Ο Πρωτόμηνας του εκκλησιαστικού χρόνου, «αρχή της Ινδίκτου ήτοι του νέου έτους» (κατά τα εκκλησιαστικά Μηναία και Εορτολόγια) γινόταν με ευχές («επέστη η είσοδος του ενιαυτού», «ευλόγησον τον στέφανον του ενιαυτού»), που επίσης «κατέπεσαν» στον λαό ως εκκλησιαστική χρονολογική έναρξη και γενικώς ως αρχή. Π.χ. στην Ανατολική Θράκη το πρωί ράντιζαν με αγιασμό τα σπίτια και τα δίχτυα, σημειοδοτικό της έναρξης, του διαβατηρίου περάσματος με σκοπό την ευλόγηση και την ευετηρία.
Στον Πόντο παλιά αυτή την ημέρα πρόσεχαν το «καλό ποδαρικό», καλούσαν τον ιερέα να τους αγιάσει το σπίτι, κρεμούσαν κλαδί τσουγκράνια στην εξώπορτα για τη βασκανία· στη Βιθυνία της Μικρασίας λιβάνιζαν και άλειφαν τις πόρτες με μέλι, σχημάτιζαν σταυρό με κόκκινη μπογιά· στη Σμύρνη οι γυναίκες ευλογούσαν ρόδι στην εκκλησία και το έσπαζαν στο σπίτι για πλούτο, αφθονία και ευετηρία, ένα ακόμη από τα πολλά καταχύσματα. Στην ιστορική Θράκη το φθινόπωρο είχε πάντα ιδιαίτερη σημασία, σημειοδοτούσε το τέλος των καλοκαιρινών δραστηριοτήτων και το μάζεμα της σοδειάς, συνεπώς ο άνθρωπος έπρεπε να διαφυλάξει συμβολικά και τελετουργικά την καλή έκβαση. Ο μήνας σημειοδοτεί επιπλέον τη μεταβολή του καιρού: «Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο», «Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν».
Πολιτιστικό ημερολόγιο της ΦΕΞ «Λαϊκός πολιτισμός -Ξάνθη 2018»
Τα πανηγύρια του Σεπτέμβρη
ΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ, ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΔΡΩΜΕΝΑ
Γενέσιον Θεοτόκου Αβάτου (8 Σεπτεμβρίου) (κουρμπάνι)
Γενέσιον Θεοτόκου Κομηνών (8 Σεπτεμβρίου)
Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης Λουτρών Θερμών παρεκκλήσιο (9 Σεπτεμβρίου)
Ύψωσις Τιμίου Σταυρού Θαλασσιάς (14 Σεπτεμβρίου)
Ύψωσις Τιμίου Σταυρού Κάτω Καρυόφυτου (14 Σεπτεμβρίου)
Ύψωσις Τιμίου Σταυρού Λυκοβουνίου (14 Σεπτεμβρίου)
Ύψωσις Τιμίου Σταυρού Νέας Κεσσάνης (14 Σεπτεμβρίου)
Αγίας Ευφημίας Δασοχωρίου (16 Σεπτεμβρίου)
Αγίας Σοφίας, Ελπίδος, Πίστεως και Αγάπης Λουτρών Ποταμιάς (19 Σεπτεμβρίου)
Αγίου Ευσταθίου Σελέρου παρεκκλήσιο (20 Σεπτεμβρίου)
Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Θερμών παρεκκλήσιο (26 Σεπτεμβρίου)
το φεστιβάλ του μήνα
Η παλιά πόλη της Ξάνθης αφηγείται ιστορίες
… έως Σάββατο 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης & Σπίτι πολιτισμού
Η ΦΕΞ σκηνοθετεί μια πραγματικότητα όπου το παρόν της πόλης συνομιλεί με το παρελθόν της. Οι λευκοί τοίχοι των κτηρίων γίνονται καμβάς όπου προβάλλονται ιστορίες ανθρώπων, ιδέες, αναμνήσεις, απόψεις και οράματα. Περιδιαβαίνοντας τα σοκάκια με τα αρχοντικά, τους λαϊκούς μαχαλάδες, ξεδιπλώνεται μπρος στον επισκέπτη – θεατή – μια πόλη που διαρκώς μεταβάλλεται, με στοιχεία από την ελληνική παράδοση αλλά και τις ευρωπαϊκές επιρροές. Σε τούτο τον εικαστικό, αλλά και ιστορικό περίπατο, οι εικόνες μπερδεύονται με τις μυρωδιές, οι ήχοι της πόλης εμπλέκονται με τη βοή του σύγχρονου γλεντιού που από την «παραλία» ανηφορίζει για μια βδομάδα και συγκατοικεί στην ποικιλότροπη πραγματικότητα της πόλης. Μιας πόλης που δεν έπαψε ν’ αλλάζει, που δεν έπαψε να ζει.
