Αναλυτικό ρεπορτάζ για την εκδήλωση λήξης του προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων που έγινε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, φιλοξένησε η Εφημερίδα των Συντακτών, απο τις δημοσιογράφους Άντα Ψαρρά και Διαλεκτή Αγγελή:

Κατάμεστο το αμφιθέατρο του ΕΚΠΑ στην εκδήλωση αποχαιρετισμού του πρωτοποριακού προγράμματος για τα παιδιά (και όχι μόνο) της μειονότητας ● Αδεια παρέμεινε η τιμητική θέση για την υπουργό Παιδείας ή τον εκπρόσωπό της ● Πανεπιστημιακοί, καθηγητές και πολιτικοί μίλησαν για το σπουδαίο έργο και την ανάγκη να υπάρξει συνέχεια.

Ενα κατάμεστο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αθηνών, λίγες ημέρες πριν, χαιρέτισε και αποχαιρέτησε το 22χρονο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων (ΠΕΜ).

Στην εκδήλωση μίλησαν οι πρωτεργάτριες πανεπιστημιακές καθηγήτριες που σχεδίασαν το πολύπλευρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα βασίζοντάς το εξ ολοκλήρου στον σεβασμό προς τον άλλο και την εμπιστοσύνη, αλλά και στην προσπάθεια να εφοδιάσουν όσους συμμετέχουν σε αυτό με εκείνα τα εργαλεία που θα τους δώσουν την ευκαιρία να ενταχθούν ισότιμα στην κοινωνία των πολιτών. Μίλησαν ακόμα πρώην υπουργοί Παιδείας που στήριξαν το ΠΕΜ, ενώ έλαμψε διά της απουσίας του –με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό– το σημερινό υπουργείο. Παρών και ο Κώστας Σημίτης, επί πρωθυπουργίας του οποίου ξεκίνησε το πρόγραμμα.

Η Θράκη, τη δεκαετία του 1990, πέρασε από τις μπάρες του αποκλεισμού και των πογκρόμ στα ΠΕΜ της ανοιχτόμυαλης εκπαίδευσης, της γνώσης και της συλλογικής προσπάθειας. Το «νεογέννητο» πρόγραμμα των Αννας Φραγκουδάκη, Θάλειας Δραγώνα, Νέλλης Ασκούνη, Αλεξάνδρας Ανδρούσου, Νέτας Αποστολίδου και τόσων άλλων ξεκίνησε νήπιο στα δύσκολα χρόνια του αποκλεισμού, πέρασε στην εφηβεία του με πολύχρωμες δράσεις, βλέποντας τον αριθμό του συνεχώς να μεγαλώνει, και τώρα στα 22 αναζητά τη νέα ώριμη και σύγχρονη ταυτότητά του, πάντα μακριά από αγκυλώσεις και ξεπερασμένα στερεότυπα.

«Το ΠΕΜ μάς λογάριασε για πρώτη φορά ανθρώπους, ήταν μια όαση παιδείας»

Οι έμπειρες πανεπιστημιακές καθηγήτριες και οι δεκάδες εκπαιδευτές των παιδιών και των γυναικών της Θράκης δούλεψαν ασταμάτητα, φτάνοντας στο σημείο να μπορούν σήμερα –όταν και αν τους ζητηθεί– να εκχωρήσουν σε νέους αναδόχους την πλούσια πείρα και το σύνθετο έργο τους, να σταθούν στο πλευρό τους και να φροντίσουν όλοι μαζί να μη χαθεί άλλη μια πολύτιμη ευκαιρία.

Τα εύληπτα βιβλία, οι εκπαιδευτικές μέθοδοι και το πλούσιο υλικό χρησιμοποιούνται σήμερα στην εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων και φοιτητών, ενώ η φήμη της πρωτοποριακής διδασκαλίας στη Θράκη πέρασε στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.

