SIDIROPOULOS-EDITORIALΤις τελευταίες μέρες ήρθε στο προσκήνιο η διαμάχη για το νέο έμβλημα του Δήμου Αβδήρων, τα αίτια της οποίας φαίνεται ότι δεν εδράζονται σε λογική βάση, γεγονός που μας αναγκάζει να πάρουμε σαφή θέση με επιχειρήματα ιστορικά και πολιτικά.

Για να περιγράψουμε την κατάσταση θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η αντίδραση προκύπτει από κατοίκους των Αβδήρων που θεωρούν ότι η κατάργηση του εμβλήματος που υπήρξε μέχρι σήμερα και η θεσμοθέτηση από το Δήμο ως νέου εμβλήματος, του συμβόλου των Αρχαίων Αβδήρων «Γρύπα» -αντί του Δημόκριτου- αποτελεί «αιτία πολέμου» για τους ίδιους.

Δεν κρύβω ότι προσωπικά έσπευσα από την πρώτη στιγμή της σύστασης του νέου Δήμου να προτείνω  την υιοθέτηση του Γρύπα ως εμβλήματος και του σύγχρονου Δήμου, ώστε να επιστρέψει στην ένδοξη κλασική περίοδο της ιστορίας του και όχι στην ασήμαντη -ιστορικά- βυζαντινή. Άρα ένα μέρος της ευθύνης για την πίεση που δέχονται τώρα ο Δήμαρχος και οι συνεργάτες του, ενδεχομένως να βαρύνει και το γράφοντα, οπότε οφείλoυμε να εκθέσουμε αναλυτικά τα γεγονότα.

Το πρώτο βεβαίως που πρέπει να επισημανθεί είναι πως η άποψή μας συγκλίνει στο γεγονός ότι οι κάτοικοι των Αβδήρων που αντιδρούν στην προοπτική αυτή, προφανώς υποκινούνται, ασυναίσθητα, από ένα αίσθημα ρεβανσισμού εξαιτίας της απώλειας της έδρας του νέου Δήμου απέναντι στο  Β. Τσολακίδη (που ήταν υπέρμαχος της μεταφοράς της έδρας) , αλλά ενδεχομένως και από άγνοια της ιστορίας.

Που ήταν 12 χρόνια, όσοι ψάχνουν τώρα το Δημόκριτο ?

palio avdira logoΌμως η πρώτη και κυρίαρχη παρατήρησή στους πολλούς φίλους μου αβδηρίτες που αντιδρούν είναι γιατί σιώπησαν επί 12 χρόνια, όταν ο Δημόκριτος απουσίασε από το έμβλημα του Δήμου Αβδήρων  (εκτός αν λογίζεται ως παρουσία του αρχαίου φιλόσοφου η «κουτσουλιά» που μετά βίας διακρίνεται αν φορέσουμε τα γυαλιά μας, στη διπλανή εικόνα) το οποίο ήταν ένας σταυρός από τοιχογραφία της – επιτρέψτε μου- παγκοσμίου άγνωστης πολίχνης του Πολύστυλου, που δεν θα είχε μπει καν στον κόπο αναζητήσει ο σύγχρονος έλληνας, αν τα ερείπιά της δεν είχαν διασωθεί, από μόνα τους στο γνωστό λόφο.

Το γεγονός λοιπόν ότι το έμβλημα του παλιού Δήμου Αβδήρων ΔΕΝ ήταν από τα αρχαία Άβδηρα , δεν ενόχλησε κανέναν τόσα χρόνια. Ενδεχομένως γιατί ένας σταυρός βυζαντινής προέλευσης γίνεται εύκολα αποδεκτός στο υποσυνείδητο των ελλήνων. Ουδείς μπορεί να συγκρουστεί με το θρησκευτικό συναίσθημα των ανθρώπων μιας περιοχής και ενδεχομένως ο σταυρός να αποτέλεσε και ένα συμβολισμό για την ομοιογένεια του πρώην Δήμου, όμως σήμερα τα νέα όρια υπαγορεύουν ότι το θρησκευτικό σύμβολο δεν μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα μικτό πληθυσμό και η  εμμονή σε κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πρόκληση (όπως φαίνεται από την εκμετάλλευση που γίνεται ήδη από μια μερίδα ακραίων στην υπόλοιπη χώρα).

