1930: Τα εγκαίνια του 4ου Δημοτικού Σχολείου και ο Πορτογάλλος Έπαρχος

Ένα από τα πιο όμορφα σχολικά κτίρια της περιοχής αποτελεί το επιβλητικό 4ο Δημοτικό της Ξάνθης. Μπορεί σήμερα να θεωρείται ένα σχολείο των αστικών περιοχών της πόλης όμως όταν ανεγέρθηκε το 1930 ήταν το σχολείο του προσφυγικού συνοικισμού που δημιουργήθηκε μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών ως οικισμός της “Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων”.

Το “Μέγα Διδακτήριο κόστισε 1,7 εκατ. δραχμές και το 1,4 διατέθηκε από την ΕΑΠ. Η περιοχή διατηρούσε την εικόνα με τις χαρακτηριστικές διώροφες κατοικίες μέχρι τη δεκαετία του ΄70 . Η υπερβολική και πυκνή ανοικοδόμηση της “αντιπαροχής” έπληξε τη φυσιογνωμία της και επισκίασε κάπως το εντυπωσιακό κτίριο.

Στο δημοσίευμα της εφημερίδας “Ταχυδρόμος” για τα εγκαίνια που δημοσίευσε στο FB η κα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου γίνεται μια λεπτομερής περιγραφή της τελετής ενώ εντύπωση προκαλεί η παρουσία του πορτογαλλικής καταγωγής Έπαρχου Φιγκέϊρα Αλμέιδα, απογόνου του φιλέλληνα πορτογάλλου στρατιωτικού Αντόνιο Αλμέϊδα, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα κατά την επανάσταση του ΄21 και είχε σημαντική στρατιωτική και πολιτική παρουσία κατά το 19ο αιώνα.

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ Δ’ ΜΙΚΤΟΥ (ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ) ΞΑΝΘΗΣ 

Ξάνθη, Ιανουάριος. (Του ανταποκριτού μας). Με επιβλητικήν επισημότητα εν μέσω αρκετού πλήθους ετελέσθησαν προχθές την Κυριακήν τα εγκαίνια του νεοϊδρυθέντος Δ’ Δημοτικού Σχολείου της πόλεώς μας κειμένου παρά την Πλατεία της Νέας Ξάνθης (Αστικού Συνοικισμού).

Από της μεσημβρίας ήρχισε να καταφθάνη το πλήθος, το οποίον αφού εισήρχετο και περιειργάζετο το κτίριον θαυμάζον τούτο διότι είναι το καλλίτερον όλων εν γένει των σχολείων της πόλεώς μας ανέμενε την έλευσιν των επισήμων.Ολίγον προ της 3 μ.μ. ώρας ήρχισαν να καταφθάνουν οι επίσημοι μεταξύ των οποίων ο Έπαρχος Ξάνθης κ. Φεγκέιρα Αλμέιδα, ο Βουλευτής του Νομού μας κ. Καρυωτάκης, ο δήμαρχος κ. Ευρ. Χασιρτζόγλου, ο αναπληρωτής του Μητροπολίτου μας Παπά-Παύλος Φραγκόπουλος αντιπροσωπείαι εκ μέρους του 41ου Συν/τος και της Φιλοπτώχου αδελφότητος, άπας ο διδασκαλικός κόσμος και πολλοί άλλοι ων τα ονόματα μας διαφεύγουν.

Την 3 ακριβώς ήρχισεν η τέλεσις του αγιασμού υπό του αναπληρωτού του Μητροπολίτου αιδεσιμωτάτου Παπά-Παύλου Φραγκοπούλου όστις μετά το τέλος τούτου ανέπτυξε τας συνθήκας, υφ’ ας ο προσφυγικός κόσμος έφθασεν εις Ξάνθην κατά το 1922 ηυχαρίστησε τους γηγενείς δια το ενδιαφέρον των που έδειξαν δια τους πρόσφυγας ύμνησεν Μητροπολίτην δια τας ενεργείας προς ανέγερσιν του κτιρίου τούτου ως πρόεδρος δε της εκπαιδευτικής προνοίας ηυχαρίστησε τον εποικισμόν όστις διέθεσεν 1.000.000 δρχ. και επετεύχθη αύτη η κατασκευή ενός τοιούτου εκπαιδευτηρίου καν είτα παρέδωσεν την κλείδα εις τον διευθυντήν αυτού κ. Γ. Κούρκουλαν.

Μετά τούτον ο επιθεωρητής των Δημ. Σχολείων κ. Μπούρας εξεφώνησαν θαυμάσιον λόγον υμνήσας τας αρετάς της Παιδεύσεως κτλ. Και τέλος ο Διευθυντής του Σχολείου κ. Κούρκουλος ηυχαρίστησε τους πρωτεργάτας οι οποίον εφρόντισαν δια την ανέγερσιν του σχολείου τούτου καθώς και τους προσελθόντας δια την τελετήν.

(Εφημερίδα «Ταχυδρόμος», 20/1/1930)

Η φωτογραφία ανήκει στις “Παλιές φωτογραφίες Ξάνθης” Το κείμενο είναι από το βιβλίο του Θωμά Εξάρχου “Ξάνθη 1930”