“Η εν Κιρέτσιλερ της Ξάνθης γενομένη εκδρομή … τη 21η Ιουνίου 1923” τιτλοφορείται η ανάρτηση του γνωστού ξανθιώτη ερευνητή της τοπικής ιστορίας Μανώλη Χούμα, στην οποία παραθέτει μια εκπληκτική φωτογραφία αρκετά γνωστών Ξανθιωτών του 1923 στην περιοχή της Παλιάς Χρύσας.
Αναφέρει ο Μ. Χουμας:
“Λίγο μετά την απελευθέρωση της ενσωματωμένης Ξάνθης στη Βουλγαρία (1913-19), η κοσμοπολίτικη κοινωνία της ξαναβρίσκει τον βηματισμό αργά, αλλά σταθερά στον πολιτισμό, στα γράμματα, στις τέχνες, στην εργασία, στον χρυσόφυλλο καπνό, στον αθλητισμό αλλά και στην διασκέδαση.
Στην εικόνα μια παρέα Ξανθιωτών μπουρζουάδων σε αναμνηστικό φωτογραφικό στιγμιότυπο, στην ξακουστή για τον μοναδικό της καπνό Χρύσα – Κιρέτσιλερ.
Όρθιος πίσω αριστερά, ο μικρόσωμος οδοντογιατρός της Ξάνθης του Μεσοπολέμου Γεώργιος Κανδυλάκης.
Ο αναφερόμενος είχε έντονη κοινωνική και καλλιτεχνική δράση (ηθοποιός, τενόρος), το δε οδοντογιατρείο του ήταν στον όροφο του Μεντρεσέ της Κεντρικής Πλατείας μέχρι το 1935.
Την χρονιά αυτή, η τότε κυβέρνηση των Τσαλδάρη – Κονδύλη τον κυνήγησε γιατί θεώρησε, πως είχε συμμετοχή στο κίνημα των Ελλήνων βενιζελικών αξιωματικών – Μάρτιος του 1935 – κι έτσι αναγκάστηκε να μετακομίσει στη Θεσσαλονίκη.
Ο Κανδυλάκης ήταν μέλος της ακμάζουσας και πολυάριθμης Κρητικής Αδελφότητας Ξάνθης, που αριθμούσε πολλά κι επίλεκτα πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας όπως οι : Χατζιδάκις (πατέρας του μεγάλου Μάνου), Μεσσαρίτης, Φανουράκης, Λυδάκης, Γραμματικάκης, Μαθιουδάκης, Λιανδρής, Γονυτάκης, Δερμιτζάκης, Χατζάκης, Αποκορωνιωτάκης, Ξυνιαράκης, Περσινάκης, Τζινεβράκης, Καρυωτάκης κ.α.
Δίπλα του όρθιος, ο Υπίατρος κι αργότερα Κλινικάρχης, Δήμαρχος και Βουλευτής Ξάνθης Χρήστος Κοψιδάς, που αποστρατεύτηκε το 1923 ή λίγο μετά.
Ο Επτανήσιος στην καταγωγή Κοψιδάς παντρεύτηκε την Μαριάνθη, κόρη του πλούσιου Ξανθιώτη χρηματιστή Θεόδωρου Ταραβάνη κι ήταν ένας απ’ τους πρώτους Έλληνες αξιωματικούς της ΙΧης Μεραρχίας του Λεοναρδόπουλου, που μπήκαν την 4η Οκτωβρίου 1919 ως Ελευθερωτές της Ξάνθης.
Καθιστοί στην πίσω σειρα του τραπεζιού κι από αριστερά : ο φαρμακοποιός Δ.Τριανταφύλλου – ο γιατρός Χρηστίδης με τη σύζυγό του (αδελφή του Κανδυλάκη) – ο συνταγματάρχης Πεζικού και Μέραρχος της ΙΧης Παναγιώτης Γαρδίκας – η κόρη Τριανταφύλου – η κόρη Χασιρτζόγλου (μάλλον του Δημητρίου και της Ελένης) – Έλληνας αξιωματικός.
Στην μπροστινή σειρά : δύο Έλληνες αξιωματικοί (ο δεύτερος είναι ο αποστολέας της κάρτας λοχαγός Παριανός Θεόδ.) – η σύζυγος Κανδυλάκη – η κόρη Κανδυλάκη στα γόνατα Έλληνα αξιωματικού και τέλος μια δασκάλα απ’ τις Σέρρες.
Ο Μέραρχος Π.Γαρδίκας λίγο χρόνο μετά την φωτογράφιση παντρεύτηκε την Κορνηλία, την κόρη του καπνέμπορου και πρώην Υποπρόξενου της Αυστροουγγαρίας στη Ξάνθη Μένανδρου Χασιρτζόγλου.
Θυμόταν και μας έλεγε τις προάλλες η αγαπημένη μας Στέλλα Λιανδρή – Γαργάλα, για την όμορφη αρχοντογυναίκα Κορνηλία Χασιρτζόγλου – Γαρδίκα, “ βρεθήκαμε οικογενειακά ένα βράδυ, πριν τη Βουλγαρική Κατοχή (1941-44), σε μια γιορτή στο αρχοντικό του γιατρού Κ.Καραμπέτση. Η Κορνηλία με κρατούσε για πολύ ώρα στα πόδια της και κάθε τόσο έλεγε – αυτό το ήσυχο κοριτσάκι να μην το μαλώσει ποτέ κανείς”
Η κάρτα είναι αγνώστου εκδότη κι έχει διαστάσεις : 14 x 9 εκ.
Ακολουθεί ο οπισθότυπος της κάρτας, όπου ο λοχαγός Παριανός προσδιορίζει με ακρίβεια τη θέση και τα ονόματα των εκδρομέων.”
Η πίσω όψη της φωτογραφίας:
