Του Σ. Καραμπουγιούκογλου. Από την ΕΡΤ Κομοτηνής:

Με επιτυχία και με μεγάλη προσέλευση ολοκληρώθηκε η παρουσίαση του βιβλίου, «Οι οικονομικές πλευρές της υποχρεωτικής ανταλλαγής μειονοτήτων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας» του Μεχμέτ Μιχρί Μπελί στην Αίθουσα Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Κομοτηνή. Την βιβλιοπαρουσίαση οργάνωσε το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς», σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Εκλογή» της Κομοτηνής
Ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλατζάς», Μιχάλης Μπαρτσίδης, ανοίγοντας την εκδήλωση επισήμανε ότι, η σπουδαιότητα του έργου έγκειται στη νηφάλια αποτύπωση των οικονομικοκοινωνικών επιπτώσεων της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και στα όσα μπορεί να μας διδάξει σήμερα σε σχέση με την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος και τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας. Ο Μεχμέτ Μιχρί Μπελί έγραψε μια πτυχιακή εργασία για ένα φαινόμενο ιστορικής σημασίας, με τρόπο νηφάλιο, ψύχραιμο και δίκαιο.

Ο Μιχάλης Μπαρτσίδης σημείωσε, πως πήραν την πρωτοβουλία για την έκδοση του βιβλίου το 2015, διότι έκριναν αναγκαία την έκδοσή του. Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει ορισμένα χαρακτηριστικά, επιστημονικά, κοινωνικοπολιτικά και συμβολικά -θα λέγαμε- ειδικά για τον συγγραφέα του.

Υπάρχουν τρεις κύριοι λόγοι που οδήγησαν το ινστιτούτο σε αυτή την απόφαση. Ο πρώτος είναι αυτό καθ’ αυτό το επιστημονικό έργο που έχει μεγάλη σημασία, διότι είναι η πρώτη εργασία που έγινε για τις οικονομικές επιπτώσεις της υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Η εργασία αυτή έγινε από τον συγγραφέα της δέκα χρόνια μετά την ανταλλαγή, το 1930-31, όταν σπούδαζε στην Αμερική, και ήταν η διατριβή του σε ένα αμερικάνικο πανεπιστήμιο.

Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι ο ίδιος ο συγγραφέας είναι μια εμβληματική προσωπικότητα. Αν κάποιος ψάξει να δει τον βίο του θα καταλάβει ότι ο Μεχμέτ Μιχρί Μπελί είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος στην ουσία μοιράστηκε και μοίρασε τη ζωή, τις ιδέες του και όχι μόνο, ανάμεσα σε δύο χώρες την Ελλάδα και την Τουρκία. Γεννήθηκε το 1916 και πέθανε το 2011. Ήταν ένας Τούρκος μαρξιστικής πολιτικός και διανοούμενος, ο οποίος πολέμησε στον Ελληνικό εμφύλιο. Δηλαδή άφησε την «ησυχία» του στην Τουρκία, αν μπορούμε να το πούμε αυτό, και ήρθε και πολέμησε στον Ελληνικό εμφύλιο. Είναι γνωστός με το όνομα «Καπετάν Κεμάλ». Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ένας ήδη συγκροτημένος επιστήμονας, διότι σπούδασε στην Αμερική. Υπάρχει και ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκυμαντέρ που γύρισε ο Φώτης Λαμπρινός για τον Μεχμέτ Μιχρί Μπελί. Ήταν λοιπόν μια εμβληματική προσωπικότητα, ο οποίος «μοιράστηκε» σε δυο χώρες και αυτό έχει μια συμβολική αξία και πολιτική αξία για όποιους ενδιαφέρονται να ευνοηθούν οι δυνάμεις, οι οποίες θέλουν την αλληλεγγύη των λαών θέλουν τη συνεννόηση, την επικοινωνία και τις ανταλλαγές μεταξύ των δυο κρατών, χωρών και των λαών τους, μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας.

«Ο τρίτος λόγος είναι ότι θεωρούμε πως είναι επίκαιρη αυτή η εργασία, καθώς παραμένει ισορροπημένη. Διατηρεί μια ισορροπία τόσο όσον αφορά στην τουρκική πλευρά όσο και στην ελληνική πλευρά της ανταλλαγής».

