Το θέμα του προσφυγικού και του τρόπου που το κράτος, η αυτοδιοίκηση, η κοινωνία και οι διεθνείς οργανώσεις αντιμετωπίζουν την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα και την Ευρώπη είναι το θέμα του Εργαστηρίου Προσφυγικής Πολιτικής που είναι σε εξέλιξη στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και διοργανώνεται από τη Συμβίωση – Σχολή Πολιτικών Σπουδών του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και την Πρεσβεία της Νορβηγίας στην Αθήνα. Ζήτημα του Refugee Lab είναι «Από την υποδοχή στην ένταξη».
Καμίνης: Νέοι στις υποβαθμισμένες συνοικίες
Στη διάρκεια των εργασιών, ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης περιέγραψε τον τρόπο που Δήμος συνέδραμε το κράτος στις αναγκαίες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προσφυγικών ροών προς την πρωτεύουσα, την εγκατάσταση και τις αναγκαίες υποδομές αλλά και τον κοινωνικό αντίκτυπο της υποδοχής στην πόλη της Αθήνας. Υποστήριξε ότι ο Δήμος της Αθήνας ήταν προετοιμασμένος σε ικανοποιητικό βαθμό αλλά τόνισε την ανάγκη για στενότερη συνεργασία του Δήμου με την κεντρική διοίκηση, την Περιφέρεια και τις οργανώσεις για την βελτίωση των συνθηκών υποδοχής αλλά και ενσωμάτωσης των προσφύγων
Ο Γ. Καμίνης έδωσε βαρύτητα στον κοινωνικό αντίκτυπο: Παρουσίασε ένα χάρτη όπου φαίνεται η συγκέντρωση των μεταναστών στις γειτονιές της Αθήνας. Όπως είπε είναι γειτονιές μεσαίων στρωμάτων που λόγω της κρίσης έχουν υποχωρήσει και άρχισαν σταδιακά να μετατρέπονται σε γκέτο. Εκεί, όπως σημείωσε, παρουσιάζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά της ΧΑ και η δική του πρόταση είναι αυτές οι γειτονιές να αρχίσουν να κατοικούνται από νέους ανθρώπους και ζευγάρια. Αναζητεί, όπως είπε χρηματοδότηση για να υλοποιήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, που θα αλλάξει την εικόνα και τη συνύπαρξη με νέους όρους στην πόλη.
Γ. Μπουτάρης: Όχι γκέτο για τους πρόσφυγες
Σύμφωνα με το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, οι αρνητικές συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν αρχικά στην τοπική κοινωνία «όταν έσκασε η βόμβα» του προσφυγικού, όπως τη χαρακτήρισε, εξαλείφθηκαν και η Θεσσαλονίκη επιδεικνύει τα αναγκαία αντανακλαστικά για την υποδοχή τους και εν συνεχεία τη ένταξη. Εκτίμησε ότι μεγάλο μέρος της προσφυγικής πολιτικής για την υποδοχή των προσφύγων χειρίζεται το Υπουργείο Άμυνας και όχι ο αρμόδιος Υπουργός αλλά έδωσε μεγάλη βάση στις συνθήκες. Όπως είπε δεν πρέπει να δημιουργούνται γκέτο αλλά η δική του πρόταση είναι να χρησιμοποιούντα εγκαταλειμμένα στρατόπεδα που εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης λόγω των εγκαταστάσεών τους.
Συμφώνησε με την πρόταση Καμίνη για να μετακινούνται οι νεαρότεροι πληθυσμοί σε γειτονιές με μεγάλη συγκέντρωση μεταναστών και προσφύγων και επεσήμανε, παράλληλα, την ανθρώπινη διάσταση, σημειώνοντας ότι οι 8-10.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη είναι ένας αριθμός μικρός για το μέγεθος της πόλης αλλά και για την πολυπολιτισμική της ιστορία.