«Το ΠΕΜ μάς λογάριασε για πρώτη φορά ανθρώπους, ήταν μια όαση παιδείας», είπε στην αντίστοιχη εκδήλωση στην Ξάνθη ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, γιατρός Μουσταφά Μουσταφά, συμπληρώνοντας: «Ως εδώ και μη παρέκει με τον εθνικισμό και την υποκρισία, να γίνει επιτέλους ένα διαπολιτισμικό σχολείο να πηγαίνει όλος ο κόσμος».

Μειονότητες

Την εκδήλωση στην Αθήνα χαιρέτισε ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος δίνοντας τον λόγο στην πρώτη ομιλήτρια και μία εκ των εμπνευστών του προγράμματος, την ομότιμη καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Αννα Φραγκουδάκη, η οποία μίλησε για ένα πρόγραμμα που σκοπό έχει την αποδοχή των παιδιών της μειονότητας ως ισότιμων μελών της κοινωνίας, τονίζοντας παράλληλα ότι η δυσκολία του έργου έγκειται στο γεγονός ότι διαχρονικά το υπερκαθορίζει η πολιτική διάσταση.

«Κληθήκαμε να αλλάξουμε την πολιτική της περιθωριοποίησης. Συναντήσαμε αντιστάσεις αρχικά. Η τοπική κοινωνία μάς αντιμετώπιζε ως “πράκτορες της Αθήνας” και ο Tύπος της πλειονότητας μας κατηγορούσε για “αντεθνικές πρακτικές”» είπε, περιγράφοντας τον παραλογισμό με τον οποίο ήρθαν αντιμέτωποι, με την καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Θάλεια Δραγώνα να προσθέτει ότι οι στόχοι του έργου προσέκρουαν συχνά στη δύσκολη πραγματικότητα.

Στη συνέχεια, η καθηγήτρια του ΑΠΘ Νέτα Αποστολίδου αναφέρθηκε στα βιβλία και στο διδακτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε στο πρόγραμμα, με τη συντονίστρια του πάνελ και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Εφη Αβδελά να κάνει ειδική αναφορά στα βιβλία Ιστορίας.

Από την πλευρά της η αν. καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Νέλλη Ασκούνη μίλησε με στοιχεία που αποδεικνύουν την επιτυχία του προγράμματος: το 2000 η σχολική διαρροή των παιδιών της μειονότητας ήταν 65%, σχεδόν το 80% των κοριτσιών εγκατέλειπαν το σχολείο, χωρίς να έχουν αποκτήσει ούτε καν απολυτήριο Γυμνασίου, και οι σπουδαστές στην τριτοβάθμια ήταν μόλις 500 τον αριθμό. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος η σχολική διαρροή μειώθηκε στο 25%, ενώ χιλιάδες είναι πλέον οι εισακτέοι στα Πανεπιστήμια.

Τέλος, η αν. καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Αλεξάνδρα Ανδρούσου μίλησε για τα καινοτόμα ΚΕΣΠΕΜ (Κέντρα Στήριξης Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων) και τα κινητά ΚΕΣΠΕΜ, όπου υλοποιούνταν δράσεις «έξω από το σχολείο για το σχολείο».

«Η εκδήλωση στο ΕΚΠΑ σηματοδοτεί την ολοκλήρωση μιας μεγάλης παρέμβασης», τόνισε η καθηγήτρια Μαρία Σφυρόερα προλογίζοντας το δεύτερο πάνελ, που ξεδίπλωσε τις εμπειρίες των συνεργατών και των εκπαιδευτών του.

Η κοινωνιολόγος Χαρά Καραβία είπε ότι «την αρχική αμηχανία διαδέχτηκε ο ενθουσιασμός στην Ξάνθη, την πόλη των χρωμάτων, με τις ασπρόμαυρες αγκυλώσεις».

