Στην προσπάθειά της η Νέα Δημοκρατία  για την αναθεώρηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος που προβλέπει ότι η ανώτατη εκπαίδευση είναι ευθύνη του κράτους και δεν επιτρέπει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων προχώρησε σε ένα μπαράζ έκθεσης ψευδών στοιχείων.

Ψέμα 1ο: 37.500 έφυγαν το 2017 για σπουδές στο εξωτερικό

Η Νίκη Κεραμέως  υπεύθυνη για θέματα παιδείας στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης  ανάφερε ότι μόνο το έτος 2017,  37.500 νέοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό προκειμένου να σπουδάσουν. Κλήθηκε να ανακαλέσει καθώς 37.500 είναι  συνολικά ο αριθμός των νέων που βρίσκονται για σπουδές στο εξωτερικό.

Να σημειώσουμε ότι η αναλογία των ανθρώπων που σπουδάζουν στα πανεπιστήμια στην Ελλάδα σε σύγκριση με το συνολικό πληθυσμό είναι 6,5%. Ποσοστό από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Και μόνο το 0,34 του σπουδάζοντα πληθυσμού έχει μεταναστεύσει στο εξωτερικό.

Και αφού μιλάμε για φοιτητική μετανάστευση , θα ήταν ενδιαφέρον να ξέρουμε, ποιοι από αυτούς είναι μεταπτυχιακοί, ποιοι έχουν πάει κατευθείαν στο εξωτερικό με υψηλούς βαθμούς και υποτροφίες, ποιοι είναι κοντά στο βαθμό εισαγωγής στις δύσκολες σχολές, όπως η ιατρική ή η νομική και ποιοι χωρίς τα προσόντα, με χαμηλούς βαθμούς, διεκδικούν να σπουδάσουν σε σχολές οι οποίες εδώ θέλουν υψηλό βαθμό εισαγωγής. Εάν γίνουν δύο μη κρατικές, μη κερδοσκοπικές ιατρικές σχολές και παίρνουν από διακόσια άτομα η κάθε μία, οι τετρακόσιες πρόσθετες θέσεις θα λύσουν το πρόβλημα της φοιτητικής μετανάστευσης και των κολλεγίων;

Ψέμα 2ο: Τα Δημόσια πανεπιστήμια είναι ντεμοντέ και παντού κυριαρχούν, ανθούν και ευημερούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Ένα δεύτερο ψέμα πάνω στο οποίο στήριξαν την επιχειρηματολογία τους οι υπέρμαχοι της ιδιωτικοποίησης του πανεπιστημίου είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται πίσω από το φεγγάρι καθώς παντού λειτουργούν και ανθούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Στην πραγματικότητα τα μεγάλα κράτη έχουν δημιουργήσει δικά τους συστήματα εκπαίδευσης, καθώς τα πανεπιστήμια γεννήθηκαν πολύ πριν γεννηθούν τα κράτη με τη σημερινή τους μορφή.

Στην Ευρώπη, στον Καναδά, την Αυστραλία  στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα πανεπιστήμια είναι δημόσια, ενώ τα ελάχιστα  ιδιωτικά πανεπιστήμια που υπάρχουν είτε έχουν κλείσει, είτε έχουν λίγους φοιτητές, είτε δεν παρέχουν σοβαρές σπουδές. Για παράδειγμα στην Πορτογαλία που από το 1980 ακολουθήθηκε η «μαγική» συνταγή που προτάθηκε  και για την Ελλάδα, άνοιξαν εκατοντάδες πανεπιστήμια και έκλεισαν τα περισσότερα λόγω τραγικής ποιότητας και έλλειψης φοιτητών.

Το πιο ενδιαφέρον είναι βέβαια το μοντέλο της Μεγάλης Βρετανίας στο οποίο στοχεύει η Νέα Δημοκρατία. Τα διάσημα πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ και της Οξφόρδης δημιουργήθηκαν το 12ο με 13οαιώνα, όταν δεν υπήρχε κράτος με τη σημερινή του μορφή. Τον 20ο αιώνα μπήκε το κράτος στην υπόθεση ιδρύοντας και χρηματοδοτώντας τα πανεπιστήμια τα οποία έχουν μεγάλη ανεξαρτησία. Μετά το 2οπαγκόσμιο πόλεμο το κράτος χρηματοδοτεί και τα λειτουργικά έξοδα των πανεπιστημίων και το κόστος διδάκτρων και πρόνοιας για φοιτητή. Το 1998 η Θάτσερ επιβάλλει για πρώτη φορά δίδακτρα στους ξένους φοιτητές με το σκεπτικό ότι δεν υποχρεούται ο Βρετανός φορολογούμενος να επιδοτεί τις σπουδές τους. Τι πιο εύλογο;

Στη συνέχεια, όμως, εφαρμόστηκε και στους Βρετανούς. Πρώτα με πλαφόν τις 3.000 λίρες, που σήμερα έχει γίνει 9.250.

