Η πανδημία του ιού Covid-19 είχε σοβαρό αντίκτυπο σε πολλές κοινωνικές δομές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Παρόλο που δεν έχουν υποστεί εξίσου τις ίδιες επιπτώσεις όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, κανένα από αυτά δεν βγήκε αλώβητο από κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες. Νωρίς, οι εθνικές παρορμήσεις οδήγησαν σε κλείσιμο συνόρων και περιορισμούς στις εξαγωγές ιατρικών προμηθειών, πράγμα που επέφερε μεγάλο πλήγμα σε πολλά κράτη-μέλη. Είναι επομένως φανερά αντιληπτό πως η πανδημία του κορωνοϊού έχει θέσει σε συναγερμό την παγκόσμια οικονομία, καθώς κάθε χώρα προσπαθεί να καταπολεμήσει την εξάπλωσή της, ενώ συγχρόνως λαμβάνει μέτρα για να περιορίσει τις επιπτώσεις στην οικονομία.

Παρόλα αυτά, υπήρχαν ενδείξεις, ακόμη και στις πρώτες ημέρες, σε εκθέσεις της Ευρώπης για τον κορωνοϊό, για την εμφάνιση μια απρόσμενης πανευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Μεμονωμένες πράξεις αλληλεγγύης άνοιξαν το δρόμο για δωρεές εκατοντάδων χιλιάδων προστατευτικών μασκών και άλλων ιατρικών προμηθειών στις χώρες που πλήττονται περισσότερο. Τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέλαβαν τελικά έναν κρίσιμο ρόλο στο συντονισμό της αντίδρασης της Ευρώπης στην κρίση και καθώς οι συζητήσεις στρέφονται προς την οικονομική ανάκαμψη μετά από μήνες μέτρων κλειδώματος και περιορισμών στο διασυνοριακό εμπόριο και ταξίδια, εμφανίζονται διάφορες προτάσεις για το πώς να ξεκινήσουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και να επιστρέψουν σε κάτι που πλησιάζει την κανονική ζωή.

Έρευνα του European Solidarity Tracker: 

Το European Solidarity Tracker είναι ένα διαδραστικό εργαλείο οπτικοποίησης δεδομένων που μέσα από διάφορες ερευνητικές διαδικασίες παρουσιάζει τις στιγμές πανευρωπαϊκής αλληλεγγύης, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα την κρίση της πανδημίας. Βασίζεται σε διαθέσιμες στο κοινό πηγές που συλλέγονται από συνεργαζόμενους ερευνητές της ECFR και την ομάδα Rethink: Europe.  Οι ερευνητικές πηγές καλύπτουν τους μήνες Μάρτιο έως Μάιο 2020. Με σκοπό οι διαδικασίες που διαμορφώνονται μέσω της έρευνας να φέρουν ορθά αποτελέσματα, για την αποφυγή διπλών δειγματοληπτικών αντικειμένων και τη δημιουργία ενός συνόλου δεδομένων υψηλής ποιότητας, οι ομάδες εργασίας επεξεργάστηκαν και έλεγξαν σχολαστικά την ακρίβεια όλων των πληροφοριών. Η ανταπόκριση της Ευρώπης στην κρίση του κορωνοϊού συνεχίζει να εξελίσσεται, και έτσι το European Tracker Solidarity θα λαμβάνει τακτικές ενημερώσεις ακόμη και όλο το καλοκαίρι.

Γιατί χρειαζόμαστε έναν ευρωπαϊκό ιχνηλάτη αλληλεγγύης;

Η κρίση του ιού Covid-19 αποτελεί μείζον τεστ για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της κρίσης, πολλά κράτη μέλη ζήτησαν «περισσότερη αλληλεγγύη» και συντονισμένη ευρωπαϊκή υποστήριξη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ε.Ε  ανέπτυξε ένα εργαλείο που συλλέγει και απεικονίζει την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Το European Solidarity Tracker τεκμηριώνει ένα πυκνό δίκτυο αμοιβαίας βοήθειας και συνεργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη και δείχνει τον κρίσιμο ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ε.Ε σε όλη την κρίση της πανδημίας. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους ισχυρισμούς για πλήρη έλλειψη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Αναγνωρίζοντας ότι η αλληλεγγύη εμφανίζεται με διάφορες μορφές, ο ευρωπαϊκός ιχνηλάτης αλληλεγγύης δείχνει πώς κανένα κράτος μέλος ή ομάδα χωρών δεν μπορεί να είναι μεμονωμένα κυρίαρχο σε οποιαδήποτε μορφή βοήθειας σε αυτήν την κρίση.