Στη συνέχεια η λέκτορας του ΔΠΘ Μαρία Κωνσταντινίδου μοιράστηκε με το κοινό την εμπειρία της ως «πλειονοτική» στην Κομοτηνή: «Οι παππούδες μας μιλούσαν τουρκικά αλλά εμάς δεν μας μάθαιναν. Οι μουσουλμάνες συμμαθήτριές μου δεν έρχονταν μετά το μάθημα στα καφέ και δεν αναρωτηθήκαμε τότε γιατί, μας φαινόταν φυσιολογικό. Συνεργάζομαι εδώ και χρόνια με την πρώην συμμαθήτριά μου Σεμιχά κι έμαθα πολύ αργότερα ότι και του δικού της πατέρα το μαγαζί το είχαν σπάσει στο πογκρόμ του 1990. Στα ΚΕΣΠΕΜ, όμως, γυρίσαμε σελίδα».

Η συντονίστρια εκπαιδευτικού έργου Μαρία Ζωγραφάκη συμπλήρωσε: «Τα ζητήματα δεν ήταν μόνο γλωσσικά, αλλά ζητήματα ισονομίας και ισοπολιτείας». Η ίδια ξεκίνησε να δουλεύει στη Θράκη πριν ακόμα ξηλωθούν πλήρως οι μπάρες της ντροπής (επί ΥΠΕΘΑ Γεράσιμου Αρσένη), στη λεγόμενη επιτηρούμενη ζώνη. Δούλεψε εντατικά και στα μαθήματα ενηλίκων που άλλαξαν τη ζωή πολλών γυναικών, με πολλές από αυτές να είναι παρούσες στο αμφιθέατρο, φανερά συγκινημένες.

«Η σημερινή παρουσία τους εδώ είναι για μένα το μεγαλύτερο δώρο», πρόσθεσε κι έδωσε τον λόγο σε μια νέα γυναίκα από τη μειονότητα που καταχειροκροτήθηκε μόλις είπε ότι «από τότε που έμαθα όχι μόνο να μιλάω αλλά και να γράφω ελληνικά, έπαψα να φοβάμαι».

«Ηταν ένα συναρπαστικό ταξίδι στις ζωές των άλλων»

Η κοινωνική λειτουργός Ολγα Κατσιάνη διηγήθηκε το πώς «μας περίμεναν τα παιδιά κρεμασμένα στα κάγκελα του σχολείου και δεν ήταν λίγοι οι ιμάμηδες που έφτασαν στο σημείο μετά την αρχική απροθυμία τους να φωνάζουν από το τζαμί τα παιδιά μόλις έφτανε η κινητή μονάδα. Εμαθα να χτίζω γέφυρες, τα παιδιά ελεύθερα παίζοντας μπορούσαν να μιλούν τη γλώσσα τους και σιγά σιγά έφευγε ο φόβος και μάθαιναν, απενοχοποιούσαν τα ελληνικά».

«Ηταν ένα συναρπαστικό ταξίδι στις ζωές των άλλων», συμπλήρωσε η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Χαρά Δαφέρμου, που δούλεψε στο -αποκλεισμένο με μπάρες μέχρι το 1995- χωριό Κένταυρος. «Είχαμε 320 παιδιά και δουλεύαμε σε τέσσερις βάρδιες τα Σαββατοκύριακα προσπαθώντας να σεβαστούμε το ωράριο των σχολείων τους ή τις ώρες προσευχής τους. Με τα δημιουργικά, τα ομαδικά παιχνίδια, τα αυτοσχέδια δικά τους παραμύθια, τις κατασκευές και τα θεατρικά, τα παιδιά μάθαιναν και χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα» είπε, ενώ η δασκάλα Βίκη Λαζοπούλου τόνισε ότι η επιμόρφωση και η συνεχής στήριξη των εκπαιδευτικών και συνεργατών του ΠΕΜ ήταν πολύ σημαντικό κομμάτι του προγράμματος, ένα πρόγραμμα το οποίο μετέτρεψε τη Θράκη σε «ένα μεγάλο σχολείο, που λειτούργησε όπως θα έπρεπε να λειτουργούν όλα τα σχολεία: με σεβασμό».

