερη αφορά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση νέων μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων, η τρίτη περιλαμβάνει κύκλο ομιλιών και διαλέξεων και, τέλος, η τέταρτη αφορά τη σειρά εκδηλώσεων προς το ευρύ κοινό.

Συνοπτικά οι δράσεις του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Ξάνθης

  • Έκθεση   «Όψεις της καθημερινής ζωής της Θράκης στην επαναστατημένη Ελλάδα»
  • Μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα «Από τη Σαμοθράκη ως την Γκουέρνικα, ιστορίες τέχνης και καταστροφής»
  • Κύκλος ομιλιών    «Το 1821 και οι Θρακιώτες»
  • Εκδηλώσεις προς το ευρύ κοινό  «Μουσικοχορευτική παράσταση: «Όψεις της καθημερινής ζωής της Θράκης στην επαναστατημένη Ελλάδα»

*Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και τις Εκδηλώσεις εορτασμού επετείου Ελληνικής Επανάστασης (1821)