Μια πολύ σπάνια φωτογραφία απέκτησε και κοινοποίησε στο σχετικό γκρουπ ο συμπολίτης και συλλέκτης Αλέξης Ντετοράκης.
Ο ίδιος σημειώνει σχετικά:
Η φωτογραφία με τα πιτσιρίκια ίσως να μη φαίνεται εκ πρώτης όψεως ξεχωριστή. Όπως αποκαλύπτει όμως η χειρόγραφη σημείωση στην πίσω όψη (φωτογραφία στα σχόλια) απεικονίζει παιδιά του Ισραηλιτικού Σχολείου της Ξάνθης το 1931. Με λίγη προσοχή διακρίνει κανείς ότι τα παράθυρα είναι της γκρεμισμένης σήμερα Συναγωγής. Κατά περίεργη σύμπτωση απέκτησα τη φωτογραφία σήμερα, λίγες μέρες πριν την 80η επέτειο του εκτοπισμού και της δολοφονίας των Εβραίων συμπολιτών μας για την οποία έχουν προγραμματιστεί πολύ αξιόλογες εκδηλώσεις.
Δυστυχώς είναι μάλλον αδύνατο να μπορέσουμε να ταυτοποιήσουμε κάποιο από τα εικονιζόμενα παιδιά. Είναι άραγε όλα τα παιδιά Εβραιόπουλα ή είναι μικτή παρέα? 12 χρόνια μετά τη φωτογραφία, νεαροί τότε, να εκτοπίστηκαν όλοι τους στην Τρεμπλίνκα το Μάρτιο του 1943 ή ίσως είναι ανάμεσα τους κάποιοι από τους ελάχιστους τυχερούς που είχαν φύγει εκτός Ξάνθης και έτσι επιζήσανε, όπως ο αντάρτης στο Πάικο Αλμπέρτο Τζόγιας που ταιριάζει ηλικιακά να είναι στη φωτογραφία? Αν το φρικτό έγκλημα του Ολοκαυτώματος δεν είχε διαπραχθεί, ίσως κάποιοι από αυτούς μέχρι και λίγα χρόνια πριν να κυκλοφορούσαν ακόμα στην πόλη γέροντες πια και τα εγγόνια και δισέγγονά τους να παίζανε μπάλα με τη δική τους παρέα και να βγαίνανε φωτογραφίες.
