Του Μανώλη Χούμα.
Στην καρδιά της πενηντάχρονης Μπελ Επόκ της Ξάνθης (1860-1910), λόγω του καπνού της ασφαλώς και στα ύστερα της οθωμανικής κυριαρχίας, ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης (Δεδέ Αγάτς) των Ανατολικών Σιδηροδρόμων (1893-1896).
Ο Τύπος της εποχής μας πληροφορεί, πως οι λόγοι κατασκευής της αναφερόμενης γραμμής, ήταν πρώτιστα στρατιωτικοί.
Οι Οθωμανοί έβλεπαν τον αλυτρωτισμό των εθνών στη Βαλκανική να παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις και τα σύννεφα του πολέμου συνεχώς να πυκνώνουν.
Λογικό λοιπόν είναι πως ήθελαν μια γραμμή, που να εξυπηρετεί την γρήγορη χερσαία μεταφορά στρατιωτικών μονάδων και πολεμικού υλικού, εκτός της επιβατικής κι εμπορικής χρήσης.
Η νέα αυτή γραμμή συνέδεσε τη Θεσσαλονίκη με την Αδριανούπολη, μιας και η γραμμή «Αλεξανδρούπολη – Αδριανούπολη» προϋπήρχε.
Άνθρωποι κι εμπορεύματα φθάνοντας από Θεσσαλονίκη στην Αδριανούπολη, είχαν την δυνατότητα να επιλέξουν, είτε ανατολικά προς την Κωνσταντινούπολη, είτε δυτικά προς την κεντρική Ευρώπη χρησιμοποιώντας το Οριάν Εξπρές.
Σαν να βλέπω το σιδερένιο θεριό να ‘ρχεται στολισμένο απ’ το βάθος, τη μπάντα να παιανίζει, τους άρχοντες της πόλης μ’ επίσημη ενδυμασία σε αναμονή κι ένα ετερόκλητο πλήθος Ξανθίων να περιμένει με αγωνία και περιέργεια την άφιξη του τρένου, που μπήκε στην Ξάνθη σφυρίζοντας, ξεφυσώντας και μέσα σε σύννεφο καπνού.
Ένα πρωτόγνωρο όχημα, για τους περισσότερους Ξανθίους εκείνης της εποχής, που σηματοδότησε την μεγάλη αλλαγή της μεταφοράς ανθρώπων κι αγαθών.
Τ’ ατελείωτα καραβάνια των κυρατζήδων (μεταφορείς) με τα μουλάρια και τις καμήλες, που μετέφεραν κυρίως τον περίφημο καπνό – μπασμά της Ξάνθης, θα ελαχιστοποιηθούν και σταδιακά θα εξαφανιστούν.
Μετά το εορταστικό καλωσόρισμα η ατμάμαξα ξεκινάει και σε λίγο θ’ αφήσει τον εύφορο κάμπο της Θράκης και θα μπει αγκομαχώντας στ’ ανεπανάληπτης ομορφιάς Στενά του Νέστου.
Κάποιοι τ’ αποκαλούν Θρακικά Τέμπη, αλλ’ αυτό υποβαθμίζει την απαράμιλλη μοναδικότητα των Στενών.
Ο αξέχαστος χορός των εικόνων των μαιάνδρων και της παρόχθιας του Νέστου διαδρομής τελειώνει, αφού το τρένο διανύσει 22 χιλ. μήκος και μπει σε 28 γαλαρίες ή τουνέλια, όπως έλεγαν οι παλιοί.
Άραγε θα ξανακούσουμε το τρένο να σφυρίζει στο Σταθμό της Ξάνθης;
Ιδού η απορία!
Είθε!
Ιούλιος 2022 – ΜΣΧ
