Η είδηση, που πριν από λίγες μέρες είδε το φως της δημοσιότητας, ότι οι μαίες του Κέντρου Υγείας Ξάνθης πραγματοποιούν κατ’ οίκον επισκέψεις σε γυναίκες που έχουν γεννήσει, ξάφνιασε ευχάριστα προκαλώντας πληθώρα θετικών σχολίων. Κι αυτό, παρά τη γενικότερη εντύπωση που υπάρχει για τον τρόπο που ασκούν το επάγγελμα ή το λειτούργημά τους αρκετοί δημόσιοι υπάλληλοι, αν και οι στατιστικές φανερώνουν πως οι Έλληνες εργαζόμενοι, ακόμα και στο δημόσιο τομέα, είναι από τους σκληρότερα εργαζόμενους στην Ευρώπη.
Οι πέντε μαίες του Κέντρου Υγείας Ξάνθης μέσα από τη δουλειά τους αποδεικνύουν καθημερινά ότι η προσφορά βοήθειας προς τον συνάνθρωπο όταν αυτός την έχει ανάγκη είναι η πιο σημαντική πράξη ανθρωπισμού και αλληλεγγύης.
Στην πρώτη επικοινωνία μαζί τους η Βασιλική Βελκοπούλου, η Κυριακή Γκαγκαβούζη, η Ευαγγελία Δούμενη, η Ναυσικά Δωροπούλου και η Μαρία Σιδηροπούλου, θέλησαν να μιλήσουν μόνο για όμορφες στιγμές που έζησαν και ζουν μέσα από τη δουλειά τους. Στιγμές ευχάριστες αλλά και στιγμές συγκίνησης, στιγμές ευθύνης, όπως άλλωστε ταιριάζει με την έλευση στη ζωή ενός νέου ανθρώπου.
Τις συναντήσαμε ένα πρωινό σε ώρα δουλειάς, στο παλιό κτίριο του ΙΚΑ στο κέντρο της Ξάνθης, εκεί όπου σήμερα λειτουργεί το Κέντρο Υγείας Ξάνθης ως μονάδα πρωτοβάθμιας φροντίδας. Μιλώντας μαζί τους με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι οι κατ’ οίκον επισκέψεις είναι μόνο μια από τις πολλές δράσεις που υλοποιούν αυτές οι δραστήριες γυναίκες.
Καθώς στην εποχή μας τίποτα δεν είναι αυτονόητο, ακόμα κι αν περιγράφεται στο ΦΕΚ των αρμοδιοτήτων ενός δημόσιου υπαλλήλου, οι πρωτοβουλίες που λαμβάνουν οι μαίες δεν περιορίζονται απλώς και μόνο στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις εγκύους ή τις κατ’ οίκον επισκέψεις. Προχωράν ένα βήμα πιο πέρα, με τη διοργάνωση μαθημάτων ψυχοπροφύλαξης σε ετοιμόγεννες, με την ψυχολογική και συμβουλευτική υποστήριξη των λεχώνων, με την ενημέρωση των μαθητών, γυμνασίου και λυκείου, πάνω σε θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που σχετίζονται όχι μόνο με την αναπαραγωγή, τις σεξουαλικές σχέσεις, τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα αλλά και με ζητήματα ανατομίας, αντισύλληψης, διαφορών των δυο φύλων όπως και κανόνες υγιεινής.
«Απλά κάνουμε το καθήκον μας»
«Κάνουμε απλά τη δουλειά μας, το καθήκον μας», λέει με ειλικρίνεια μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η Ευαγγελία Δουμένη, για να συμπληρώσει αμέσως μετά η Ναυσικά Δωροπούλου «αν σας δώσουμε το ΦΕΚ θα δείτε πόσα προβλέπονται για εμάς τις μαίες που εργαζόμαστε στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Όλα όσα υλοποιούμε είναι αντικείμενα της δουλειάς μας και είναι παροχές που στόχο έχουν να βοηθήσουν τη γυναίκα που βρίσκεται σε μια πολύ σημαντική και κρίσιμη φάση της ζωή της. Αν τόσα χρόνια τώρα δεν γίνονταν αυτά, οφείλετε είτε στην έλλειψη προσωπικού, είτε ότι οι μαίες ασχολούνταν με πολλές άλλες διοικητικές εργασίες και όχι με το πραγματικό αντικείμενο της δουλειάς τους».
Τόσο η Ευαγγελία όσο και η Ναυσικά τονίζουν από την πρώτη στιγμή της συνάντησής μας ότι τίποτα απ’ όσα έχουν επιτευχθεί δεν θα ήταν εφικτό αν δεν υπήρχε η στήριξη και η ενθάρρυνση τόσο από τη διευθύντριά τους την κ. Σοφία Παπαγεωργίου όσο και γενικότερα από τη διοίκηση της 4η ΔΥΠΕ στην οποία υπάγονται.
«Δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα στις επισκέψεις στο σπίτι μετά την κύηση, εφόσον γεννηθεί το παιδί, γιατί πιστεύουμε ότι τότε έχουν μεγαλύτερη ανάγκη οι γυναίκες που είναι λεχώνες. Τότε χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη κυρίως στο θέμα του θηλασμού και τη φροντίδα του νεογνού. Οι επισκέψεις μας γίνονται από δυο μαίες στις ώρες εργασίας της υπηρεσίας αλλά και απογεύματα εφόσον υπάρχει ανάγκη. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι λεχώνες αλλά και οι εγκυμονούσες επικοινωνούν μαζί μας και μας ρωτούν διάφορα που τις απασχολούν. Μέσα από τις συναντήσεις μας αναπτύσσεται μια όμορφη επικοινωνία, μια οικειότητα που βοηθάει πολύ κυρίως τις γυναίκες που γίνονται για πρώτη φορά μητέρα».
Καθοριστικής σημασίας ο θηλασμός
Οι μαίες του Κέντρου Υγείας Ξάνθης δίνουν μεγάλη σημασία στο θέμα του θηλασμού, καθώς τον θεωρούν κορυφαία στιγμή για τη σωστή και ολοκληρωμένη ανάπτυξη του βρέφους. Βέβαια, πολλές νέες μητέρες αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στον θηλασμό και αυτό εξαρτάται από το πόσο υποστηρικτικό είναι το οικογενειακό ή το ιατρόνοσηλευτικό περιβάλλον της κλινικής.
Οι μαίες είναι αυτές που θα δείξουν στις γυναίκες πώς να θηλάσουν σωστά, θα τους μιλήσουν για να πολλαπλά οφέλη του θηλασμού και ίσως το σημαντικότερο θα διασκεδάσουν φόβους και αμφιβολίες που υπάρχουν και πηγάζουν μέσα από στρεβλές παραδόσεις.
Την ημέρα της συνάντησής μας πραγματοποιούνται στο Κέντρο Υγείας Ξάνθης ένα από τα μαθήματα ψυχοπροφύλαξης στο οποίο συμμετείχαν πέντε κυρίες που βρίσκονταν στους τελευταίους μήνες της κύησής τους. Οι περισσότερες θα γίνονταν μητέρες για πρώτη φορά. Με χαρά αλλά και μικρή αμηχανία δέχθηκαν να τις παρακολουθήσουμε και να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία της προετοιμασίας για να μια εύκολη γέννα, έχοντας δίπλα τους οικεία πρόσωπα που θα παρέχουν την πρώτη φροντίδα προς τις ίδιες και το νεογέννητο.
«Τα μαθήματα ψυχοπροφύλαξης γίνονται από το 2015, εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η μαία Κυριακή Γκαγκαβούζη», «ξεκίνησαν με δική μας πρωτοβουλία και είναι συνήθως πέντε δίωρα μαθήματα σε γκρουπ των πέντε ή έξι ατόμων. Στατιστικά, οι περισσότερες γεννήσεις είναι τον Σεπτέμβριο, αυτό σημαίνει ότι τα μαθήματα γίνονται ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. Συμμετέχουν σε αυτά γυναίκες όλων των ηλικιών και μορφωτικών επιπέδων, που έχουν κοινά χαρακτηριστικά όσον αφορά τον χρόνο που θα γεννήσουν. Στα μαθήματα κάνουμε διάφορες ασκήσεις, αναπνοές, ψυχολογική υποστήριξη, ενημέρωση για διάφορα θέματα που απασχολούν τις εγκύους. Κάποιες φορές συμμετέχουν και οι σύζυγοι, η παρουσία των οποίων είναι πολύ υποστηριχτική».
Τα μαθήματα ψυχοπροφύλαξης
Κι αν όλο αυτό ακούγεται κάπως… ευρωπαϊκό ή ακόμα και… αμερικάνικο περιλαμβάνεται στα καθήκοντα των μαιών πρωτοβάθμιας φροντίδας. Το λυπηρό είναι όμως πως ούτε κι αυτή η δράση είναι δεδομένη σε όλες τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, όπως εύστοχα επισημαίνει η Χριστίνα, που συμμετέχει στα μαθήματα «είναι μια σημαντική βοήθεια προς την έγκυο γυναίκα, γιατί εκτός όλων των άλλων ανταλλάσουμε μεταξύ μας πληροφορίες και εμπειρίες». Η Ελένη, περιμένει το δεύτερο παιδί της, η συμμετοχή της στα μαθήματα ψυχοπροφύλαξης τη βοήθησαν να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη ψυχραιμία τις νέες συνθήκες στη ζωή της. «Το πιο σημαντικό απ’ όλα», σημειώνει με έμφαση, «είναι πως αυτές οι γυναίκες, οι μαίες, βρίσκονται συνεχώς στο πλευρό μας, τις καλούμε οπότε έχουμε ανάγκη, αναπτύσσεται μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μας».
