Είχαμε πει ότι για τα οικονομικά των ιντερνετικών Μ.Μ.Ε σε σχέση με την Πολιτεία θα αναφερθούμε μετά τις εκλογές, όμως για να μην αιωρούνται ζητήματα σοβαρά ας το «κλείσουμε» από τώρα το θέμα για να μην δοθούν λανθασμένες εντυπώσεις.
Αφορμή για το άρθρο αυτό είναι η πρόσφατη ενέργεια της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης να διανείμει ένα αρκετά μεγάλο διαφημιστικό πακέτο στα Μέσα της Περιφέρειας. Φυσικά από τη διανομή απουσιάζουν τα διαδικτυακά Μ.Μ.Ε με την αιτιολογία ότι αυτά δεν καθορίζονται και δεν νομιμοποιούνται από κάποιο μητρώο, εξήγηση που φαίνεται λογικοφανής. Τα ερωτήματα όμως που προκύπτουν είναι άμεσα:
- Με ποιο τρόπο οι μεγάλες δικτυακές πύλες που εδρεύουν στην Αθήνα και ανήκουν σε μεγάλα συγκροτήματα καταχωρούν κατά καιρούς κρατικές δημοσιεύσεις και υλοποιούν δαπάνες δημοσιότητας ευρωπαϊκών προγραμμάτων? Μήπως ανήκουν σε άλλη κατηγορία, διαφορετική από αυτή των υπολοίπων Μ.Μ.Ε.?
- Με ποιο τρόπο η προηγούμενη – ας τη θεωρήσουμε ανεπαρκή κατά τα άλλα- ηγεσία της Περιφέρειας συμπεριέλαβε τα ιντερνετικά μέσα σε μικρότερης κλίμακας διανομή, όπως επίσης και άλλοι φορείς της αυτοδιοίκησης?
- Για ποιο λόγο λοιπόν, εφόσον θεωρητικά η ύπαρξη των διαδικτυακών μέσων είναι ασήμαντη ή «δεν αποδεικνύεται», όλη η πολιτική ηγεσία και η κυβέρνηση κόπτονται να προβληθούν μέσα από αυτά και μας βομβαρδίζει με Δελτία Τύπου, ανάμεσα σε όλους και η Περιφέρεια Α.Μ.Θ.?
Αφού λοιπόν έχει εκπνεύσει η προθεσμία στην οποία η πολιτεία μπορεί να κάνει κρατικές δημοσιεύσεις, μπορούμε να εκφράσουμε άποψη για το ζήτημα, αφαιρώντας το επιχείρημα του «εκβιασμού» από την άλλη πλευρά.
Κινούμενη στο ίδιο πνεύμα με την κυβέρνηση που αρνείται πεισματικά ότι υπάρχουν δικτυακά Μ.Μ.Ε, η Περιφέρεια επιχειρεί να μας πείσει ότι τα μέσα που διαβάζουν καθημερινά χιλιάδες πολίτες σε όλη την Περιφέρεια είναι δημιούργημα της φαντασίας τους. Ο χρόνος που επελέγη για να διανεμηθεί το διαφημιστικό πακέτο του ΕΣΠΑ φυσικά και δεν είναι τυχαίος, αποτελεί πρακτική όλων των κυβερνήσεων που μέσω των Περιφερειών κατά καιρούς επιχειρούν να «εξαγοράσουν» δημοσιογραφική προβολή και υποστήριξη στην επαρχία. Αλλά αυτό δεν αφορά το δικό μας μέσο καθώς όλοι, πια, έχουν αναγνωρίσει ότι η διαφημιστική δαπάνη –όσων υποστηρίζουν ότι υπάρχουμε δηλαδή- δεν συναρτάται με τη δημοσιογραφική προβολή γιατί έχουμε εξαρχής διαχωρίσει τη Δημοσιογραφία από τον παραγοντισμό και τις πελατειακές σχέσεις που συνεχίζουν να διέπουν το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικοδημοσιογραφικής διαπλοκής στη χώρα και σχεδόν καθολικά στην επαρχία. Σε αυτό λοιπόν δεν θα ασκήσουμε κριτική αλλά απλώς θα διαχωρίσουμε τη θέση μας.