Ποια είναι τα βασικά ευρήματα;

Παρά τις διαιρέσεις, τους μονομερείς περιορισμούς ταξιδιού και τις απαγορεύσεις των εξαγωγών, οι Ευρωπαίοι είναι βαθιά συνδεδεμένοι. Κάθε κράτος μέλος έχει δείξει αλληλεγγύη προς τους συμπολίτες του. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν ενισχύσει τον ρόλο τους σε όλες τις διαστάσεις. Έτσι οι έρευνα του European Solidarity Tracker έρχεται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ότι το ευρωπαϊκό έργο απέτυχε. Αντ’ αυτού, προβάλλει μια Ευρωπαϊκή Ένωση που στέκεται μαζί, με κράτη μέλη που βοηθούν το ένα το άλλο σε μια περίοδο σοβαρού κινδύνου.

Πώς ορίζουμε και αντιλαμβανόμαστε την αλληλεγγύη;

Για να αντιληφθούμε την πολυπλοκότητα του όρου «αλληλεγγύη» με σκοπό να απεικονιστούν όσο το δυνατόν περισσότερες μορφές της, απαιτείται μια ολοκληρωμένη κατανόηση του όρου-ορισμού. Ο λειτουργικός ορισμός της «αλληλεγγύης» περιλαμβάνει περιπτώσεις ιατρικής αλληλεγγύης , όπως παροχή ιατρικών προμηθειών, ιατρικού προσωπικού και ασθενών covid-19 για θεραπεία από άλλα κράτη μέλη. Eπιπλέον, μεγάλο μέρος της αντίδρασης στην κρίση έχει τη μορφή χρηματοοικονομικής και οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση του άμεσου αντίκτυπου στις ευρωπαϊκές οικονομίες και την έναρξη της οικονομικής ανάκαμψης. Ωστόσο και οι αναφορές πολιτικών ηγετών στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και οι δηλωμένες δεσμεύσεις κατηγοριοποιούνται ως μορφές δηλώσεων αλληλεγγύης. Τέλος, συμπεριλαμβάνονται διασυνοριακές πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών και ιδιωτικές δωρεές σε πανευρωπαϊκούς σκοπούς υπό τον όρο «αλληλεγγύη σε επίπεδο ανθρώπων». Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι πολλές ακόμη δραστηριότητες που έχουν πραγματοποιήσει οι Ευρωπαίοι πολίτες μεμονωμένα εν μέσω της κρίσης της πανδημίας του Covid-19 θα μπορούσαν επίσης να ενταχθούν στον ευρωπαϊκό ιχνηλάτη αλληλεγγύης. 

Οι πληροφορίες που συλλέγονται από το European Solidarity Tracker παρουσιάζουν μια μη εξαντλητική συλλογή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκινήσει να καταγράφει τον πανευρωπαϊκό διάλογο σχετικά με την αλληλεγγύη και τη διασύνδεση των κρατών μελών της ΕΕ. Ωστόσο, το European Solidarity Tracker είναι ένα εξελισσόμενο εργαλείο, καθώς εμφανίζονται νέα γεγονότα τους επόμενους μήνες, με σκοπό να προστεθούν νέα δεδομένα και επιπλέον μορφές «χαρτογραφημένης» αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. 

Πηγές: 

ec.europa.eu
https://www.ecfr.eu/solidaritytracker

Eπιμέλεια άρθρου:
Βαμβακά Ζωή
Υπεύθυνη Πληροφόρησης και Επικοινωνίας, Εurope Direct Ξάνθης