Ένα περιστατικό που σημειώθηκε το βράδυ της Παρασκευής στην οδό Ορφέως είναι απολύτως χαρακτηριστικό της νοοτροπίας που διέπει το νεοέλληνα, της έλλειψης σχεδιασμού για την Παλιά Πόλη και μιας σειράς γεγονότων που σε κάνουν να απορείς για το πώς η συγκεκριμένη περιοχή, αποκαλούμενη πια ως «νησί», κατάφερε να είναι ίσως το τουριστικό hotspot του καλοκαιριού.
Το παράδειγμα του «ελληνάρα»
Ο γράφων, αυτόπτης μάρτυρας, παρακολούθησε έναν οδηγό που προσπαθούσε να περάσει τα μεσάνυχτα της Παρασκευής προς Σάββατο, με ένα μεγάλο 4Χ4 όχημα μέσα από πολύ κόσμο και τραπεζοκαθίσματα στην οδό Ορφέως και προς την Πινακοθήκη. Εκνευρισμένος αισθητά, κόρναρε στην συνεσταλμένη οδηγό που προπορευόταν και θεώρησε ότι ήταν αδύνατο να περάσει από τόσο κόσμο, αναγκάζοντάς την να αλλάξει την όπισθεν που είχε βάλει ενώ ο ίδιος δεν έκρυβε την ενόχλησή του για την παρουσία του κόσμου. (Ήταν τα 2 από τα 3 μοναδικά ΙΧ που πέρασαν το ίδιο βράδυ, μαζί με ένα περιχαρή οδηγό Mercedes η σύζυγος του οποίου έσκυψε, θεωρώντας ότι είχε γίνει μέρος θεάματος)
Ο οδηγός λοιπόν, οδηγώντας παράνομα σε δρόμο με απαγόρευση κυκλοφορίας και χωρίς να είναι μόνιμος κάτοικος, ενοχλήθηκε από τα παράνομα απλωμένα τραπεζοκαθίσματα και κάλεσε την Αστυνομία, που έφτασε λίγη ώρα αργότερα και κατέγραψε την παράβαση της επιχείρησης με πολύ ευγενική και τυπική συμπεριφορά. Κάποιοι θαμώνες που το πληροφορήθηκαν σκέφτηκαν να καταγγείλουν τον αριθμό της πινακίδας στην Αστυνομία, αφού οδηγώντας παράνομα, τραυμάτισε ελαφρά έναν πελάτη. Τελικά επικράτησε το «δε βαριέσαι» και ο «ελληνάρας» οδηγός επαναπαύτηκε στις δάφνες ότι τιμώρησε τους επιχειρηματίες και τους πελάτες που τόλμησαν να βρεθούν στο δρόμο του! Βέβαια ισότητα στις παρανομίες δεν ψάχνεις αλλά αν και υπεραπλουστευμένη, η σκέψη που είχαν κάποιοι θαμώνες ήταν πως η βόλεψη του ενός ήρθε σε σύγκρουση με τη διασκέδαση των πολλών. Αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό.
Είναι η αντίληψη του νεοέλληνα ότι μπορεί να παρανομεί ανενόχλητος αλλά πρέπει να καταγγείλει την παρανομία όταν δεν τον βολεύει. Ακριβώς σαν τον (κλασικό) ιδιοκτήτη αυθαίρετης βίλας στον Αη Γιάννη, ο οποίος καταγγέλλει τον απέναντι για αυθαίρετη δόμηση, μόλις ολοκληρώσει το δικό του αυθαίρετο. Αυτό ίσως να έχει συμβεί, όπως λέγεται, και μεταξύ καταστηματαρχών που έχουν καταγγείλει αλλήλους, παρανομώντας οι ίδιοι περισσότερο ή λιγότερο. Όμως το περιστατικό οφείλεται σε νοοτροπίες, έλλειψη σχεδιασμού, έλλειψη αστυνόμευσης, έλλειψη λογικής, τελικά.
Αφορμή να ακτινογραφήσουμε τα δεδομένα στην Παλιά Πόλη
Είναι όμως όλη αυτή η υπόθεση και επειδή οι Γιορτές Παλιάς Πόλης είναι σε εξέλιξη και, ουσιαστικά, η σεζόν έχει ολοκληρωθεί για τα «τραπεζάκια έξω» της Ορφέως, μια αφορμή για να αντικρίσουμε το ζήτημα της Παλιάς Πόλης με ρεαλισμό και υπευθυνότητα. Και αυτό αφορά τους πάντες: Δημοτική Αρχή, Επιχειρηματίες, Σύλλογο Παλιάς Πόλης.