Η Μπαχάρ, είναι μουσουλμάνα και είναι μεταξύ των γυναικών που συμμετέχουν στα μαθήματα. Μια νέα, σύγχρονη γυναίκα, που μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ δεν κρύβει ότι η συμμετοχή της σε αυτή τη διαδικασία τη βοήθησε να ξεπεράσει πολλές προκαταλήψεις και παραδόσεις που συνδέονται με τον ερχομό του παιδιού. Η Μπαχάρ επισημαίνει ότι επέλεξε να παρακολουθήσει τα μαθήματα παρά τις όποιες εντάσεις είχε το οικογενειακό της περιβάλλον, αλλά έχοντας στο πλευρό της τον σύζυγό της που την ενθάρρυνε να το κάνει.
Μέσα από τα παραπάνω μαθήματα οι γυναίκες ενημερώνονται σωστά και ολοκληρωμένα έχοντας ως βασική προτεραιότητα την προστασία της υγείας τους, και της υγείας του παιδιού τους. Το σημαντικότερο όμως είναι να χαρούν ευτυχισμένες αυτές τις μοναδικές στιγμές της μητρότητας.
Η εμπειρία της μητρότητας είναι μοναδική
Η δουλειά στο Κέντρο Υγείας Ξάνθης δε τελειώνει ποτέ. Οι μαίες εξυπηρετούν τους πολίτες από διάφορες διοικητικές θέσεις και καθημερινά έρχονται σε επαφή με πολλούς ανθρώπους. Η προσφορά τους προς όλους είναι δεδομένη, ακόμα και κάτω από δύσκολες συνθήκες. Όπως ένα περιστατικό με μια μητέρα που μόλις είχε γεννήσει. Ήταν το πρώτο της παιδί, έκλαιγε συνεχώς φοβούμενη μήπως δεν το ταΐζει σωστά, μήπως το αφήνει νηστικό και γενικά είχε αμφιβολίες ότι δεν κάνει το σωστό ως μητέρα.
Η Ναυσικά Δωροπούλου θυμάται την αγωνία με την οποία τους κάλεσε στο τηλέφωνο ο σύζυγος ζητώντας να βοηθήσουν τη γυναίκα του, ενώ ακόμα αυτή ήταν στο νοσοκομείο. Οι μαίες τηλεφωνικά μίλησαν αρετές φορές μαζί της, καταφέρνοντας να την ηρεμήσουν μέσα από τη συμβουλευτική οδό που ακολούθησαν. Αμέσως μόλις έλαβε εξιτήριο οι μαίες την επεσκέφθησαν σπίτι. Η ιδιαίτερα φιλική σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα τους, η βοήθεια που της πρόσφεραν, ήταν καθοριστική για να υπάρξει στην πορεία μια ισορροπημένη και υγιής σχέση ανάμεσα στη μητέρα και το βρέφος.
Μέρα με την ημέρα, το έργο των μαιών του Κέντρου Υγείας Ξάνθης διαδίδεται περισσότερο από στόμα σε στόμα μέσω των εγκύων που έχουν ωφεληθεί. Μέσα από το κοινωνικά δίχτυα, τις αφίσες που υπάρχουν στις μαιευτικές και γυναικολογικές κλινικές , ι γυναίκες ενημερώνονται για τη δυνατότητα επικοινωνίας που έχουν με το ειδικευμένο προσωπικό των μαιών. Είναι μια ενδιαφέρουσα εμπειρία, σίγουρα όχι μοναδική όσο το να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί. Αυτή την εμπειρία λοιπόν οι μαίες της Ξάνθης, η Ναυσικά, η Βασιλική, η Κυριακή, η Μαρία, η Ευαγγελία, θέλουν να την κάνουν να είναι ακόμα περισσότερο όμορφη, χωρίς προβλήματα και στενοχώριες, ώστε απαλλαγμένες οι γυναίκες από άγχη και προκαταλήψεις να ζήσουν το απόλυτο θαύμα της γέννησης του παιδιού τους και φυσικά της μητρότητας.
ΑΠΕ/ΜΠΕ
