Για ακόμη φορά ασχολούμαστε με τη φοροδιαφυγή, καθώς, με βάση τα κατά καιρούς δημοσιευθέντα στοιχεία, αυτή καλά κρατεί. Από την άλλη πλευρά, οι φορολογικοί έλεγχοι, βαίνουν όλο και αυξανόμενοι, εντατικότεροι και σταδιακά είναι καλύτερα σχεδιασμένοι.

Η φοροδιαφυγή είναι μια συνειδητή και οργανωμένη ενέργεια. Δεν γίνεται τυχαία, ούτε περιστασιακά και απρογραμμάτιστα. Έχει πολύ συγκεκριμένους στόχους και επιδιώκει να προσφέρει οικονομικό όφελος στο άτομο ή στην επιχειρηματική οντότητα. Τα κίνητρά της μπορεί να είναι ταπεινά, άλλοτε ιδιοτελή, ενίοτε κερδοσκοπικά, αλλά και να προκύπτουν από ανάγκη (για παράδειγμα, φοροδιαφυγή γιατί αλλιώς «δεν βγαίνει»).

Όπως όμως και να διαπράττεται, όποια και αν είναι τα κίνητρα που τη δίνουν τροφή, η φοροδιαφυγή είναι μια παραβατική ενέργεια. Εντάσσεται στη μεγάλη κατηγορία του οικονομικού εγκλήματος. Επιφανειακά εξεταζόμενη, φαίνεται ότι έχει μόνο οικονομικό αντίκτυπο. Αυτό διότι το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) που φοροδιαφεύγει, ζημιώνει το κράτος. Ο χαμένος από την πράξη είναι το κράτος και τα δημόσια έσοδα. Με άλλα λόγια, ο εμπλεκόμενος δηλώνει λιγότερα εισοδήματα και ως εκ τούτου, καταβάλει λιγότερους άμεσους φόρους.

Η φοροδιαφυγή αφορά, ως επί το πλείστον, στη μη έκδοση αποδείξεων κατά την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. Με αυτό τον τρόπο, αποκρύπτονται εισοδήματα και ο ωφελούμενος θεωρεί ότι έχει επαρκές οικονομικό κίνητρο για να συνεχίσει να συμπεριφέρεται παραβατικά. Αιτιολογεί συνήθως την πράξη του, ως μια αναγκαιότητα λόγω της δικής του οικονομικής αδυναμίας ή στενότητας. Είναι σύνηθες, τόσο ως στερεοτυπική θέση, όσο και ως αναπόδεικτη άποψη, να κατηγορείται η εκάστοτε οικονομική πολιτική, ως υπαίτια για τη φοροδιαφυγή. Παρόλα αυτά, όλες οι πολιτικές που έχουν εφαρμοσθεί έως σήμερα, «ωθούν» τους επιχειρηματίες σε φοροδιαφυγή – μηδεμιάς εξαιρουμένης!

Η υπαιτιότητα των οικονομικών πολιτικών είναι δεδομένη και μη αμφισβητήσιμη. Αυτή η αφοριστική θέση είναι βολική για να «μεταφέρεται» η ευθύνη στην πολιτική γενικά και στα μέτρα, όποια και εάν είναι αυτά, όπως και εάν επιβάλλονται. Αυτή η θέση είναι βαθιά ταξική και εκπορεύεται από τα συστημικά μέσα, που βολεύονται με τέτοιου είδους γενικεύσεις και αοριστολογίες.

Πέραν των ανωτέρω, υπάρχει και μια διάχυτη άποψη (την ενστερνίζονται οι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού) ότι ένα ποσοστό φοροδιαφυγής είναι ανεκτό και ενδεχόμενα επιθυμητό για να αναπτύσσεται η οικονομία. Αυτή η καθαρά ιδεολογική άποψη, θεωρητικά έρχεται σε αντίθεση με τα προτάγματα της συγκεκριμένης Σχολής, καθώς η φοροδιαφυγή είναι εμπόδιο στον «υγιή ανταγωνισμό» και στην «ελεύθερη οικονομία». Είναι στρέβλωσή της. Δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και απόκτησης άνομου πλεονεκτήματος.

Αλλά αυτά προφανώς, είναι «ψιλά γράμματα» για όλους εκείνους που «χαϊδεύουν αυτιά» συνειδητώς παρανομούντων και παρέχουν πολιτικό στήριγμα σε διαπλεκόμενα συμφέροντα. Γιατί οι λεγόμενοι «μεγάλοι φοροφυγάδες» (αυτοί για τους οποίους η κοινωνία οικτίρει και είναι αιτία δυσφορίας και απαξίωσης του κράτους και των θεσμικών του οργάνων), είναι βαθιά χωμένοι στη διαπλοκή, στην απάτη και στην κατάχρηση. Είναι αυτοί, που «βοηθούν» στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας ή στην ανάπτυξη της προσωπικής κονόμας;

Η φοροδιαφυγή είναι ταξική. Έχει ταξικό πρόσημο. Πολλοί εκ των εμπλεκομένων, ανήκουν στα μικροαστικά στρώματα (μικροέμποροι, μικροί επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες, υπάλληλοι που κάνουν μια δεύτερη αδήλωτη εργασία) και θεωρούν ότι με τη φοροδιαφυγή έχουν οικονομικό όφελος. Παρόλα αυτά, το κάνουν για να «βγάλουν την καθημερινότητα». Δεν συνυπολογίζουν ότι έτσι και αλλιώς, αυτοί είναι οι παρίες του «οικονομικού φιλελευθερισμού». Ο καθένας τους κατέχει ένα απειροελάχιστο ποσοστό οικονομικής δραστηριότητας, ενώ φοροδιαφεύγοντας, συνεισφέρουν στη μείωση των κρατικών εσόδων. Από αυτή τη μείωση, κύρια ζημιωμένοι είναι οι ίδιοι!

Η φοροδιαφυγή είναι μια μικρόνοια πράξη που ενώ παρέχει βραχυπρόθεσμο οικονομικό όφελος στο μικρό και μεσαίο επιτηδευματία, δημιουργεί μεγάλα μεσοπρόθεσμα κόστη στη λειτουργία του κοινωνικού κράτους. Το τελευταίο είναι εχθρός του νεοφιλελευθερισμού και δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την ανάπτυξή του. Οπότε η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι μια τυπική και ανούσια διαδικασία, που πρέπει να υλοποιείται, αλλά με μέτρο!

Όμως για τους υπέρμαχους του κοινωνικού κράτους και της άρσης των ανισοτήτων, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι το μέσον για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Αυτό σημαίνει ότι η σχέση φοροδιαφυγής και κοινωνικού μερίσματος/πλεονάσματος είναι αντιστρόφως ανάλογη. Και αυτή, είναι μια ξεκάθαρη ιδεολογική θέση.

Tvxs.gr