«Είδαμε με το πρόγραμμα τη δύναμη της διγλωσσίας,
να μιλάς δύο μητρικές γλώσσες»

Γροθιά στο στομάχι τα λόγια της ψυχολόγου Σεβάλ Οσμάν Ογλού: «Τέλειωσα το σχολείο τα δύσκολα χρόνια, τότε που κλεινόμασταν στο καβούκι μας. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη όταν δεν αποδεχόμαστε τον άλλον. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να είσαι μειονότητα και να μην κατέχεις τη γλώσσα του άλλου. Είδαμε με το πρόγραμμα τη δύναμη της διγλωσσίας, να μιλάς δύο μητρικές γλώσσες. Ανευ όρων αποδοχή σημαίνει να μπορώ να μιλάω χωρίς να φοβάμαι και να μπορώ εγώ σήμερα να εκπροσωπήσω εδώ τη Θράκη μου, όπως εγώ τη γνωρίζω».
Ακολούθησε το τρίτο πάνελ, στο οποίο οι ομιλήτριες αποκάλυψαν το πόσο πολύ όλο το υλικό και τα βιβλία του ΠΕΜ βοηθούν και τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται με τα προσφυγόπουλα.

Οι Αλεξάνδρα Κανέλλου, Κική Σακκά και Βάσω Νικολάου περιέγραψαν μέσα από την εμπειρία τους σε διαπολιτισμικά σχολεία πώς ο σύγχρονος τρόπος διδασκαλίας της Ιστορίας και της Γλώσσας που ακολουθεί το ΠΕΜ οδηγεί στο να κατανοήσουν και τα παιδιά προσφύγων την Ιστορία και να εξοικειωθούν με τα ελληνικά.

Η πανεπιστημιακός Μάρω Κακριδή εξήγησε πώς χρησιμοποιεί την προίκα του ΠΕΜ στους μεταπτυχιακούς φοιτητές της στο μάθημα κοινωνιολογίας-γλωσσολογίας: «Είναι πολύτιμη η συνάντηση με έναν πολύ ιδιαίτερα “άλλον” που είναι στιγματισμένος και υποτίθεται ότι διαρκώς μας επιβουλεύεται. Ο τομέας της γλωσσολογίας διδάσκεται με χειρουργικά γάντια και μάσκα. Η λέξη “ιδεολογία” είναι εξοβελισμένη, και έκδηλος παντού ο λανθάνων εθνικισμός. Οι φοιτητές μου πήραν, λοιπόν, το άρωμα από μια σημαντική μακροχρόνια και επίπονη προσπάθεια συνάντησης με τον “άλλο”».

Τελευταία μίλησε η πανεπιστημιακός στο Σικάγο του Ιλινόι Ελένη Κατσαρού, η οποία επισκέφτηκε την Κομοτηνή: «Είδα τη λειτουργία των “απόκρυφων” σχολείων και των “παράτυπων” μαθημάτων ως εργασία ζωής και ψυχής. Ο σεβασμός προς τον μαθητή είναι η ουσία της εκπαίδευσης. Χωρίς αυτόν η εκπαίδευση είναι στείρα και αντί για ένταξη έχουμε αφομοίωση», σημείωσε η έμπειρη σε μειονότητες και διαφορές καθηγήτρια συμπληρώνοντας: «Δεν μπορούμε να λύσουμε όλες τις ανισότητες, αλλά η εκπαίδευση είναι το μόνο πεδίο όπου μπορεί να γίνει αλλαγή, με “πειραγμένες”, ακτιβιστικές, πρωτότυπες και ριζοσπαστικές μεθόδους. Να εδραιωθεί η “ανταρσία”».

