SIDIROPOULOS-EDITORIALAπό την πρώτη στιγμή στηλιτεύσει την κίνηση της κυβέρνησης να αποσύρει από το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, τον Ιούλιο ήδη, τη διάταξη που εξομοίωνε τα διαδικτυακά Μ.Μ.Ε. με τον υπόλοιπο τύπο καθώς επίσης και το γεγονός ότι αρνείται να αναγνωρίσει την εργασιακή υπόσταση των δημοσιογράφων που γράφουν στα ιντερνετικά μέσα, σαν να πρόκειται για φαντάσματα που κατά τύχη γράφουν  εκατοντάδες χιλιάδες κείμενα καθημερινά σε όλη τη χώρα και τροφοδοτούν πλέον μεγάλο μέρος της «συμβατικής» ενημέρωσης.

Παράλληλα με την άρνηση αυτή – γιατί άραγε? – η κυβέρνηση τπου ευαγγελίστηκε την αξιοποίηση του διαδικτύου και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ονόμασε το πρώτο στην τάξη Υπουργείο ως τέτοιο, συντηρεί και ενδυναμώνει την αναρχία και τη σύγχυση στο χώρο της ενημέρωσης που παρέχεται μέσω του ελληνικού ίντερνετ. Την ώρα που η μεγαλύτερη εφημερίδα του κόσμου ανακοίνωσε ότι σταματά να εκδίδεται σε χαρτί και θα παράσχει υπηρεσίες μόνο μέσω Internet, στην Ελλάδα ουδείς δείχνει διάθεση να βάλει μια τάξη στο διαδίκτυο και την ενημέρωση. Η σκέψη και μόνο ότι για την αδειοδότηση των Ραδιοφωνικών Σταθμών χρειάστηκαν 20 χρόνια και για τους τηλεοπτικούς σταθμούς η ώρα αυτή δεν έφτασε καν, προδιαθέτει απαισιόδοξα όποιον τρέφει ελπίδες ότι μπορεί κάτι σωστό να γίνει. Με τη διαφορά, όμως, ότι ο κόσμος κινείται γρήγορα και όσο η χώρα αρνείται πεισματικά να ακολουθήσει τις ταχύτητες (κυριολεκτικά και μεταφορικά) του ίντερνετ  που σαρώνει την πληροφορία στον πλανήτη, θα μείνει υπανάπτυκτη –και- στο διαδίκτυο.

Η επιβολή τάξης στην αναρχία θα ξεκινούσε πολύ απλά από την αυτονόητη καθιέρωση της ασφάλισης των δημοσιογράφων που εργάζονται στο διαδίκτυο και την υποχρέωση αγγελιοσήμου στις συναλλαγές των ιντερνετικών μέσων. Παράλληλα η ανάγκη που υπάρχει για τον καθορισμό μέτρων και προϋποθέσεων (δημοσιογραφικών, αισθητικών, οργανωτικών, ύφους, περιεχομένου και τεκμηρίωσης) για την αναγνώριση μιας σελίδας ως δικτυακής εφημερίδας ή πύλης ανάλογα με το περιεχόμενό της, φαίνεται στα μάτια μας επιβεβλημένη αλλά ποιος είπε ότι το αυτονόητο είναι κατάκτηση αυτής της μπανανίας?

Ούτε ακόμη τη διαφοροποίηση των portals από τα blogs δεν είναι ικανή να προσφέρει η ελληνική πολιτεία στους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι έχουν πολλαπλασιαστεί ραγδαία αλλά δεν διαθέτουν όλοι την απαραίτητη τριβή για να διαχωρίσουν τις ενημερωτικές πύλες από ένα ιστολόγιο. Το blog είναι μια σελίδα προσωπική, έχει σίγουρα σημαντική αποστολή και συμβάλει στον εκδημοκρατισμό του διαδικτύου συχνά αλλά δεν αποτελεί Μ.Μ.Ε., δηλαδή το περιεχόμενό του δεν μπορεί να θεωρείται αυθαίρετα δημοσιογραφική ύλη, όσο σημαντικό και αν είναι. Με λίγα λόγια ο χρήστης παραμένει απροστάτευτος από οποιονδήποτε δηλώνει δημοσιογράφος ή επιθυμεί να τον υποκαταστήσει χωρίς θεσμική αναγνώριση για να το πράξει.

