Η αρχαιολογική έρευνα στη Μαρώνεια μέχρι τις μέρες μας και οι προοπτικές ανάδειξης των μνημείων. Με την Χρύσα Καραδήμα, Αρχαιολόγο – Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης και Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου στο Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης, την Τετάρτη 18-10-2017, στις 20:00
Ο όγκος του Ισμάρου όρους δεσπόζει στην παραλία της Θράκης απέναντι από το νησί της Σαμοθράκης. Η θέση της αρχαίας Μαρώνειας στα χαμηλά υψώματα του Ισμάρου και την περιοχή του λιμανιού του Άγιου Χαράλαμπου, περίπου 4χλμ. νότια του ομώνυμου χωριού, έχει αναγνωριστεί με βεβαιότητα και διατήρησε το ίδιο όνομα και κατά τους βυζαντινούς και νεότερους χρόνους. Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη άρχισαν το 1969 από τον Ευάγγελο Πεντάζο και είχαν αναγνωριστικό χαρακτήρα. Παράλληλα, οι έρευνές του στις ακροπόλεις της Εργάνης και του Αγίου Γεωργίου στον Ίσμαρο, της ύστερης εποχής του Χαλκού και της πρώιμης εποχής του Σιδήρου αντίστοιχα, προσέφεραν σημαντικές πληροφορίες για τις θρακικές εγκαταστάσεις και την πρώιμη ιστορία της περιοχής, πριν την εγκατάσταση των πρώτων αποίκων από τη Χίο.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ένα ιερό του 4ου αι. π.Χ., πιθανόν του Διονύσου, μια μεγάλη υστεροκλασική κατοικία, τμήματα άλλων κατοικιών και δημοσίων κτιρίων, μέρος του ελληνιστικού νεκροταφείου, τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου, ένα μνημειακό ρωμαϊκό πρόπυλο και πλακόστρωτο δρόμο που πιθανόν οδηγούσε στη ρωμαϊκή αγορά και βέβαια το αρχαίο θέατρο στη θέση Καμπάνα, η έρευνα του οποίου σηματοδότησε την έναρξη μιας συστηματικότερης αρχαιολογικής διερεύνησης στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας πόλης.
Στην παλαιοχριστιανική και μεσοβυζαντινή εποχή η πόλη περιορίζεται στην περιοχή Παληόχωρα και στον Άγιο Χαράλαμπο, το σημερινό λιμάνι, όπου ανασκάφηκε τρίκλιτη μνημειακή βασιλική του 5ου-6ου αι., καθώς και σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός του 12ου αι. με στοιχεία επισκοπικού ναού. Από τους 9ο-10ο μέχρι τον 13ο αι. εμφανίζεται ως οχυρωμένος οικισμός (κάστρο), για να εγκαταλειφθεί στα νεότερα χρόνια από το φόβο των πειρατών.
Από το 2000 και εξής, με συγχρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, δόθηκε προτεραιότητα στην ανάδειξη της σπουδαιότητας του αρχαιολογικού χώρου της Μαρώνειας. Οι εργασίες περιέλαβαν το πρόγραμμα αναστήλωσης-αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου και του ιερού του Διονύσου και ανάδειξης του ρωμαϊκού προπύλου και της βασιλικής στην Παληόχωρα. Παράλληλα οργανώθηκε μικρή έκθεση αρχαιοτήτων από τη Μαρώνεια και την περιοχή της στο αποκατεστημένο Αρχοντικό Ταβανιώτη.
Για μια πιο ολοκληρωμένη ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου είναι απαραίτητη η συντήρηση και στερέωση των ανασκαμμένων μνημείων και η σύνδεσή τους σ’ ένα δίκτυο διαχρονικής περιήγησης, που θα περιλάβει τη χάραξη και υλοποίηση διαδρομών με οδικές πινακίδες, έκδοση φυλλαδίων και οδικού χάρτη, όπου θα αποτυπώνεται η διαδρομή ή οι διαδρομές περιήγησης στα πιο σημαντικά μνημεία της Μαρώνειας.
Χρύσα Καραδήμα
Γεννήθηκε στον Πολύανθο Ροδόπης και έκανε τις γυμνασιακές της σπουδές στα Γυμνάσια Ιάσμου και Θηλέων Κομοτηνής.
Σπούδασε αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορικό-Αρχαιολογικό). Είναι αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού από το 1982 και υπηρετεί στην Κομοτηνή ως Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης από τον Οκτώβριο του 2014. Από τον Ιανουάριο του 2016 ασκεί καθήκοντα αναπληρώτριας Προϊσταμένης στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου. Συμμετείχε σε ανασκαφές στη Σαμοθράκη και τη Μαρώνεια Διεξήγαγε επιφανειακές έρευνες και σωστικές ανασκαφές στη Σαμοθράκη, τη Μαρώνεια και τον Δορίσκο. Το 1992 εργάστηκε για έξι μήνες ως συνεργαζόμενη ερευνήτρια στο Εργαστήριο Κεραμολογίας της Lyon του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Γαλλίας, στο πλαίσιο της μελέτης της ελληνιστικής κεραμικής και ιδιαίτερα των εμπορικών αμφορέων από τα εργαστήρια της Αίνου και της Σαμοθράκης. Από το 2000 είναι υπεύθυνη για τις εργασίες αποκατάστασης-αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου της Μαρώνειας. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται για την Επανέκθεση των Αρχαιολογικών Μουσείων Σαμοθράκης και Κομοτηνής, καθώς και για τη μόνιμη Έκθεση του Νέου Μουσείου Αλεξανδρούπολης. Από τον Μάιο του 2017 είναι τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Έχει πάρει μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Άρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα αρχαιολογικά περιοδικά.