Στην πραγματικότητα αυτό που επιδιώχθηκε και έγινε εφικτό ήταν να αποσυρθεί το κράτος  από τη χρηματοδότηση των σπουδών και το κόστος να μεταφερθεί στις τσέπες των πελατών. Έτσι ένα δημόσιο αγαθό από δικαίωμα του κάθε ανθρώπου γίνεται εμπόρευμα που αποκτούν όσοι μπορούν να το πληρώνουν. Την ίδια αντίληψη επιχειρούν φυσικά και στα υπόλοιπα δημόσια αγαθά, Υγεία και  Κοινωνική ασφάλιση.

Ψέμα 3ο: στα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια μπορούν να σπουδάζουν και άνθρωποι που δεν μπορούν να πληρώνουν  καθώς θα δίνονται υποτροφίες.

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική και πολύ σκληρή! Στα κράτη που υπάρχουν δίδακτρα φοίτησης στα πανεπιστήμια έχει αναπτυχθεί ένα παράλληλο τραπεζικό σύστημα χορήγησης φοιτητικών δανείων. Τα μεγάλα μη κερδοσκοπικά  πανεπιστήμια των ΗΠΑ (Harvard, Yale), που αναφέρονται σαν δόλωμα δέχονται λίγους φοιτητές κάθε χρόνο και τα δίδακτρά τους είναι της τάξης των €30,000 – €50,000 το χρόνο. Αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της χρέωσης στην οποία μπαίνουν νέοι άνθρωποι προκειμένου να σπουδάσουν. Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία «κόκκινων δανείων» στην Αμερική είναι τα φοιτητικά δάνεια τα οποία δεν μπορούν να αποπληρώσουν οι νέοι άνθρωποι και υποθηκεύουν μεγάλο μέρος της ζωής τους.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε τον κατάλογο των ανυπόστατων επιχειρημάτων από πλευράς της Νέας Δημοκρατίας με τα οποία έθεσε το αίτημα της για αναθεώρηση του άρθρου 16. Έφτασε μάλιστα να το βάλει σε παζάρι, δηλώνοντας: «Ψηφίστε το άρθρο 16 και φέρτε μου 2 άρθρα για αναθεώρηση, όποια εσείς θέλετε, να τα ψηφίσω με κλειστά μάτια». Τέτοια πρεμούρα! Στην πραγματικότητα πίσω από τα παχιά και ωραία λόγια ένας είναι ο στόχος. Να μορφώνονται όσοι μπορούν να πληρώνουν. Καθαρή ταξική επιλογή. Καθαρός κοινωνικός Δαρβινισμός. Το παραδέχτηκε μάλιστα και ο ίδιος με παρρησία. Ότι στη φύση, λέει, δεν υπάρχει ισότητα. Ναι το ξέρουμε κε Μητσοτάκη. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό και στη ζούγκλα υπερισχύει ο δυνατότερος. Αλλά τζάμπα τόσα χρόνια εξέλιξης του ανθρώπινου είδους για να φτάσουμε να μιλάμε με όρους ζούγκλας; Αλλά και στη ζούγκλα που ονειρεύεστε, κε Μητσοτάκη, εμείς δεν είμαστε τα λιοντάρια και οι ελέφαντες!

Για την ιστορία, η Νέα Δημοκρατία και το 2007 επιχείρησε την αναθεώρηση του άρθρου 16. Τότε το εγχείρημα απέτυχε καθώς το ΠΑΣΟΚ υπό το βάρος των τεράστιων αντιδράσεων του φοιτητικού κινήματος και της νεολαίας του αναθεώρησε τη στάση του και δεν συναίνεσε.

Χαρίκλεια Γιαννακίδου