«Mια μικρή Συμφωνία των Πρεσπών απέναντι στην καχυποψία
και σε ένα κράτος-μπαμπούλα»

Στο βήμα πολιτικοί και δημοσιογράφοι

«Αφού ολοκλήρωσαν οι γυναίκες τα της παιδείας και του προγράμματος, είναι ώρα να αναλάβουν πλέον οι άνδρες για την πολιτική», ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια της Αννας Φραγκουδάκη, που καταχειροκροτούμενη από το γυναικείο –κατά κύριο λόγο– ακροατήριο έδωσε τον λόγο στο πάνελ των πρώην υπουργών Παιδείας και των δημοσιογράφων. Ευτυχώς ανάμεσά τους ήταν και η Μαριέττα Γιαννάκου, διασφαλίζοντας κατά κάποιο τρόπο την αναγκαία ποσόστωση!

Ο πρώην βουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Γιώργος Πεταλωτής, που μεγάλωσε στη Θράκη, πήρε πρώτος τον λόγο. «Ηρθατε σαν ξένοι κι αυτό ήταν το θετικό, γιατί δεν είχατε τα στερεότυπα των ντόπιων» είπε, απευθυνόμενος στις εκπαιδευτικούς του ΠΕΜ.

Στη συνέχεια διάβασε μια δήλωση-χαιρετισμό του Γιώργου Παπανδρέου, επί της υπουργικής θητείας του οποίου το ΠΕΜ πήρε σάρκα και οστά: «Σε χρόνους ανύποπτους και απροετοίμαστους πίστευα ότι τα δικαιώματα όλων είναι απαραβίαστα. Το ΠΕΜ δυνάμωσε την αλληλεγγύη στην κοινωνία. Επιμέναμε γιατί αυτό ορίζαμε σαν πρόοδο και γι’ αυτό υποστηρίζαμε το πρόγραμμα. Τίποτε όμως ακόμα δεν είναι δεδομένο. Οι ανάγκες τρέχουν και οι δημόσιες συζητήσεις πρέπει τώρα να ανοίξουν».

Σχολική διαρροή

Ο κ. Πεταλωτής, αναφερόμενος σε έναν εισαγγελέα που παινευόταν το 2014 ότι περιόρισε τη σχολική διαρροή των μουσουλμανοπαίδων και των Ρομά με δικογραφίες και καταδικαστικές αποφάσεις κατά των γονιών, αποτύπωσε τη διαφορά μεταξύ του ΠΕΜ και των πρακτικών που συντηρούσαν και συντηρούν το κλίμα διαχωρισμού των παιδιών.

«Αυτό το πρόγραμμα συνέβαλε στο να αποκτήσουν τα παιδιά όλα τα εφόδια ώστε να μπορούν στο μέλλον να αποφασίζουν μόνα τους. Ηταν μια πολιτική ανοιχτών θυρών και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για παρόμοια προγράμματα είναι αναγκαία. Τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα και υπάρχει κατανόηση. Το πρόγραμμα πρέπει να συνεχιστεί για να μπορούν τα παιδιά να διδάσκονται τη γλώσσα, να αυτοπροσδιορίζονται και να έχουν όλα τα δικαιώματα μιας εθνοτικής ή μάλλον μιας θρησκευτικής ομάδας. Εγιναν σοβαρά λάθη με τη μειονότητα και πρέπει να τα αποκαταστήσουμε», δήλωσε η Μαριέττα Γιαννάκου, συμπληρώνοντας ότι την ποσόστωση που δόθηκε για τη μειονότητα στα ΑΕΙ η ίδια την επέκτεινε και στα ΤΕΙ.

Ο Νίκος Φίλης, με μια πολιτική ομιλία, έδωσε το δικό του στίγμα: «Είναι εύστοχη η διατύπωση στον τίτλο του πάνελ “πολιτική για την ένταξη και την εκπαίδευση”, αντί της συνήθους “μειονοτική εκπαίδευση”, που στενεύει και απομειώνει το περιεχόμενο, ταυτίζοντάς το αποκλειστικά με τα μειονοτικά σχολεία στη Θράκη, ενώ η εκπαίδευση των παιδιών και των ενηλίκων της μειονότητας αφορά όλες τις βαθμίδες ώς και την αντισταθμιστική εκπαίδευση, τη διά βίου μάθηση και την ειδική αγωγή. Η “ένταξη” δεινοπαθεί ως πολιτική επιλογή ανάμεσα σε δύο άλλες: αφενός του κοινωνικού αποκλεισμού και αφετέρου της αφομοίωσης».

