Αγαπητοί συμπολίτες, υπάλληλοι υπηρεσιών, παράγοντες και άλλοι συντάκτες ανακοινώσεων. Επειδή, δυστυχώς, στην επαρχία της Ξάνθης, οι δημοσιογράφοι δεν θεωρούνται απαραίτητοι και ειδικοί για να συντάσσουν ανακοινώσεις (καθόλου περίεργο αν μέσα στις τάξεις τους παριστάνουν ότι βρίσκονται αγράμματοι και απαίδευτοι) καλό θα είναι να υπάρχουν πέντε βασικοί κανόνες για τον τρόπο που απευθύνεται κάποιος στο κοινό, στο δημόσιο λόγο του.
Έτσι, δεν είναι δυνατόν, σχεδόν 40 χρόνια μετά την καθιέρωση της δημοτικής, να υπάρχουν ανακοινώσεις που αντί για «δίπλα» αναφέρουν «πλησίον του» και παρόμοιες χρήσεις αρχαΐζουσας. Στην πνευματική μας κουλτούρα, η χρήση των νεκρών τύπων της καθαρεύουσας χρησίμευε κάποτε για να «καλύπτει» την αγραμματοσύνη χουντικών και άλλων παραγόντων της δημόσιας ζωής (στο τέλος της) αλλά σήμερα είναι απολύτως παρωχημένη, όπως και η υπερβολική χρήση των προθεμάτων «κ.» μπροστά από κάθε επίθετο επίσημου προσώπου που διαθέτει μικρό όνομα, όπως όλοι μας (πλην του τέως που έχει όνομα αλλά δεν έχει επίθετο !)
Μπορεί σε μια τυπική επιστολογραφία η ξύλινη γλώσσα της διοίκησης ή των σωμάτων ασφαλείας να χρησιμοποιείται αναγκαστικά αλλά όταν πρόκειται για ανακοίνωση τύπου, οφείλουν όλοι να χρησιμοποιούν την καθομιλουμένη, αυτή που χρησιμοποιεί και καταλαβαίνει το ευρύ κοινό.
Ποια είναι τα ωραία ελληνικά
Η ευφράδεια και η ποιότητα του λόγου δεν εξαρτάται από τη χρήση αρχαιοπρεπών –συχνά λανθασμένων- εκφράσεων αλλά από τη σωστή και εύληπτη χρήση των νέων ελληνικών, για τα οποία αγωνίστηκαν πολλές γενιές Ελλήνων εκπαιδευτικών και ανθρώπων των γραμμάτων. Επίσης, η γνώση των αρχαίων ελληνικών δεν μαρτυρείται από τη κατάχρηση «νεκρών» τύπων και πολυφορεμένων «κλισέ» και γνωμικών αλλά από την εκφορά του λόγου και τη χρήση του λεξιλογίου σε απλά και κατανοητά νέα ελληνικά (στα οποία περιλαμβάνεται ο ταλαιπωρημένος αλλά άκλιτος «επικεφαλής», για παράδειγμα).
Πολύ περισσότερα, σε μια κοινωνία που δεν έχει κατακτήσει, καν, στη συντριπτική της πλειοψηφία, την κλίση των τριτόκλητων επιθέτων (δηλαδή της πιο απλής και γοητευτικής επιβίωσης των αρχαίων μέσα στα νέα ελληνικά) αρκεί να ξέρει κάποιος να μιλά νέα ελληνικά, χωρίς πολλές περικοκλάδες, αν δεν έχει το αναγκαίο υπόβαθρο (και δεν είναι ντροπή).
Στο δημόσιο και στον ιδιωτικό λόγο. Η κληρονομιά και οι «πατριώτες»
Αυτό, βέβαια, δεν πρέπει να αφορά μόνο όσους διαθέτουν δημόσιο λόγο αλλά και την καθημερινότητά μας όπου η ποιότητα του λόγου έχει υποβαθμιστεί. Υπάρχει ένας προβληματισμός για το επίπεδο της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι νέοι, απόρροια κυρίως του μονοδιάστατου και προσηλωμένου στο γνωστικό περιεχόμενο, αντιπαιδαγωγικού, εκπαιδευτικού συστήματος.
Τέλος, για όλους όσους αναζητούν θεωρίες και οράματα περί φυλών, αίματος και άλλα εθνικοπατριωτικά αναγνώσματα, καλό θα είναι να ξέρουν ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά και στοιχείο που συνέχει την οντότητα που ονομάζεται Ελλάδα και Έλληνες είναι η γλώσσα και η σκέψη, η μεγαλύτερη σοφία που κληροδοτήθηκε, και που διατηρεί ακόμη και σήμερα όποιος νιώθει Έλληνας. Έτσι οι ανορθόγραφοι και ακατάληπτοι εραστές του caps lock και της χυδαιότητας, προφανώς και υστερούν σε «ελληνοφροσύνη» από όσους θεωρούν «λιγότερο πατριώτες».
Για το δε πολιτικό λόγο, ας μη μιλήσουμε καλύτερα, είναι σε ελεύθερη πτώση, στα όρια του εξευτελισμού…
Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com
