SIDIROPOULOS-EDITORIALΌπως έχουμε επαναλάβει πολλές φορές, η επιτυχία της Κυβέρνησης, δεν θα κριθεί τόσο από την εφαρμογή του μνημονίου – έχουν εφαρμόσει κι άλλοι – αλλά από την επιτυχία της μεταρρύθμισης του κράτους.

Φυσικά περιγράφουμε εντελώς διαφορετικές έννοιες όταν μιλάμε για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της χώρας σε σχέση με αυτές που εννοούν οι δανειστές αφού στις δικές τους προθέσεις δεν υπήρξε ποτέ ο εκσυγχρονισμός του αλλά η υλοποίηση ενός προγράμματος μέσα από τις, περίπου, τριτοκοσμικές δομές που διαθέτουμε.

Ο Αλέξης Τσίπρας είχε θέσει ως δίλημμα των εκλογών τη μάχη του παλιού ενάντια στο νέο και δεν υπάρχει τίποτε που να μην αποτυπώνει συμβολικά και ουσιαστικά αυτή τη μάχη, από την προσπάθεια για αντικατάσταση του παλαιοκομματικού κράτους από ένα σύγχρονο.

Αυτή είναι η μεγαλύτερη μάχη που έχει να δώσει η κυβέρνηση και από αυτήν θα εξαρτηθεί το μέλλον της κοινωνικής συμμαχίας, στη βάση της οποίας κυβερνά αλλά και η συνοχή της κυβερνητικής πλειοψηφίας που έχει αρχίσει να κουράζεται από τη δυσκαμψία του κρατικού μηχανισμού και την σθεναρή αντίδραση απέναντι σε κάθε αλλαγή. Και αυτό είναι ένα σοβαρό ζήτημα προς διαχείριση αφού η έλλειψη βηματισμού και αποφασιστικότητας σε συνδυασμό με την αδυναμία αποτελεσματικής παρέμβασης για αλλαγές στη δημόσια διοίκηση απογοητεύουν τους βουλευτές,  μπροστά στο δύσκολο πρόγραμμα που υλοποιείται με τη στήριξή τους.

Πληθαίνουν τα περιστατικά

Ο τρόπος που αυτό το είδος του κράτους, αντιστέκεται  είναι εντυπωσιακός. Ένα χρόνο σχεδόν μετά την ανάληψη της  κυβέρνησης (όχι της εξουσίας) παρουσιάζει εντυπωσιακή αυτονόμηση και άρνηση αλλά επίσης συχνά εντοπίζεται να επιχειρεί να αντιπολιτευθεί την κυβέρνηση από το εσωτερικό, να διαρρέει εντέχνως, να βάζει τρικλοποδιές, όπως καταγγέλλουν πλέον ευθέως υπουργοί και υφυπουργοί. Αλλά έπρεπε να είναι προετοιμασμένοι.

Υπάρχουν πολλά περιστατικά και παραδείγματα που η Διοίκηση επιχειρεί να εκθέσει την πολιτική ηγεσία ή να στρέψει ομάδες πολιτών εναντίον τους. Από την άλλη, στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλθηκε ότι ενώ οι βουλευτές του αρνούνται εξυπηρετήσεις και ρουσφέτια σε κατηγορίες πολιτών, αυτά, πραγματοποιούνται από βουλευτές και πολιτευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που συνεχίζουν να έχουν ευθεία πρόσβαση στην κορυφή της κρατικής πυραμίδας !

Όλα αυτά είναι ένα δείγμα ότι αυτό το πελατειακό κράτος δομήθηκε και στελεχώθηκε με όρους εξάρτησης και αλληλοεξυπηρέτησης και ότι μετά την κατάρρευση του δικομματισμού, αυτός ο χώρος εμφανίζεται ομογενοποιημένος και συμπαγής απέναντι στον «κοινό εχθρό» που μπορεί να απειλήσει προνόμια και μηχανισμούς ή να εδραιώσει άλλο μοντέλο διοίκησης. Συνηθίζαμε να ονομάζουμε «παρα-κράτος» όλο αυτό το πλαίσιο προσώπων και νοοτροπίας αλλά πλέον έχει πάψει να διαθέτει το δυσάρεστο ιδεολογικό φορτίο του παρελθόντος, όταν λειτούργησε έχοντας ως μανδύα την προστασία της κυρίαρχης ιδεολογίας. Τώρα τα ζητήματα είναι μάλλον πιο πεζά.

Συνεργασία ή σύγκρουση;

Η κυβέρνηση βέβαια, εκτός από την επιλογή της ευθείας σύγκρουσης (με τον κίνδυνο της συντριβής) έχει και την επιλογή της συνεργασίας ώστε να εκμεταλλευτεί εργαλειακά αυτούς τους μηχανισμούς και να στήσει ένα νέο κομματικός κράτος με «νέα τζάκια», νέες δυνάμεις κλπ. Παρότι έχει κατηγορηθεί ότι συνεργάζεται με το παλαιό καθεστωτικό ΠΑΣΟΚ, αυτό δεν αποτυπώνεται στον κρατικό μηχανισμό ενώ οι αντιδράσεις του ίδιου του ΠΑΣΟΚ σε διάφορα ζητήματα αλλαγών προσώπων δείχνει ότι διέθετε τον πρώτο λόγο και επιχειρεί να διασώσει αυτές τις παλαιοκομματικές δομές και ότι ουδέποτε προσχώρησε ή συνεργάστηκε με το ΣΥΡΙΖΑ.

Προφανές είναι ότι οφείλει να ακολουθήσει άλλο βηματισμό και να εγκαταλείψει και τα «εργαλεία» του παλαιοκομματισμού όπως τα μισθολογικά ή άλλα ρετιρέ, τις αθρόες μονιμοποιήσεις συμβασιούχων (η επιλογή των οποίων είναι πρωτογενώς και ξεκάθαρα πελατειακή) που για κάποιους φαίνεται να έχουν φιλολαϊκή λογική αλλά ουσιαστικά συντελούν στην ​αναπαραγωγή και τη διαιώνιση αυτών των δομών. Οι νοήμονες πολίτες ελπίζουν ότι μετά το 2009 αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει οριστικά. Οι μόνες νησίδες αξιοκρατίας στο δημόσιο τομέα, ευτυχώς ή δυστυχώς, είναι τα στελέχη επιλέχθηκαν με διαδικασίες  «σκληρού» ΑΣΕΠ και άρα δεν «οφείλουν» πουθενά.

Άρα για όποιον διαθέτει πλάνο και σχέδιο, δεν χρειάζεται υποχώρηση και δεν αρκεί μόνο η σύγκρουση. Το κλειδί είναι ο θεσμικός εκσυγχρονισμός (αστικός όπως τον ονόμαζε η Αριστερά κάποτε) Αλλά το ζήτημα δεν είναι ιδεολογικό αλλά μάλλον αξιακό και ο δρόμος αυτός περνά και από ένα εξορθολογισμό του τρόπου λειτουργίας της ίδιας της κυβέρνησης, της συνεργασίας της με τις πολιτικές και τις κοινωνικές δομές και την επιτάχυνση του παράλληλου προγράμματος  που έχει καταθέσει .

Η αποστολή αυτή, πράγματι απαιτεί τιτάνια προσπάθεια. Ίσως πιο δύσκολο από τη διαχείριση του μνημονίου είναι να​ εμπεδώσει στην κοινωνία ότι αρχίζει να εδραιώνεται μια σύγχρονη διοίκηση στον αντίποδα του πελατειακού κράτους του παρελθόντος.

Αλλά αυτή είναι η εντολή που έχει.