Θύμισε με παραδείγματα πώς τα σχολικά προγράμματα στη Θράκη ήταν αντικείμενο του υπουργείου Εξωτερικών μέχρις ότου το υπ. Παιδείας ανέκτησε βήμα βήμα την αυτονόητη αρμοδιότητά του. Πρόσφατο αρνητικό παράδειγμα ήταν αυτό που συνέβη με το πιλοτικό πρόγραμμα (που το ξεκίνησε ο ίδιος και το συνέχισε ο Κώστας Γαβρόγλου) για τα δημόσια νηπιαγωγεία της Θράκης, που προέβλεπε ότι σε αμιγώς μειονοτικούς οικισμούς μέσα στην τάξη, εκτός της νηπιαγωγού, να υπάρχει και μια απόφοιτη που να προέρχεται από τη μειονότητα και να γνωρίζει τη μητρική γλώσσα των παιδιών.

Οι αντιδράσεις πήραν αρχικά ακόμα και ακραίο χαρακτήρα, την ώρα που η στόχευση του προγράμματος ήταν προφανής: «Ευκολότερη κοινωνικοποίηση, αναγνώριση της αλλογλωσσίας, επιτρεπτικότητα στην έκφραση των συναισθημάτων και εντέλει καλύτερη εκμάθηση των ελληνικών και προετοιμασία για το δημοτικό, μέσω της αξιοποίησης της μητρικής γλώσσας».

Διαπολιτισμική εκπαίδευση

Ο πρώην υπουργός Παιδείας συμπλήρωσε ότι σήμερα γιορτάζουμε και αναστοχαζόμαστε την «έναρξη της μακροβιότερης, συστηματικότερης και πιο επιτυχημένης μεταρρυθμιστικής προσπάθειας για τη μειονοτική και διαπολιτισμική εκπαίδευση». Τόνισε –αν και δήλωσε απαισιόδοξος για τη βούληση της σημερινής κυβέρνησης– ότι είναι ανάγκη να συνεχιστεί το πρόγραμμα, με τις βελτιώσεις που θα κριθούν αναγκαίες.

Ο Κωστής Παπαϊωάννου, εκπαιδευτικός, θερμός υποστηρικτής του ΠΕΜ και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, περιέγραψε την αρχική αμηχανία και τη μετατροπή της σε αποδοχή και διάλογο: «Το ΠΕΜ ξανάβαλε το σχολείο στο κέντρο της κοινότητας και τον μαθητή στο κέντρο του σχολείου. Ηταν μια μικρή Συμφωνία των Πρεσπών απέναντι στην καχυποψία και σε ένα κράτος-μπαμπούλα με στερεότυπα, όπως ότι “τα τουρκάκια δεν παίρνουν τα γράμματα”. Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος εκτός από την ένταξη και την ενσωμάτωση. Η εκπαίδευση είναι η ίδια η ασφάλεια και δεν μπορεί η ασφάλεια να αποτελεί πρόσχημα στέρησης παιδιών από το δικαίωμα στην εκπαίδευση».

Ο Γιώργος Μόσχος, πρώην Συνήγορος του Παιδιού, εξήγησε πώς έζησε στη Θράκη την μπάρα και τους γρίφους, τους φόβους πίσω από τις κλειδωμένες πόρτες: «Το ΠΕΜ έδωσε ελπίδα για μια καινούργια στάση απέναντι στα δικαιώματα των παιδιών και η Θράκη ήταν και είναι ένα κρίσιμο σημείο εφαρμογής της άσκησης των δικαιωμάτων αυτών», ενώ ο Σαμή Καραμπουγιούκογλου, δημοσιογράφος στην Ξάνθη, εξήγησε ότι επί 27 χρόνια προσπαθεί σε δύσκολες συνθήκες να διαχειριστεί τις αντιδράσεις όλων, τονίζοντας ότι λείπει η ειλικρίνεια.

