• Του Δ. Γκαγκαλίδη
Είναι απ’ τις πιο όμορφες γωνιές της Ξάνθης. Η αυλή και μέρος απ’ το παρελθόν. Ήταν κάποτε τμήμα απ’ το Χάνι Αβέρωφ.
Ένα απ’ τα πολλά Χάνια (51 σύνολο) της Ξάνθης. Ανάμεσα στις οδούς Δαγκλή και Μ. Καραολή. Ήρθαν και το έχτισαν “πετράδες” απ’ την Ήπειρο. Πήγαιναν στις πόλεις και κατασκεύαζαν σπίτια, μαγαζιά, δρόμους, έργα. Έτσι έγινε και στην πόλη μας. Η επιγραφή υπάρχει ακόμη πάνω απ’ την αψιδωτή πρόσοψη. Γράφει 1880 και Αφοι Ζήση. Απ’ το χωριό Λάιστα, πάνω απ’ τα Γιάννενα. Η οικογένεια ήρθε, επικεφαλής μαστόρων και εργατών. Κρατούσαν τα ήθη και έθιμα του τόπου τους….

Έφτιαξαν, τέλειωσαν και ήρθε η ώρα για τ’ όνομα. Ήθελαν κάτι να τους θυμίζει τον τόπο τους. Τι καλύτερο απ’ τον ευεργέτη Αβέρωφ; Περήφανοι γι΄αυτόν και τα κατορθώματα του (βλ. Μέτσοβο). Ο “δικός τους” άνθρωπος, γνωστός σ’ όλο το Πανελλήνιο. Έτσι η πρόταση για την ονοματοδοσία ήταν ομόφωνη: “Χάνι Αβέρωφ” ! Κι έκτοτε έμεινε στην Ξάνθη. Να το θαυμάζουμε έως και σήμερα…..

(φωτο Κ. Θεοδώρου)