Κλείνοντας την σύντομη ομιλία του ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» Μιχάλης Μπαρτσίδης, ότι είναι η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου στην Κομοτηνή. Θα γίνει και στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές που αφορούσαν την ανταλλαγή.

«Φυσικά στην Αθήνα θα γίνει η επίσημη παρουσίαση, αλλά εμείς επιλέξαμε να ξεκινήσουμε από την Κομοτηνή, διότι θεωρούμε ότι είναι άνθρωποι της πόλεώς σας και της περιοχής σας που συμμετείχαν συμβουλευτικά, όπως ο Βουλευτής Μουσταφά Μουσταφά, που έχει και τον πρόλογο. Είναι πολύ μεγάλη μας χαρά που ξεκινάμε από την Κομοτηνή», σημείωσε ο κ. Μπαρτζίδης.

Σεφέρ Γκιουβέντς: «Δεν ερωτηθήκαμε για την ανταλλαγή»

Ο εκπρόσωπος του Συλλόγου Ανταλλαχθέντων Συνθήκης Λωζάννης, Σεφέρ Γκιουβέντς, για το πώς η διατριβή έφτασε στα χέρια του Μεχμέτ Μιχρί Μπελί που το είχε χάσει κατά τις μετακινήσεις που είχε και την χαρά του όταν πρωτοεκδόθηκε στην Τουρκία ,την εμβληματική προσωπικότητα και την επίδραση του στην Αριστερά στην Τουρκία, όπως και τις μεγάλες προσπάθειες που κάνει ο Σύλλογος Ανταλλαχθέντων Συνθήκης Λωζάννης, για να υπάρξει μια συζήτηση με ψυχραιμία και εντιμότητα στην Τουρκία και την Ελλάδα.
Κλείνοντας τόνισε ότι, «κανείς από τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να μπουν στην διαδικασία της ανταλλαγής, δεν ρωτήθηκε με αποτέλεσμα πολύ από αυτούς να μην ξεπεράσουν το τραύμα αυτό».


Μουσταφά Μουσταφά: «Εμβληματική η προσωπικότητα του Μπελί»

Ο Βουλευτής Ροδόπης του ΣΥΡΙΖΑ Μουσταφά Μουσταφά μίλησε κυρίως για την σφυρηλατημένη και την εμβληματική προσωπικότητα του Μεχμέτ Μιχρί Μπελί και από την προσωπική γνωριμία του, την πορεία του ως φοιτητής στην Αμερική, τη μικρή συμμέτοχη του στον Ισπανικό Εμφύλιο, στην συνεχεία στον Ελληνικό Εμφύλιο πόλεμο και την επίδραση που είχαν οι ιδέες του στην Αριστερά.

Κ Τσιτσελίκης: «Οι Μετακινήσεις πληθυσμών ξανά στην επικαιρότητα λόγω προσφυγικού»

Ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στην δική του ομιλία μίλησε κυρίως για το περιεχόμενο του βιβλίου, τις οικονομικές πλευρές της υποχρεωτικής ανταλλαγής μειονοτήτων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
Χαρακτηριστικά ανέφερε πως, « οι μετακινήσεις πληθυσμών είναι και σήμερα στην επικαιρότητα λόγω του προσφυγικού, καθώς και η επιστροφή των εθνικιστικών ιδεών επίσης στην επικαιρότητα, θυμίζοντας ότι, η υποχρεωτική ανταλλαγή μειονοτήτων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είχε ως στόχο την ομογενοποίηση των υπό-δημιουργία εθνών κρατών, που όμως ήταν μεγάλο λάθος διότι, οι άνθρωποι δεν μπόρεσαν να προσαρμοσθούν στις συνθήκες ζωής με αποτέλεσμα ούτε και η οικονομική βοήθεια για την ανοικοδόμηση ομογενοποιημένων κρατών, που μπόρεσαν να προσφέρουν, ήταν σημαντική .

ΕΡΤ Κομοτηνής