Επαναφορά σε όσα ίσχυσαν στις δημοτικές εκλογές του 2006 φαίνεται ότι είναι ο στόχος του νομοσχεδίου της κυβέρνηση για την τοπική αυτοδιοίκηση ενώ πέρα από τη μείωση του ποσοστού εκλογής από τον πρώτο γύρο στο 43% προβλέπει πλαφόν 3% για την είσοδο στο δημοτικό συμβούλιο και υπερ-ενισχυμένη αναλογική για τον πρώτο συνδυασμό.
Σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση στην περιοχή, με βάση τα αποτελέσματα του 2019, το νέο σύστημα θα εμπόδιζε την είσοδο του ΚΚΕ στο Δημοτικό Συμβούλιο Ξάνθης και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Σίγουρα όμως θα μειώσει αισθητά τον αριθμό των συμβούλων που εκλέγονται από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης και θα ωθήσει σε συνενώσεις συνδυασμών.
Οι βασικές αλλαγές που επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο:
- Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία.
- Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου ώστε να ενισχυθεί ο ουσιαστικός διάλογος.
- Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%.
- Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
- Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του.
- Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
- Επαναφορά της ορολογίας «κοινότητας» σε «δημοτική κοινότητα» ώστε να μην υπάρχει καμία σύγχυση με την προ του «Καποδίστρια» διοικητική διαίρεση της χώρας.
- Εναρμονίζεται η πλειοψηφία του δημάρχου στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
- Σε μικρότερες δημοτικές κοινότητες ο εκπρόσωπος της εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
- Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 30η Ιουνίου για την κατάρτιση των συνδυασμών ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως στο εκλογικό σώμα γνωστοί οι υποψήφιοι.