Τα δεδομένα που δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς είναι πως η ανάπτυξη των καφέ στο συγκεκριμένο δρόμο δίνει ζωή στον οικισμό και δημιούργησε ένα τουριστικό προϊόν για την πόλη. Άλλωστε, στο ελάχιστο μέρος που επιτρέπεται αυτή τη ανάπτυξη (και εδώ αποδεικνύεται η σοφή πρόνοια του σχετικού ΠΔ) θα πρέπει να πραγματωθεί το όραμα αυτών που επένδυσαν εκατομμύρια των φορολογουμένων και των δημοτών για να υπάρχει ένας οικισμός που θα τον ζει η πόλη και θα φέρνει εισόδημα στην τοπική οικονομία και όχι ένα μουσείο για τους κατοίκους της.
Δεδομένο είναι επίσης ότι ο όποιος σχεδιασμός (που θα πρέπει να αποτυπώνεται στις αποφάσεις της δημοτικής αρχής και των συλλογικών οργάνων) θα πρέπει να αγκαλιάζει συνολικά την παλιά πόλη και όχι να αντιμετωπίζει με ευθυνοφοβικό τρόπο τη δημιουργία τετελεσμένων ενός δρόμου, που έπρεπε να είχαν προβλεφθεί, ίσως και να είχαν ενθαρρυνθεί έγκαιρα.
Το τρίτο στοιχείο είναι ότι , παρά τη γενική καλή εικόνα και το σεβασμό των επιχειρήσεων στην αισθητική της παλιάς πόλης,την οποία έχουν αναδείξει και οι ίδιοι, θα πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές στη μουσική, στα τραπεζοκαθίσματα και σε άλλα ζητήματα για να προστατευτεί η επένδυσή τους από τους ίδιους, αφού πέρα από τα ζητήματα νομιμότητας -που βέβαια αφορούν ΟΛΑ τα καταστήματα αυτού του είδους σε κάθε σημείο της πόλης- υπάρχει και ένα ζήτημα συμπεριφοράς και σεβασμού κατοίκων και επισκεπτών.
Οι εμπλεκόμενοι
Ο Σύλλογος της Παλιάς Πόλης έχει επιδείξει ήπιες και νηφάλιες προσεγγίσεις αλλά κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί αν αρνείται συνεχώς την πραγματικότητα και εμφανίζεται να κυνηγά επιχειρήσεις ενώ το πρόβλημα βρίσκεται αλλού. Οι επιχειρηματίες του συγκεκριμένου δρόμου έχουν αποδείξει ως μέση εικόνα ότι διέπονται από ευαισθησία για τα θέματα του οικισμού αλλά παραμένουν παράνομοι σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Ο Δήμος έχει δείξει ενδιαφέρον και έχει επενδύσει από κάθε άποψη στην Παλιά Πόλη αλλά επενέβη καθυστερημένα και σημειακά ενώ δεν ενδιαφέρεται να τηρήσει τις αποφάσεις του και να δημιουργήσει ένα πλαίσιο ορθής λειτουργίας.
…και το συμπέρασμα
Άρα το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η Παλιά Πόλη χρειάζεται ένα συνολικό σχεδιασμό που θα συμπεριλάβει τις ανάγκες των κατοίκων, τις ανάγκες της πόλης, την ανάγκη τουριστικής αξιοποίησης μιας μεγάλης (και χρηματικά) επένδυσης της πόλης και του κράτους, η οποία θα είναι ήπια και θα συμπεριλάβει τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος των οδών Αμοιρίδη και Ορφέως. Ο σχεδιασμός αυτός πρέπει να αποτυπωθεί σε πλαίσια μίνιμουμ συμφωνίας και αποφάσεις των συλλογικών οργάνων, οι οποίες θα ΤΗΡΗΘΟΥΝ. Απλά πράγματα…
ΥΓ
Οι πλαστικές καρέκλες των Συλλόγων, οι μπουζουκλερί στις οποίες έχουν διολισθήσει αρκετά στέκια (εξαιρούνται οι γνωστές γραφικές λούμπεν καταστάσεις γιατί πρέπει να αντιμετωπιστούν ως ένα περιθωριακό κωμικό στίγμα και να τους αναγνωριστεί το ελαφρυντικό της πνευματικής και πολιτισμικής αναπηρίας) και άλλες παρόμοιες συμπεριφορές στις Γιορτές Παλιάς Πόλης, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται μέσα από το ίδιο πρίσμα ευαισθησίας για τον παραδοσιακό οικισμό, παρά την μεγάλη συνεισφορά των Συλλόγων στην ανάδειξή του. Το ίδιο πρίσμα βέβαια πρέπει να ισχύει για τα εμφανή κλιματιστικά, τα ταψιά και κάποιες πλαστικούρες σε σπίτια, που είναι εξίσου παράνομα με τα υπεράριθμα τραπεζοκαθίσματα…
Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com
