Για υπερδιπλασιασμό των διοδίων στην Εγνατία Οδό και κατάργηση των “ελευθέρας” για μετακινήσεις μεταξύ δύο νομών, κάνουν τα δημοσιεύματα που έρχονται στο φως της δημοσιοτητας μετά την ανακήρυξη της ΤΕΡΝΑ ως προτιμητέου αναδόχου για την Παραχώρηση του αυτοκινητοδρόμου.
Πιο συγκεκριμένα, στις 26 Αυγούστου η κυβέρνηση ανακήρυξε την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis προτιμητέο ανάδοχο για την παραχώρηση της Εγνατίας για 35 χρόνια. Σύμφωνα με όσα ανέφερε η ανακοίνωση του ΤΑΙΠΕΔ, το δημόσιο θα εισπράξει άμεσα για την παραχώρηση 1,5 δισ. ευρώ και για τα επόμενα 35 χρόνια το 7,5% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων χρήσης και εκμετάλλευσης του έργου, δηλαδή, κατά τις προβλέψεις της σύμβασης, 24 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, έναντι 235 εκατ. ευρώ που θα εισπράττει ο παραχωρησιούχος, ή 850 εκατ. ευρώ στο σύνολο της 35αετίας επί συνολικών εσόδων 11,35 δισ. ευρώ του παραχωρησιούχου.
Με βάση τους όρους της προωθούμενης σύμβασης η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Θα πάρει για 35 χρόνια προς εκμετάλλευση την ολοκληρωμένη αρτηρία της Εγνατίας, τον μεγαλύτερο αυτοκινητόδρομο της χώρας κι έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, μήκους 883 χλμ.
Η Εγνατία διασχίζει όλη τη βόρεια Ελλάδα από την Ηγουμενίτσα έως τους Κήπους του Εβρου και συμπεριλαμβάνει τους τρεις κάθετους οδικούς άξονες που συνδέουν την Ελλάδα με τις όμορες βαλκανικές χώρες: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία.
Τι προβλέπει η σύμβαση
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το έργο της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων που πρόκειται να παραχωρηθεί έχει ως εξής:
- 900 χλμ. κατασκευασμένων αυτοκινητόδρομων (40% της Ελλάδας)
- 110 χλμ. σηράγγων, 50 χλμ. γεφυρών
- Ολες οι υπεραστικές μεταφορές της βόρειας Ελλάδας και οι συνοριακές συνδέσεις με γειτονικά κράτη
- Καταβληθέν κόστος κατασκευής 7 δισ. ευρώ
- Χρηματοδότηση κατασκευής: εθνικοί πόροι (μέσω δανεισμού) και προγράμματα ΕΕ
- Αποπληρωθέντα δάνεια Εγνατία Οδός ΑΕ: 1,1 δισ. ευρώ (100%) – χρέος: 0
- Κατασκευαστικές εκκρεμότητες: 0,25 δισ. ευρώ (σταθμοί εξυπηρέτησης, τμήμα 44 χλμ. Χαλάστρα – Εύζωνοι) Αποτελέσματα της παραχώρησης:
- Απώλεια εξασφαλισμένων ετήσιων κερδών από το δημόσιο 90 έως 235 εκατ. ευρώ (αναλόγως του ύψους των διοδίων) για 35 έτη και αντ’ αυτού εφάπαξ είσπραξη 1,49 δισ. ευρώ και 24 εκατ. ευρώ το έτος. Το εφάπαξ ποσό ουσιαστικά θα αποτελεί προείσπραξη μόνο μικρού ποσοστού των μελλοντικών εσόδων, με επιτόκιο πολλαπλάσιο από το τρέχον επιτόκιο δημόσιου δανεισμού της χώρας (<1,9% για ομόλογα τριανταετίας).
- Υπερδιπλασιασμός κόστους διοδίων για τους χρήστες (από 3 στα 6,5 λεπτά/χλμ.).
- Κατάργηση απαλλαγών διοδίων για τοπικούς χρήστες και άνεργους.
- Ανάληψη από το δημόσιο των σημαντικών ρίσκων (γεωτεχνικά, πανδημίες, οικονομικές κρίσεις) με επιπλέον αποζημιώσεις στον παραχωρησιούχο.
- Απαγόρευση ανάπτυξης νέων αυτοκινητοδρόμων και οδών ταχείας κυκλοφορίας (π.χ. Θεσσαλονίκη – Εδεσσα, Πατρίδα – Σκύδρα κ.ά.) ως ανταγωνιστικών έργων στην παραχώρηση.
- Το μοντέλο της εν λόγω παραχώρησης είναι εξαρχής στρεβλό, καθότι τα έσοδα διοδίων και εκμετάλλευσης υπερεπαρκούν για την αυτοχρηματοδότηση τόσο της συντήρησης και λειτουργίας όσο και των νέων κατασκευών, άρα δεν υφίστανται ανάγκες προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω σύμβασης παραχώρησης.