Το κτίριο της Λέσχης της Ελληνικής Κοινότητας Ξάνθης, από το 1902
Του Μανώλη Σ. Χούμα
Το κτίριο της Λέσχης της Ελληνικής Κοινότητας Ξάνθης – 1902.
Στα ύστερα της Οθωμανικής Κυριαρχίας η Δημογεροντία Ξάνθης, με πρωτοβουλία του συνοδικού Ποιμενάρχη της Ιωακείμ Σγουρού (1891-1910), αποφασίζει την ανέγερση της Λέσχης της Ελληνικής Κοινότητας με τον οβολό των μελών της.
Σκοπός της Λέσχης ήταν η συνεύρεση των Ελλήνων της Κοινότητας σε αξιόλογο και καλαίσθητο κτίριο, καθώς και η δημιουργία χώρων για κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως δεξιώσεις, γιορτές, χοροί κ.α.
Παράλληλα το οικονομικό όφελος, που αποκόμιζε η ενοικίαση αυτής, προοριζόταν αποκλειστικά για την εύρυθμη κι ομαλή λειτουργία των Κοινοτικών Σχολείων της Ξάνθης.
Οι εργασίες της ανέγερσης της Λέσχης ξεκίνησαν στις αρχές του 1902 κι ολοκληρώθηκαν στα τέλη της ίδιας χρονιάς.
Η αρχική ονομασία του κτίσματος ήταν Εμπορικό Καφενείο και στο διάβα του χρόνου αλλάζει αυτή όπως, Εμπορική Λέσχη, Στρατιωτική Λέσχη, Δημοτική Βιβλιοθήκη και ΦΕΞ.
Το αναφερόμενο στη ξανθιώτικη βιβλιογραφία κτίριο της Λέσχης – ΦΕΞ, ως ευεργεσία του Μιχαήλ Ματσίνη, αποτελεί αυθαίρετη κι ατεκμηρίωτη άποψη του παλιού Ληξιάρχου Ξάνθης Κωνσταντίνου Βελισσαρίου, που δημοσιεύτηκε στο αναμνηστικό ΛΕΥΚΩΜΑ για τα πεντάχρονα της ΦΕΞ, 1958 (σελ 86, 87).
Στο εντυπωσιακό κτίσμα με τον πλούσιο διάκοσμο, που η αρχιτεκτονική του φόρμα έχει ύφος εκλεκτικισμού, τριγυρίζει αδιάκοπα «το πνεύμα» του λόγιου συγγραφέα, ποιητή, ιστορικού και παλιού δ/ντή της Βιβλιοθήκης και μετέπειτα δ/ντή της ΦΕΞ Στέφανου Ιωαννίδη.
Η ανάρτηση αφιερώνεται, ως στέφανος ευγνωμοσύνης, στη μνήμη αυτού του γίγαντα του πνεύματος, που συγκρότησε και μας κληροδότησε μια τεράστια Τράπεζα Πληροφοριών για τη Ξάνθη.