Μεγάλη προσέλευση και υψηλού επιπέδου συζήτηση χαρακτήρισε την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Σταύρου Τζίμα ” Η κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και οι ελληνικές φαντασιώσεις” που διοργανώθηκε στο Λαογραφικό Μουσείο της ΦΕΞ σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο Πυργελή, το βράδυ του Σαββάτου. 

Το βιβλίο καταγράφει τις προσωπικές μαρτυρίες του συγγραφέα που κάλυψε ως δημοσιογράφος τα δραματικά και βίαια γεγονότα που σημάδεψαν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τον εμφύλιο πόλεμο και μεταφέρει σημαντικές συνεντεύξεις, συνομιλίες και παρασκήνια από τον τρόπο που γράφτηκε ένα κομμάτι της ιστορίας σε ένα σκηνικό τρομερής βαρβαρότητας και βαλκανικών εθνικισμών.

Την παρουσίαση έκαναν οι δημοσιογράφοι Σαμή Καραμπουγιούκογλου και Γιάννης Σιδηρόπουλος που αναφέρθηκαν στις πτυχές της ιστορίας που φωτίζει, τον τρόπο που αποδομεί μια σειρά από μύθους και στερεότυπα που καλλιεργήθηκαν στην Ελλάδα για τον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας και την  Ελληνοσερβική φιλία, την τραγικά λανθασμένη στάση της χώρας, την ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού που υποτάχθηκε στο λαϊκισμό. Παράλληλα, τους παράγοντες στην Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία που επηρέασαν αυτή τη στάση και τις φαντασιώσεις που είχαν αρκετοί, χτίζοντας καριέρες, όσο και την εμπλοκή Ελλήνων σε φρικαλεότητες, όπως τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, που καταγράφεται με λεπτομέρειες στο βιβλίο.

Σ. Τζίμας: Δεν ήταν μακριά η εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο

Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ο καταξιωμένος δημοσιογράφος ανέφερε ότι η εμπλοκή της Ελλάδας στον Πόλεμο, εφόσον η ένταση έφτανε στα βόρεια σύνορά της, δεν απείχε πολύ εκείνες τις επικίνδυνες εποχές και “θα ήταν η σπίθα που θα έβαζε φωτιά σε όλα τα Βαλκάνια” όπως εκτίμησε. Αναφέρθηκε στους λόγους πάνω στους οποίους βασίστηκε η σύμπλευση με το σερβικό παράγοντα, όπως οι συμμαχίες του παρελθόντος και η ορθοδοξία, στην εθνοτική χειραφέτηση που επεδίωκαν οι εθνότητες της πρώην Γιουγκοσλαβίας και τα τεράστια μίση που αναπήδησαν μέσα από αυτές τις προσδοκίες. Αρνήθηκε ότι ο πόλεμος ήταν θρησκευτικός όπως έχουν υποστηρίξει κάποιοι και τόνισε ότι αν θα είχε ποτέ αυτά τα χαρακτηριστικά, θα ήταν ακόμη σκληρότερος.

Σύμφωνα με το Σταύρο Τζίμα, ένας από τους μύθους της εποχής ήταν ότι η συμπαράσταση της Ελλάδας στους Σέρβους θα οδηγούσε σε λύση του Μακεδονικού, κάτι απολύτως ψευδές που απλώς το εκμεταλλεύτηκε η πλευρά του Σ. Μιλόσεβιτς ως δέλεαρ για τη στάση  της Ελλάδας ενώ ενώ το πολιτικό σύστημα δεν αντιστάθηκε στην τρομακτική επιρροή διαφόρων παραγόντων όπως η Εκκλησία γύρω από το ζήτημα. Ο συγγραφέας τόνισε ότι η Ελλάδα στις αρχές του ’90 ήταν μια περιφερειακή υπερδύναμη που διαχειρίστηκε τραγικά αυτή της τη θέση και οδηγήθηκε σε διεθνή απομόνωση.

Γιατί διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία – Οι κίνδυνοι ανάφλεξης παραμένουν

Εξηγώντας τους λόγους που η Γιουγκοσλαβία οδηγήθηκε στη διάλυση, ανέφερε ότι το μοντέλο του Τίτο, κάτω από οποίο συνυπήρχαν οι εθνότητές της, βασίστηκε στους πυλώνες του Στρατού και του Κόμματος με ένα αδιαμφισβήτητο ηγέτη, ενώ όπως περιγράφει ξεκάθαρα στο βιβλίο, η διάλυση είχε προδιαγραφεί από το θάνατό του το ΄80, που σε συνδυασμό με την αδυναμία του οικονομικού μοντέλου, συνέβη νομοτελειακά μετά από λίγα χρόνια. Αυτό που δεν πέτυχε ο Τίτο, όπως είπε, ήταν να δημιουργήσει το homo Γιουγκοσλάβο, τον πολίτη δηλαδή που θα είχε Γιουγκολσαβική συνείδηση και θα ζούσε σε δημοκρατικές διαδικασίες.

Αυτό που άφησε ο σκληρός πόλεμος είναι 6 κράτη (2 προτεκτοράτα) και περίεργα μορφώματα αλλά η ηρεμία δεν έχει επέλθει, αναφέρει ο συγγραφέας.  Παραμένουν εστίες ένταση σε Κόσσοβο, Βοσνία, ΠΓΔΜ και οι μεγάλοι κίνδυνοι για νέα ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή δεν έχουν εκλείψει για όλους, εκτίμησε ο Σταύρος Τζίμας.

Ο συγγραφέας υπέγραψε βιβλία και συνομίλησε με αρκετούς φίλους και αναγνώστες που βρέθηκαν στην παρουσία του βιβλίου ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για το υψηλό επίπεδο του κοινού, που συνάντησε στην Ξάνθη, όσο και στην Κομοτηνή, μια μέρα πριν.