Ο γράφων δεν εκπροσωπεί άλλον παρά τον εαυτό του και το μέσο που διευθύνει, όμως θα πρέπει να γνωρίζουν όσοι αποφασίζουν, ότι η ανακολουθία αυτή δεν είναι καθοριστική καθώς η επιβίωση του μέσου δεν εξαρτάται από την κρατική δαπάνη. Το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να κρίνει τα διαδικτυακά μέσα με τα κριτήρια που είχε ως σήμερα για τα παραδοσιακά. Άρα το καλύτερο που έχουν να κάνουν όσοι θέλουν να αγνοούν την παρουσία των portals δεν θα είναι να επεκτείνουν τις κρατικές δημοσιεύσεις στο χώρο του διαδικτύου για να εξευμενίσουν την κριτική αλλά να τις καταργήσουν πλήρως για να επιβιώσουν μόνο οι ικανοί, αυτοί που θα επενδύσουν στο δημοσιογράφο και την ενημέρωση.
Η διασκευή του παρωχημένου και παλαιοκομματικού μοντέλου επαρχιακού τύπου σε μια νέα διαδικτυακή εκδοχή θα οδηγούσε σε αυτοκατάρρευση. Στην εποχή που ξεκινά δεν θα μπορεί πια το κράτος με ευκολία να ορίζει ένα πλαίσιο με «στημένους» κανόνες καθώς αυτοί θα καθορίζονται από τους χρήστες. Ίσως γι΄αυτό παρατείνει την αναρχία και δεν καθορίζει το πλαίσιο.
Και για να είμαστε ξεκάθαροι, ο γράφων δεν εντρύφησε ξαφνικά σε θεωρίες νεοφιλ-ελεύθερου μιντιακού ανταγωνισμού: Απλώς, είναι προφανές ότι ο δημοσιογράφος έχει ανθρώπινη υπόσταση και προσωπικότητα που κρίνεται για τη βαρύτητα και την ποιότητά της. Αυτές ακριβώς οι υποκειμενικές διαστάσεις δεν πρόκειται ποτέ να υποκατασταθούν από μηχανικά μέσα ή ανειδίκευτους και άρα όσο ο επαγγελματίας δημοσιογράφος θα είναι στο επίκεντρο, τόσο η ενημέρωση που παρέχεται θα αποκτά προστιθέμενη αξία και ουσιαστικό περιεχόμενο. Πολύ περισσότερο στο διαδίκτυο όπου η ενημέρωση συνιστά το μεγαλύτερο όγκο διακινούμενης πληροφορίας.
Όσο για τη δική μας Περιφέρεια μερικές επισημάνσεις: Η προσωπική εκτίμηση ότι η φιλοσοφία που καθοδηγεί το έργο της Γενικής Γραμματείας είναι σωστή, δεν αναιρεί το δικαίωμα στην κριτικής για μια προφανέστατα άτυχη στιγμή. Όσο για τις επικείμενες εκλογές, ας μην ανησυχούν οι έχοντες την ευχέρεια της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης ότι οι συνδυασμοί που υποστηρίζουν θα στερηθούν προβολής. Για λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω, θα τύχουν της ίδιας ισότιμης και ισομερούς προβολής που θα απολαμβάνουν όλοι. Τέλος, υπάρχουν αρκετά και ασφαλή κριτήρια αναγνώρισης ενός διαδικτυακού μέσου για τα οποία, εφόσον το κράτος αρνείται να τα καθορίσει, με πρωτοβουλία των υγειών και αξιόπιστών δικτυακών μέσων (portals, εφημερίδων κλ) της περιοχής, θα λάβουν σύντομα ένα δεκάλογο με τον οποίο θα μπορούν εύκολα να αναγνωρίζουν όσα πρέπει.
Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com