Το μοντέλο στο Όσλο
Το μοντέλο υποδοχής, φιλοξενίας και ενσωμάτωσης των προσφύγων στεην πόλη του Όσλο περιέγραψε ο Τrygve Nordby, επικεφαλής των προσφυγικών θεμάτων στο Δήμο της νορβηγικής πρωτεύουσας. Οι συνθήκες, οι διαδικασίες και η εξυπηρέτηση των προσφύγων στο Όσλο είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο, δεδομένης και της μακροχρόνιας πολιτικής . Όπως σημειώνει, ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι θετικός και ελάχιστες είναι οι αντιδράσεις γύρω από τους χώρους φιλοξενίας, όπως πχ για 18,000 πρόσφυγες που φιλοξενούνται μέσα στο κέντρο του Όσλο. Όμως η πραγματικότητα που οφείλουν να αντιμετωπίσουν οι δομές και οι πολιτικές είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι πιθανό ότι θα παραμείνουν για χρόνια και άρα οφείλουν να ασκήσουν πολιτικέ για την ένταξή τους.
Ο Δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς από την πλευρά του εξήγησε τον τρόπο που η Χίος υποδέχθηκε αυτό το προσφυγικό κύμα, επεσήμανε και τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις που είχε το προσφυγικό ρεύμα για τον τουρισμό, τα προβλήματα αλλά και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η κεντρική διοίκηση και η αυτοδιοίκηση. Όπως μάλιστα τόνισε, ο τρόπος που σήμερα χρησιμοποιούμε τον όρο του πρόσφυγα αλλά και τα χαρακτηριστικά του είναι σαφώς αλλαγμένα με την έννοια του πρόσφυγα κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, και μετά το ΒΠΠ
Κ. Παπαϊωάννου: Αν υπάρχει ενιαία πολιτική, κυριαρχείται από αντιφάσεις
Στη διάρκεια των εργασιών της πρώτης μέρας, ο Γενικός Γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Κωστής Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στις ακολουθούμενες πολιτικές και σημείωσε ότι ακόμη και αν υποθέσουμε ότι υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική – παρότι το αμφισβητεί και ότι αυτή επηρεάζεται διαρκώς από τις κατά τόπους εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες- αυτή χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλες αντιφάσεις αντίστοιχες με αυτές που αντιμετωπίζει και η Ελλάδα που έρχεται αντιμέτωπη με τα προβλήματα αυτά καθημερινά.
Επεσήμανε τη θετική συνεισφορά της αλληλεγγύης που επέδειξε η κοινωνία στους δύσκολους πρώτους μήνες της κρίσης αλλά και εγγενή προβλήματα της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης που επιτείνουν την αβεβαιότητα.
Μεταξύ άλλων στην πρώτη μέρα των εργασιών τοποθετήθηκαν ο Αντιδήμαρχος μετανάστευσης και προσφύγων Λευτέρης Παπαγιανάκης για την κατάσταση που καλείται να αντιμετωπίσει ο Δήμος Αθηναίων και ο Nορβηγός πρέσβης Jorn Gjestad που ανέπτυξε το μοντέλο υποδοχής και ένταξης που ισχύει στη Νορβηγία ενώ τις εργασίες άνοιξε η εκπρόσωπος του Σχολείου Πολιτικών Σπουδών Δέσποινα Συρρή από τη Συμβίωση, που αναφέρθηκε στις προκλήσεις και το διακύβευμα που καλείται να διαχειριστεί η χώρα και η ΕΕ γύρω από το προσφυγικικό.
Επίσης ο Γεν. Γραμματέας Μετανάστευσης Βασίλης Παπαδόπουλος που επεσήμανε τον πρωτόγνωρο σε όγκο και προκλήσεις πρόβλημα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η χώρα κατά τον περασμένο χρόνο, ο εκπρόσωπος των Γιατρών χωρίς Σύνορα Απόστολος Βεΐζης ,που περιέγραψε με ιδιαίτερα μελανά χρώματα την αντίδραση της Ευρώπης απέναντι στο ανθρωπιστικό δράμα που εκτυλίσσεται.
Η διοργάνωση
Το Eργαστήριο Προσφυγικής πολιτικής Refugee Lab διοργανώνεται την Πέμπτη και την Παρασκευή στο Innovathens της Τεχνόπολης από το Δήμο Αθηναίων, τη Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών του Συμβουλίου της Ευρώπης και την πρεσβεία της Νορβηγίας στην Ελλάδα. Συμμετέχουν κυβερνητικά και αυτοδιοικητικά στελέχη, διεθνείς οργανώσεις οργανώσεις, μέλη της κοινωνίας των πολιτών, ερευνητές, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι
