ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Ένα δράμα σε πολλές πράξεις
Του Θανάση Μουσόπουλου
Γ. ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Αντλώντας στοιχεία από το βιβλίο του Βασίλη Τζανακάρη «Η Ελλάδα φλέγεται – Από την είσοδο των Γερμανοβουλγάρων στη ματωμένη Αθήνα των Δεκεμβριανών», σελ. 733, βρήκα πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία γενικά, αλλά και σε σχέση με την περιφέρειά μας. Ο συγγραφέας το καταφέρνει αυτό με την παράθεση πολλών αποσπασμάτων από εφημερίδες της εποχής, ως λογοτεχνική παρουσίαση και αφήγηση γεγονότων ιστορίας ή μικροϊστορίας, ως δειγματολόγιο ανθρώπινης συμπεριφοράς γνωστών και αγνώστων προσώπων.
Μελετώντας τα κεφάλαια του βιβλίου, επέλεξα κάποιες σελίδες που αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα στο θέμα μου «Ψυχοπαθολογία Ειρήνης και Πολέμου». Δίνω βαρύτητα σε πρόσωπα, το χαρακτήρα, τη συμπεριφορά τους.
Κάποια αποσπάσματα θα τα παραθέσω, περισσότερο θα αναφέρω τις σελίδες που ο αναγνώστης/η αναγνώστρια μπορεί να βρει περισσότερα στοιχεία.
ΧΙΤΛΕΡ
Ο Αδόλφος Χίτλερ διάβαζε πολύ, όμως σχεδόν απουσίαζαν το θέατρο και η ποίηση από τις βιβλιοθήκες του. Ο γιατρός του Μόρελ του έδινε ένα σωρό φάρμακα που παρασκεύαζε ο ίδιος, πολλά από τα οποία ήταν κατάλληλα μόνο για … κτηνιατρική χρήση. Ο βρετανός ιστορικός Ίαν Κέρσο μιλά για την έμφυτη μυστικοπάθεια και την κενότητα των προσωπικών του σχέσεων. Είχε απόλυτο θαυμασμό για τους αρχαίους έλληνες και ο Περικλής υπήρξε ο παιδικός του ήρωας.
Ο Άλαν Μπούλοκ στο βιβλίο του Χίτλερ: Μια μελέτη για την τυραννία, γράφει ότι οι χειρονομίες του Φύρερ και ο δραματικός χαρακτήρας της ομιλίας του, με τα σκαμπανεβάσματά της να αγγίζουν την υστερία, ενώ ταυτόχρονα τσίριζε για να εκφράσει την απέχθειά του, είχαν το ίδιο αποτέλεσμα στο κοινό του… Κατάφερναν να μεταδίδουν ένα πάθος στο ακροατήριό του, ώστε οι άντρες ούρλιαζαν και επιδοκίμαζαν και οι γυναίκες έκλαιγαν ανεξέλεγκτα με λυγμούς…
Ιδιαίτερα σημαντικά είναι όσα συνδέονται με την αντιμετώπιση της Αντίστασης των Ελλήνων / των συμμοριών όπως χαρακτηρίζονται. Λέγει σε μια από τις πολλές συζητήσεις ο Φύρερ: «Εις την καταπολέμησιν των θεμελιώδης αρχή που πρέπει να βάλωμε με το ζόρι στο κεφάλι του καθενός είναι αυτό: ορθόν πρέπει να θεωρείται ό,τι οδηγεί εις την επιτυχίαν […] Τελικώς θα θεωρήται δίκαιον ό,τι συνετέλεσεν εις την εξόντωσιν των συμμοριών και τανάπαλιν θα θεωρήται άδικον ό,τι δεν εξυπηρετεί την εξόντωσίν τους». Με τέτοιες και παρόμοιες θέσεις ο κάθε αξιωματικός και στρατιώτης μπορούσε χωρίς ενδοιασμό να κάνει το κάθε τι, αρκεί να είχε ως αποτέλεσμα να εξοντωθούν ‘τα γουρούνια’= οι συμμορίτες.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1941 –
ΕΙΣΒΟΛΗ ΓΕΡΜΑΝΩΝ/ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ
Υπάρχουν αυτοί οι μεγαλόσχημοι Έλληνες που όταν έρχονται οι Γερμανοί έβλεπαν την ώρα να το σκάσουν.
Οι ελληνικές πληγές από τη μικρασιατική καταστροφή και μετά είχαν μείνει ορθάνοιχτες, η παρουσία των Γερμανών ερχόταν να την αποτελειώσει.
Σχεδόν ταυτόχρονα με την είσοδο των γερμανικών αρμάτων συνέχιζαν να επιστρέφουν οι έλληνες μαχητές των οχυρών. Οι φαντάροι μας περιδιάβαζαν ζητιανεύοντας στις γειτονιές.
Ο Δήμαρχος Σερρών: «Από σήμερον η εξουσία Σερρών παρεδόθη εις τα Βουλγαρικά στρατεύματα […] νομικμοφροσύνη του πληθυσμού […] συμβίωσις αδελφική […] απόλυτον πειθαρχίαν εις τας αποφάσεις της Γερμανίας».
Καταστροφή του Βελιγραδίου, 6 Απριλίου 1941. Εβδομάδα των Παθών για τον ελληνικό λαό. Τα μεσάνυχτα της 20ης Απριλίου γιορτάζουν την Ανάσταση του Χριστού, «θα γιόρταζαν τρόπος του λέγειν» γράφει Τζανακάρης.
ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΣΕ ΑΝΑΤ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ
Οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους έκαναν πολλά για να αλλοιώσουν την εθνική υπόσταση και συνείδηση των κατοίκων – να εκβουλγαρίσουν την περιοχή. Οι κάτοικοι αντιστέκονταν «η καρδιά εκείνων που επέμεναν να μένουν στον τόπο τους δεν έπαψε ούτε στιγμή να χτυπά ελληνικά και η συνείδησή τους να γιγαντώνεται».
Στο Δοξάτο, στη Δράμα, στα Κερδύλια γράφονται ματοβαμμένες ηρωικές σελίδες. Θύελλα φρίκης και θανάτου. Οι στρατιώτες του κατακτητή έκαιγαν κι έθυαν χωρίς φραγμό και χωρίς έλεος.
Στη δεύτερη βουλγαρική κατοχή του 1917 οι βούλγαροι είχαν κατακλέψει κειμήλια και εκκλησιαστικούς θησαυρούς από Τίμιο Ιωάννη Πρόδρομο Σερρών, την Εικοσιφοίνισσα, την Αρχαγγελιώτισσα, τώρα στην τρίτη κατοχή συνεχίζουν το βέβηλο έργο τους.
Μικρά χρονικά τρόμου, σε όλα τα χρόνια που φωτίζει ο συγγραφέας στο βιβλίο του. Χρονικά που δε θα τα γράψει η ιστορία, για τους συγγενείς όμως και τους απογόνους των θυμάτων θα παραμείνει μια ανοιχτή αγιάτρευτη πληγή.
ΕΒΡΑΙΟΙ
Η λιτανεία της φρίκης, επιγράφεται το υποκεφάλαιο, που ανήκει σε μια ευρύτερη ενότητα για την τύχη των Εβραίων της περιοχής μας και στην κατάβασή τους στον Άδη, όπως γράφει ο Τζανακάρης.
Ξεκινά ως εξής: «Κάθε βουλγαρική ομάδα δράσης είχε στη δικαιοδοσία της τέσσερις τουλάχιστον οικογένειες Εβραίων. Η εντολή και οι οδηγίες ήταν να τους εξηγήσουν ότι εκτελούσαν διαταγή της κυβέρνησης για μεταφορά τους στις εσωτερικές περιοχές της χώρας και να τους ενημερώσουν τι επιτρεπόταν να έχουν μαζί τους (ρούχα, κουβέρτες, παπλώματα, τροφές, τροφές και σκεύη) καθώς και πόσα χρήματα».
Περιγράφεται ο τρόπος συγκέντρωσης. Ξεχώρισα τούτο το κεφάλαιο, με μία γοητευτική ιστορία ανθρωπιάς, που αφηγήθηκαν στο συγγραφέα οι αδελφές Μαρία και Σοφία Μαυρίδου.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, παραμονές 28ης Οκτωβρίου 2022
