H εξισορρόπηση της σκληρής δουλειάς με τη «γλυκύτητα» της αδράνειας είναι κάτι που μπορεί να τρομάξει πολύ κόσμο. Άλλωστε, όταν κάποιος δεν κάνει τίποτε φαίνεται ή νιώθει μη παραγωγικός. Και η παραγωγικότητα είτε πνευματική, είτε βιομηχανική, είναι ο καλύτερος τρόπος για να περάσει κανείς δημιουργικά το χρόνο του.

Όμως, καθώς ασχολούμαστε καθημερινά με όλο και περισσότερα «πράγματα», πολλοί από εμάς αντιλαμβανόμαστε ότι η ασταμάτητη δραστηριότητα μπορεί να γίνει πριν το καταλάβουμε αντίπαλος της παραγωγικότητας. Οι ερευνητές προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι μετά από 14 ώρες εργασίας το μυαλό δε λειτουργεί τόσο καλά όσο όταν είναι «φρέσκο» και κάτω από τέτοιες συνθήκες εργασίας υπονομεύονται η δημιουργικότητά και οι γνώσεις μας.

«Σκεφτείτε την πνευματική εργασία σαν να κάνετε push-ups», λέει ο Τζος Ντέιβις, συγγραφέας του βιβλίου Two Awesome Hours. «Αν για παράδειγμα θέλετε να κάνετε 10.000 κάμψεις ο πιο «αποτελεσματικός» τρόπος θα ήταν να τις κάνετε όλες μαζί ταυτόχρονα χωρίς διακοπή. Γνωρίζουμε όμως ενστικτωδώς ότι αυτό είναι αδύνατο. Αντίθετα, εάν κάναμε λίγες μόνο, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, το αποτέλεσμα θα ήταν θα ήταν πολύ πιο εφικτό. Ο εγκέφαλος μοιάζει πολύ με του μύες μας από αυτή την άποψη».

Πολλοί από εμάς πιστεύουν ότι το μυαλό μοιάζει περισσότερο με έναν υπολογιστή, μια μηχανή που μπορεί να δουλεύει αδιάκοπα. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως, πιέζοντας τον εαυτό μας για πολύωρη εργασία χωρίς διακοπή, μπορεί να δημιουργήσουμε ανεπανόρθωτες βλάβες στον οργανισμό μας. Ειδικότερα, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι πολλές ώρες εργασίας αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επισοδείου και στεφανιαίας νόσου κατά 40%, σχεδόν όσο το κάπνισμα (50%), ενώ οι όσοι εργάζονται περισσότερες από 11 ώρες την ημέρα ήταν σχεδόν 2,5 φορές πιο πιθανό να παρουσιάσουν μείζονα καταθλιπτικό επεισόδιο από όσους δούλευαν οχτάωρο.

Στην Ιαπωνία, αυτό οδήγησε στο karoshi, έναν όρο που αναφέρετε στους θανάτους ή αναπηρίες που προκαλούνται από μεγάλο όγκο δουλειάς και πολλές ώρες εργασίας. Η άδεια είναι πολύ σημαντική και όπως έδειξε και μια μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ελσίνκι και κράτησε πάνω από 26 χρόνια, τα στελέχη και οι επιχειρηματίες που πήραν λιγότερες διακοπές στη διάρκεια της ζωής τους είχαν μεγαλύτερο ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας και χειρότερης ποιότητας ζωής στα γεράματα. Επίσης, άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερους από 5.000 Αμερικανούς εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έπαιρναν λιγότερες από 10 μέρες άδεια ετησίως είχαν περισσότερο από μία στις τρεις πιθανότητες να λάβουν αύξηση μισθού ή ένα έξτρα μπόνους, όπως αναφέρει και δημοσίευμα του BBC.

Πολλοί μπορεί να σκεφτούν ότι η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητα είναι μια εμμονή που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια. Αλλά ο φιλόσοφος Bertrand Russell το διαψεύδει. «Παρόλο που ο ελεύθερος χρόνος είναι ευχάριστος, οι άντρες δεν θα ήξεραν πώς να γεμίσουν τις μέρες τους αν δούλευαν καθημερινά μόνο τέσσερις ώρες. Ο σύγχρονος άνδρας πιστεύει ότι όλα γίνονται για την ευχαρίστηση κάποιου τρίτου και ποτέ προς δική του τέρψη. Οι Αμερικάνοι χρειάζονται ξεκούραση, απλά δεν το ξέρουν», είχε γράψει το 1932.

Συνεπώς ορισμένοι από τους πιο δημιουργικούς και παραγωγικούς ανθρώπους είχαν καταλάβει από νωρίς, τη σημασία της ξεκούρασης και της «αδράνειας». Και παρόλο που δούλευαν σκληρά, ξόδευαν πολλές ώρες στην ξεκούραση, τη διασκέδαση και το παιχνίδι. «Εργαστείτε σε ένα πράγμα τη φορά μέχρι να τελειώσετε. Σταματήστε τον χρόνο και κρατήστε το ανθρώπινο στοιχείο. Βγείτε έξω, γνωρίστε ανθρώπους, διασκεδάστε πιείτε αν το νιώθετε», είχε γράψει ο συγγραφέας Henry Miller στις 11 εντολές του σχετικά με τη γραφή.