«Χρειάστηκε εκείνο το φοβερό πογκρόμ για να καταλάβουν όλοι ότι στη Θράκη κάτι δεν πήγαινε καλά. Τελικά, όσες τρικλοποδιές κι αν μπήκαν από την πλειονότητα, η αποδοχή του προγράμματος είναι γεγονός και το υλικό που μας άφησε υποδεικνύει και το ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα. Ενα δίγλωσσο σχολείο που θα προχωρήσει επιτέλους μπροστά».

«Μιάσματα»

Την εκδήλωση έκλεισε ο δημοσιογράφος Παντελής Μπουκάλας με μια προσωπική αφήγησή του για το πώς και πότε έμαθε ότι υπάρχει μειονότητα στην Ελλάδα, όταν πήγε φαντάρος και είδε τους μουσουλμάνους «μιάσματα» να γίνονται όλοι τυφεκιοφόροι χωρίς τουφέκι!

Εφερε το παράδειγμα και της προβεβλημένης δήθεν ηρωικής δασκάλας Χαράς Νικοπούλου, που μάθαινε με το ζόρι στα παιδιά της μειονότητας ελληνικά εμβατήρια έως ότου αποκαλύφθηκε ως παράγων της Χρυσής Αυγής. «Είναι καιρός η φανταστική Ελλάδα να συνεννοηθεί με την πραγματική», τόνισε κλείνοντας την παρέμβασή του.

Το υπουργείο χρειάζεται να σκεφτεί κάτι νέο

Θάλεια Δραγώνα στην «Εφ.Συν.»

Τα 22 χρόνια έχουν μεγάλη προωθητική δύναμη που δεν πρέπει να πάει χαμένη. Είμαι σίγουρη ότι το υπουργείο Παιδείας θα συνεχίσει –όπως έγινε στο παρελθόν– να νοιάζεται για την εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας. Δεν έχει νόημα να επαναληφθεί απαράλλακτο το σημερινό είδος της παρέμβασης. Τώρα, πρέπει η τοπική κοινωνία, η τοπική αυτοδιοίκηση και ο μηχανισμός της εκπαίδευσης να ενσωματώσουν αυτά που έγιναν πιλοτικά και είχαν αποτέλεσμα.

Το υπουργείο χρειάζεται να σκεφτεί κάτι νέο, που θα έχει τα επόμενα 20 χρόνια μπροστά του για να αποδώσει. Αυτό που εκκρεμεί, όπως είπαν ο Σαμή Καραμπουγιούκογλου και ο Μουσταφά Μουσταφά, είναι ένα πειραματικό δημόσιο δίγλωσσο σχολείο, που θα ακολουθεί όλες τις σύγχρονες τάσεις της δίγλωσσης εκπαίδευσης, θα αποτείνεται εξίσου σε παιδιά της μειονότητας όσο και της πλειονότητας.

Αυτό χρειάζεται μεγάλη προετοιμασία –παιδαγωγικό σχεδιασμό και δουλειά με την τοπική κοινωνία– και σε αυτό θα είχαμε πολλά να προσφέρουμε από τη μακρά εμπειρία μας. Ωστε, όταν θα κάνει το υπουργείο μια νέα προκήρυξη, να είναι όλα έτοιμα και να μπορέσει μια νέα ομάδα ανθρώπων να το εφαρμόσει και να επενδύσει μακρόπνοα. Η Θράκη έχει κατοχυρωμένη διγλωσσία και θα έχει πολλά να δείξει σε διεθνές επίπεδο για την εφαρμογή μιας επιτυχημένης δίγλωσσης εκπαίδευσης.

Από την Εφημερίδα των Συντακτών