Γρύπας, ο φύλακας του απολλώνειου πνεύματος, σύμβολο ισχύος των Θρακών

gripasΆρα το νέο έμβλημα πρέπει να αναζητήσει  την επάνοδο στις αρχαιοελληνικές ρίζες των Αβδήρων και την ακμή τους που καλύπτει μεγάλο μέρος της αρχαϊκής, της κλασικής (κυρίως) και της ελληνιστικής περιόδου που έχουν ένα ενοποιητικό σύμβολο. Το Γρύπα, μια μυθική μορφή με σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού που συμβολίζει  το Απολλώνειο Πνεύμα, ως φύλακας του «χρυσού» φωτός του Απόλλωνα αλλά επίσης την ισχύ και την επαγρύπνηση των Θρακών.(στην εικόνα από το πιο διαδεδομένο νόμισμα των Αβδήρων)

Στον αντίποδα βρίσκεται η μορφή του Δημόκριτου, την οποία οι κάτοικοι των Αβδήρων φαίνεται να επιθυμούν. Όμως θα μου επιτρέψουν να τους πω, ότι είναι τόσο οικουμενική και τόσο επαναλαμβανόμενη, πια, η μορφή του Δημόκριτου, που αποτελεί έμβλημα του Δήμου Ξάνθης (όπως και τα άλογα του Διομήδη !) , του ΑΟΞ, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και τόσων άλλων οντοτήτων, φορέων και εκδηλώσεων, που η επανάληψή του δεν προσφέρει κάτι στη διατήρηση της ιστορικής του μνήμης, που είναι συνδεδεμένη στη συνείδηση όλων μας με τα Άβδηρα.

Άλλωστε αν κάποιοι θέλουν να προωθήσουν το πνέυμα του αβδηρίτη φιλοσόφου – τον οποίο άργησαν αλλά τελικά τον θυμήθηκαν- καλό θα είναι να μην εμείνουν σε λαϊκίστικες προσεγγίσεις και να μελετήσουν το πλήρες και πραγματικό περιεχόμενο της διδασκαλίας του, όπως και όλων των υπολοίπων φιλοσόφων που έδρασαν στην περιοχή, που θα ήταν πιο επωφελές από το να τους επικαλούνται διαρκώς χωρίς να αντιλαμβάνονται το ιστορικό και επιστημονικό τους βάρος.

Άγνοια της ιστορίας και λαϊκισμός ?

Υπάρχει η περίπτωση να αδικούμε τους Αβδηρίτες και η αντίδρασή τους να προκύπτει μόνο  από άγνοια της ιστορίας, αλλά αυτή δυστυχώς δεν δικαιολογείται, ειδικά σε αυτούς. Άλλωστε το πλέον διαδεδομένο, τα τελευταία χρόνια,  ιστορικό πόνημα για την περιοχή, που ανήκει στον βραβευμένο συντοπίτη μας Πέτρο Γεωργαντζή, απαντά στο εξώφυλλό του για το έμβλημα των Αβδήρων.  Όμως είναι προφανές ότι η αντίδραση που υπάρχει επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την αρχική εντύπωση ότι «εξοστρακίζεται» ο Δημόκριτος παρότι τα πράγματα είναι τελειώς διαφορετικά.

Και για όσους αισθάνονται υπερήφανοι για την καταγωγή τους από το πιο ιστορικό μέρος της Ξάνθης, θα πρότεινα το φετινό καλοκαίρι να επισκεφθούν τον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο των Αβδήρων που φαίνεται ότι αγνοούν, αφού οι «ξένοι» έχουν ενδιαφερθεί απείρως περισσότερο από τους ίδιους τους κατοίκους για αυτή τη γωνιά της Ξάνθης.  Άλλωστε αν οι κάτοικοι είχαν δείξει μεγαλύτερο σεβασμό στην ιστορία τους τον τελευταίο μισό αιώνα, η εικόνα των Αβδήρων θα ήταν σήμερα πολύ καλύτερη. (!)

Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com