SIDIROPOULOS-EDITORIAL«Κυβέρνηση εθνικής ενότητας» λέγεται αυτή η συμμαχία που χρειάζεται η χώρα όταν η Αριστερά είναι πρώτο κόμμα ενώ σε άλλες περιπτώσεις χρειάζεται «ισχυρές κυβερνήσεις». Για τον ίδιο λόγο και η απλή αναλογική εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη συζήτηση μόλις η Αριστερά πάτησε «κορυφή» και εκμεταλλεύτηκε το νόμο που είχαν κατασκευάσει τα αστικά κόμματα για να νοθεύουν τη λαϊκή βούληση*. Η ρητορική των παλιών κομμάτων προσαρμόζεται  εύκολα όπως φαίνεται και από τους ενδυματολογικούς κανόνες, από τους οποίους άρχισε να εξαφανίζεται η γραβάτα….

Την προηγούμενη φορά που τα κόμματα προχώρησαν σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, μεταχειριζόμενα την ίδια συνθηματολογία, χρειάστηκε να γίνει αποστασία στο κόμμα του ΓΑΠ καθώς και μια συνταγματική ακροβασία αλλά μέσα σε 4 μήνες τη διέλυσαν και πήγαν σε εκλογές όταν ήταν σίγουροι ότι είχαν διαμορφωθεί ευνοϊκοί πολιτικοί συσχετισμοί**.  Η ανάγνωσή τους βέβαια είχε αγνοήσει την ίδια την κοινωνία, την οποία ακολούθησε ο Τσίπρας, αλλά είναι αλήθεια ότι από τις εκλογές του ‘12 προέκυψε μια πολύ ανθεκτική, κυβέρνηση που θα ήταν ακόμη στην εξουσία, αν δεν υπήρχε η προεδρική εκλογή, γιατί η εξουσία «ενώνει» σε κάποιες πλευρές του πολιτικού συστήματος ενώ σε άλλες «διχάζει».

Πώς επανήλθε η ορολογία της «εθνικής συνεννόησης»

Μόλις μια –ιδεολογικής αφετηρίας αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα- αποστασία έγινε σε βάρος του Τσίπρα, η «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» επανεμφανίστηκε στη συζήτηση. Οι συνθήκες είναι διαφορετικές βέβαια καθώς ο Τσίπρας (όπως και με το δημοψήφισμα) αντιδρά με μεγαλύτερη οξυδέρκεια από τους προκατόχους του και παραμένει ζωντανός, επιμερίζοντας ή μετριάζοντας τις συνέπειες από τα λάθη –αδιαμφισβήτητα- που έχουν προηγηθεί.  Αν όμως ποτέ έκανε το μεγάλο λάθος να συνεργαστεί με τα αστικά κόμματα, το αποτέλεσμα είναι περίπου προδιαγεγραμμένο και τα εξ αριστερών βέλη ήδη στη φαρέτρα καθώς θα έχει ομογενοποιηθεί με τις συντηρητικές δυνάμεις και δεν θα διαφοροποιείται πολιτικά σε τίποτα από το σύστημα που κλήθηκε να ανατρέψει. Σε μικρότερη κλίμακα, αυτή η κριτική υπάρχει ήδη μετά το μνημόνιο.

Θα ήταν φυσικά ένα σενάριο αυτοκαταστροφής ενώ μια τέτοια κυβέρνηση θα είχε ημερομηνία λήξης, την ημέρα που ο Τσίπρας θα έχει αποδυναμωθεί τόσο ώστε να είναι σίγουροι ότι θα τον «ξεφορτωθούν». Τότε το πολιτικό λεξιλόγιο, με μαθηματική ακρίβεια, θα κυριαρχείται από τις φράσεις «δυσλειτουργικό κυβερνητικό σχήμα», «ανάγκη σταθερότητας»  κλπ κλπ. Τότε η έννοια «απλή αναλογική» επίσης θα έχει εξαφανιστεί από το πολιτικό λεξιλόγιο αφού θα χρειαζόμαστε «σταθερότητα».

Δεν κρύβεται ο κυβερνητισμός

Αυτό λοιπόν που δεν κρύβεται, όπως χαρακτηριστικά μπορεί κανείς να παρατηρήσει πχ στο ΠΑΣΟΚ, που αυτοπροτείνεται διαρκώς ως κυβερνητικός εταίρος, είναι η εμμονή των αστικών κομμάτων στον κυβερνητισμό. Στους μήνες που πέρασαν ο ΣΥΡΙΖΑ, αποδεδειγμένα δεν κατάφερε να κυβερνήσει τη χώρα και, πολύ περισσότερο, να ελέγξει βασικούς τομείς του κράτους με αποτέλεσμα να παραμείνουν ζωντανοί όλοι αυτοί οι παλαιοκομματικοί οργανισμοί. Ο φόβος όλων όσων άντλησαν τη δύναμή τους από το φαύλο πελατειακό κράτος, είναι η περίπτωση μια συμπαγής κυβέρνησης Τσίπρα με τους λιγότερους δυνατούς εταίρους, να προχωρήσει στον αναγκαίο αστικό εκσυγχρονισμό και τη μεταρρύθμιση του κράτους (ακούγεται πολύ φιλελεύθερο όντως)  ή –χειρότερα- να υποκαταστήσει το δικό τους πελατειακό σύστημα με ένα νέο, άρα να εξασφαλίσει τη συνέχεια ενός δικού του αυτοεξυπηρετούμενου καθεστώτος.

