Του Θεόδωρου Γεωργίου, καθηγητή στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

ΣΕ ΛΙΓΑ ΧΡΟΝΙΑ (το έτος 2024) το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης θα εορτάσει τα 50 χρόνια της ζωής του. Ιδρύθηκε το έτος 1974 και στις μέρες μας, με τις Σχολές και τα Τμήματά του, έχει ενταχθεί στον πανεπιστημιακό χάρτη της ελληνικής πολιτικής κοινωνίας και αναζητεί ακόμη τον ευρωπαϊκό και διεθνή προσανατολισμό του και την αυτοεπιβεβαίωσή του.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το πανεπιστήμιό μου λειτουργεί κουβαλώντας στην
πλάτη του ένα «γενεσιουργό ελάττωμα».Ποιο είναι αυτό; Θα πρέπει να ανατρέξουμε στις πραγματολογικές συνθήκες της ίδρυσής του. Και αυτές έχουν να κάνουν με την κρατική πολιτική ίδρυσης πανεπιστημίου της τότε εποχής (δεκαετίες του ’70 και του ’80) και από την άλλη, με την ίδια την πανεπιστημιακή πρωτοβουλία ίδρυση πανεπιστημίου στην ιστορικο-γεωγραφική περιοχή της Θράκης.

Το πανεπιστήμιο ως ιδέα και ως πολιτική πρακτική έχει ως αποστολή του να αυτοπροσδιορίζεται ως η αυτοσυνείδηση της κοινωνίας. Αυτό συνέβη με το Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης (Γερμανία) το έτος 1914 όταν ιδρύθηκε. Το ίδιο συνέβη με το Πανεπιστήμιο της Λιψίας (έτος ίδρυσης 1409). Θα μπορούσα να αναφέρω και πολλά άλλα παραδείγματα ίδρυσης πανεπιστημίων στην ευρωπαϊκή και στην παγκόσμια ιστορία, αλλά περιορίζομαι σ’ αυτά τα δύο.

ΤΟ ΕΝ∆ΙΑΦΕΡΟΝ μου (Ιnteresse) αναφέρεται στα εξής δύο ζητήματα σχετικά με το
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: Πρώτον, γιατί και για ποιους λόγους κατά τη λειτουργία αυτού του πανεπιστημίου (επί σχεδόν 50 χρόνια), το γραφειοκρατικό-διοικητικό επίπεδο απέκτησε τα πρωτεία έναντι του ερευνητικού-διδακτικού επιπέδου; Και το δεύτερο
ζήτημα διατυπώνεται ως εξής: Γιατί και για ποιους λόγους εξωπανεπιστημιακοί παράγοντες παίζουν τον πρώτο ρόλο στη λειτουργία του Πανεπιστημίου Θράκης; Και οι δύο αυτοί
μηχανισμοί ακυρώνουν το πανεπιστήμιο.

Τα δύο αυτά ζητήματα μπορώ και επιβάλλεται να τα διατυπώσω ως πολιτικά ζητήματα
πανεπιστημιακής πολιτικής, μολονότι ο φίλος μου και συνομιλητής μου σ’ αυτά τα ζητήματα Αντώνης Λιάκος υποστηρίζει ότι έχουμε εισέλθει στην «εποχή των κρίσεων» και η διατύπωση των κοινωνικών προβλημάτων ως πολιτικών ζητημάτων έχει παρέλθει. Το Πανεπιστήμιο Θράκης βρίσκεται σε κρίση.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ τελικά με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης; Συμβαίνουν τα εξής: Το
ένα έχει να κάνει με τα γεγονότα των διοικητικών σκανδάλων διαφθοράς. Οι διοικήσεις
του πανεπιστημίου ελέγχονται για διαφθορά κατά διαστήματα. Το άλλο αναφέρεται στην
πραγματολογική διαπίστωση σύμφωνα με την οποία το ίδιο το πανεπιστήμιο ως πολιτικοκοινωνική οντότητα δεν θέλει να απαλλαγεί από τα δύο θεσμικά ελαττώματά του: δηλαδή από τα πρωτεία που έχει η διοίκηση έναντι της έρευνας και της διδασκαλίας και από
τους υπερ-προσδιορισμούς των κοινωνικών και θεσμικών παραγόντων της Θράκης όσον
αφορά την πανεπιστημιακή «καθαρότητα» του ερευνητικού και διδακτικού έργου της ακαδημαϊκής κοινότητας.

Τελικά με την πολιτική αυτή παρέμβασή μου απευθύνομαι στους φοιτητές του πανεπιστημίου μου, στους συναδέλφους μου καθηγητές, στην ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα, σε όλα τα μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου και τους θέτω το θεμελιώδες ερώτημα: Θέλει, επιτέλους, η ελληνική πολιτική κοινωνία να επανιδρύσει, μετά από 50 χρόνια, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ως αυτόνομο ακαδημαϊκό θεσμό, απαλλαγμένο
από τα δομικά και τα λειτουργικά ελαττώματά του; Διαφορετικά, αυτό το πανεπιστήμιο θα
λειτουργεί ως δημόσια υπηρεσία και εξαρτημένο από τα τοπικά κοινωνικά συμφέροντα
της παρωχημένης εθνολατρείας.

ΥΓ. Για να μεταγράψω τον όρο της γερμανικής γλώσσας Selbstbehauptung στην ελληνική
γλώσσα μεταχειρίστηκα τον όρο αυτοεπιβεβαίωση, ενώ ο φίλος μου Συμεών Σταμπουλού (κορυφαίος φιλόλογος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και μεταφραστής του Φρίντριχ
Χέλντερλιν) μου πρότεινε τον όρο «αυτοδιαφύλαξη». Οι αναγνώστες της παρέμβασής
μου θα κρίνουν, μεταξύ των άλλων, και την ορθότητα της σχετικής μεταγραφής! Αλλά,
προπάντων, θα κρίνουν την επανίδρυση του Πανεπιστημίου στη Θράκη στην ιστορική προοπτική του

Aπό την Εφημερίδα των Συντακτών