Αναλυτικά στο www.fex.org.gr και στο πρόγραμμα των Γιορτών Παλιά Πόλης
Έναρξη των εργαστηρίων της ΦΕΞ
…. έως Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2018
Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης & Σπίτι πολιτισμού
Οι υπεύθυνοι των εργαστηρίων ενημερώνουν και προτείνουν τις νέες δράσεις των εργαστηρίων. Τον τρόπο λειτουργίας, τους στόχους και τους σκοπούς που θέτουν για το νέο έτος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ΦΕΞ.
Οι δράσεις της εβδομάδας Είσοδος ελεύθερη
Ο κινηματογράφος των δημιουργών
Τις Τρίτες 12- 19 & 26 Σεπτεμβρίου 2018
[21.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
Αφιέρωμα στον Μάικ Λη. Ο εξερευνητής του συναισθήματος
Ο Mike Leigh γεννήθηκε το 1943 στο Σάλφορντ της Αγγλίας. Σπούδασε με υποτροφία στο Royal Academy of Dramatic Art. Σκηνοθέτησε την πρώτη του κινηματογραφική ταινία το 1971, με τίτλο Αυστηρές στιγμές. Ο Λι συνέχισε την κινηματογραφική του καριέρα με τις ταινίες Η Ζωή είναι γλυκιά και Γυμνός, η οποία του χάρισε το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κανών το 1993. Με το Μυστικά & Ψέματα το 1996, ο Λι απέσπασε υποψηφιότητες για Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου. Ο Μάικ Λι, ο οποίος επηρεάστηκε αρκετά από το θέατρο του Πίτερ Μπρουκ, ανακάλυψε στον ρεαλισμό τον πιο κατάλληλο βατήρα για τη βουτιά του στο δράμα του σύγχρονου ανθρώπου. Το υπαρξιακό βάθος της πραγματικότητας και η εμπιστοσύνη στον ηθοποιό καθόρισαν εδώ και πολλά χρόνια τη μορφή και το περιεχόμενο, το ύφος και το ήθος των ταινιών του.
2-3 πράγματα που ξέρω για…
Οι προσκεκλημένοι μας παρουσιάζουν 2-3 πράγματα που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του λαϊκού μας πολιτισμού…
Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018
[20.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
«Τα φθινοπωρινά λαογραφικά έθιμα: από του “Σταυρού σταυρώνε και σπέρνε”, μέχρι του Άη Δημήτρη, τα λιομαζώματα και τα νυχτέρια του Νοεμβρίου»
Με την Γαρυφαλλιά Γ. Θεοδωρίδου Υποψ. Διδάκτωρ Λαογραφίας ΔΠΘ
Κάτι Παίζει και τις Πέμπτες στο Μουσείο
Τις Πέμπτες 11 – 18 & 25 Σεπτεμβρίου 2017
[21.00] Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
Η κινηματογραφική Λέσχη της ΕΛΜΕ Ξάνθης & της ΦΕΞ οργανώνουν ένα κύκλο ταινιών και συζητήσεων με θέματα που αφορούν τους εφήβους & όχι μόνο. Περισσότερες πληροφορίες στο http://elmexanthis.blogspot.gr/
Με 24 γράμματα και όχι μόνο
Τα Σάββατα του Σεπτεμβρίου 2018
Η ΦΕΞ, το βιβλιοπωλείο Πυργελή και η Μουσική βιβλιοθήκη Ξάνθης «Σόνια Θεοδωρίδου», οργανώνουν εκδηλώσεις για το βιβλίο και τη μουσική… Πληροφορίες: ΦΕΞ – 2541025421