Σε κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις θα έχει σημάνει το τέλος του ίδιου του παλιού δικομματισμού  και  θα πρέπει οι πολιτικοί του χώροι να εκφραστούν με νέα, υγιή σχήματα. Σήμερα ακόμη και μια μικρή «δόση» τους στην επόμενη κυβέρνηση είναι δεδομένο πως θα «μολύνει» τον οργανισμό και θα διαιωνίσει τη φαυλότητα. (Όπως «μόλυναν» την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό τον πρώτο του βηματισμό οι πασοκικής αμετροέπειας συνδικαλιστές που συμπορεύτηκαν μέχρι πρόσφατα μαζί του.)

Οι πιθανότητες να επιζήσει η Λαϊκή Ενότητα στο μέλλον

Αν θέλουμε να είμαστε ψύχραιμοι παρατηρητές, οι εκλογές μπορεί να κρύβουν εκπλήξεις αλλά φαίνεται πως οι δεξαμενές για τα παλαιά κόμματα είναι πεπερασμένες και άρα έχουν περιορισμένη πρόσβαση στους αναποφάσιστους. Πέρα από τα φαιδρά σχήματα που θα ενισχυθούν για προφανείς λόγους, ο άγνωστος Χ παραμένει το κόμμα Λαφαζάνη. Με πολλές πιθανότητες όμως – και αυτό είναι μια ριψοκίνδυνη πρόβλεψη βασισμένη σε μια γραμμική ανάλυση- να αποτελέσει ένα από πολλά ευκαιριακά σχήματα που καταγράφηκαν στη μεταπολίτευση από τις διασπάσεις των μεγάλων, έφτασαν στη Βουλή προκαλώντας σοβαρά χτυπήματα στην ηγεσία με την οποία διαφώνησαν, αλλά εξαφανίστηκαν μετά από μία ή δύο εκλογικές μάχες (ΠΟΛΑΝ, ΔΗΚΚΙ, ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ κλπ)  Και εξαφανίστηκαν επειδή δεν εξέφρασαν την ιστορική συνέχεια των ιδεολογικών τους χώρων αλλά απάντησαν μόνο σε ένα επίκαιρο πολιτικό αφήγημα. Εκεί, στο σταθερό 3% του παλιού ΣΥΝ, θα επιστρέψει και ο ΣΥΡΙΖΑ αν δεν καταφέρει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που του παρουσιάστηκε να εκφράσει ευρύτερες μάζες.

Σε όλα τα κόμματα επικρατεί ένας τακτικισμός με πιο χαρακτηριστική την αμηχανία των «βαρόνων» της ΝΔ που επέλεξαν τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη ως το μεταβατικό αρχηγό που θα φορτωθεί την ήττα από τον Τσίπρα αλλά μάλλον δεν είχαν υπολογίσει την ιδιόμορφη αποστασία στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, (ίσως γιατί στη δική τους πολιτική σκέψη η ιδεολογική διαφορά δεν είναι λόγος διάσπασης…) που μετέτρεψε τον διαφαινόμενο περίπατο του Τσίπρα σε μια αγχωτική νίκη.  Στα υπόλοιπα κόμματα που τοποθετούνται μέσα στο ευρωπαϊκό τόξο, τα πράγματα είναι περίπου δεδομένα καθώς με τον ένα ή άλλο τρόπο είναι ξεκάθαρη η βούλησή τους να συμμετάσχουν στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα.

Όλοι προσπαθούν να ποδηγετούν τις εξελίξεις αλλά δεν είναι πάντα κυρίαρχοι.  Κυρίαρχος ήταν σε αυτή την πολιτική συγκυρία ο Τσίπρας αλλά αν αμφισβητείται είναι γιατί προηγήθηκαν αρκετά σοβαρά λάθη. Μπροστά σε μια εκλογική μάχη, της οποίας το διακύβευμα ήταν και παραμένει το τέλος του παλιαιοκομματισμού, το ζητούμενο για τον Τσίπρα είναι να μην επαναλάβει τα λάθη του προηγούμενου διαστήματος και, πιο ώριμος αλλά και συνεπής ιδεολογικά στις επιλογές του και στα πρόσωπα που θα διαχειριστούν τις πολιτικές, να χαράξει άλλη πορεία. Η εποχή της αθωότητας έχει παρέλθει και τα λάθη πλέον δεν συγχωρούνται γιατί οι ευθύνες είναι τεράστιες για τη χώρα και το κόμμα του.

Γιάννης Σιδηροπουλος
isidister@gmail.com

*Ανόθευτη αλλά  «κλειδωμένη» στο Σύνταγμα απλή αναλογική είναι η μόνη σοβαρή συζήτηση που μπορεί να κάνει κανείς για το εκλογικό σύστημα. Το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, ως βασικό εργαλείο του πολιτικού συστήματος θα έπρεπε να εκφράζει με σταθερότητα τη συντηρητική ή την προοδευτική κατεύθυνσή του , μέσα στην οποία λειτουργούν και προσαρμόζονται οι πολίτες και οι πολιτικοί οργανισμοί σε βάθος χρόνου και όχι τους στρατηγικούς ελιγμούς των κυβερνητικών κομμάτων και την ανόητη επιμονή τους να προδιαγράφουν την βούληση της κοινωνίας για να την νοθεύσουν κατά το δοκούν.

**Την ίδια περίοδο βέβαια απορρόφησαν το «λάιτ» ακροδεξιό ΛΑΟΣ, αφού το μεταχειρίστηκαν εργαλειακά, κατέλαβαν τον πολιτικό του χώρο και ενίσχυσαν τους νεοναζί γιατί θεωρούσαν βλακωδώς και επικίνδυνα, όπως αποδείχτηκε, ότι θα αποτελούσαν εφεδρεία του συντηρητικού χώρου και ότι μπορούσαν να επικρατήσουν συνθήκες του ’30 σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Αντίστοιχες εφεδρείες και γραφικά «μαξιλάρια» επιχειρούν να κατασκευάσουν και σήμερα.