Και, ανάμεσα σε όλα τα κενά που αφήνει η πολιτεία, είναι και αυτό του καθορισμού ενός αποδεδειγμένα αξιόπιστου τρόπου μέτρησης  της επισκεψιμότητας ενός δικτυακού μέσου (φυσικά υπάρχει τέτοιος και τον χρησιμοποιούν οι διαφημιστικές εταιρίες). Πρακτικά οποιοσδήποτε – έστω στη μικρή μας κοινωνία- δηλώνει ότι διαθέτει μια «σελίδα» που άνοιξε χθες και ότι «πολύς κόσμος τον παρακολουθεί» είναι εν δυνάμει διαχειριστής ενός portal. Είναι όμως έτσι? Γνωρίζει κανείς τους unique visitors, τα pageviews, τα hits και τι σημαίνουν όλα αυτά. Ποιος προστατεύει το κοινό από την παραπλάνηση? Ποιoς πρέπει να απαγορεύσει σε κάποιους να εμφανίζουν τα hits ως επισκέψεις? (Έχουμε 163.800 hits ημερησίως στη σελίδα μας κατά μέσο όρο το Σεπτέμβριο του 2010, λέτε να μπορούμε να πείσουμε κάποιον ότι τόσοι άνθρωποι επισκέπτονται ένα επαρχιακό portal? Κι όμως κάποιοι προσπαθούν να το κάνουν ίσως γιατί έχουν πολύ λιγότερες και μοιάζουν αληθοφανείς)

Η προεκλογική προβολή

Σε αυτό το καθεστώς της αναρχίας λοιπόν τα κράτος έρχεται να ολοκληρώσει τον τραγέλαφο συμπεριλαμβάνοντας τα ιντερνετικά μέσα στις απαγορεύσεις για την προβολή των υποψηφίων στις επικείμενες εκλογές. Να επιβάλει δηλαδή κανόνες –με αυστηρές κυρώσεις θεωρητικά- σε Μέσα τα οποία αρνείται να αναγνωρίσει. Δεν δέχεται, δηλαδή, ότι υπάρχουμε αλλά ψηφίζει νόμο που μας οριοθετεί απαγορεύσεις χωρίς να γίνεται γνωστός ο τρόπος που θα ελεγχθεί η εφαρμογή του. Παγκόσμια πρωτοτυπία! Παράλληλα είναι προφανές ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του διαδικτύου γιατί ο σχετικός νόμος είναι διάτρητος και μπορεί  εύκολα να παρακαμφθεί στο ίντερνετ.

Στο υποθετικό ερώτημα αν αρνείται ο δημοσιογράφος της δικτυακής πύλης να πειθαρχήσει στους κανόνες προεκλογικής προβολής η απάντηση είναι φυσικά πως όχι. Όμως η τήρηση των κανόνων επαφίεται στην θετική προαίρεση του μέσου ή του συντάκτη και όχι στην ισχύ του νόμου και των κυρώσεών του. Γιατί πολύ απλά κανείς δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις σε ένα μέσο του οποίου ο ιδιοκτήτης, ο διευθυντής, οι εργαζόμενοι, η έδρα κλπ. δεν καταγράφονται πουθενά εφόσον  για το ελληνικό κράτος είναι φαντάσματα. Η τήρηση του νόμου είναι το έσχατο επιχείρημα του ιντερνετικού δημοσιογράφου, για να αποδείξει ότι υπάρχει ως  τέτοιος και δεν εξαϋλώθηκε!

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο στην περιοχή της Ξάνθης δεκάδες πρόχειρες σελίδες, blogs, ή οτιδήποτε άλλο κρίνεται η αυτοαποκαλείται «site» που επιχειρούν να «πουλήσουν» θεωρητική η ουσιαστική εκδούλευση σε κάποιους. Να παραστήσουν δηλαδή ότι είναι Μέσα Ενημέρωσης σε κάποιους υποψήφιους χωρίς κανείς να μπορεί να κρίνει με ασφάλεια ακόμη και την ύπαρξή τους, πόσο μάλλον αν πρόκειται για αξιόπιστα ιντερνετικά μέσα, ποιος καθορίζει την ύλη τους  και ποια  ή αναγνωσιμότητα.  (Κατά την άποψή μας στην Ξάνθη υπάρχουν μόλις 2 πολιτικά και ένα αμιγώς αθλητικό portals με δημοσιογραφική διάρθρωση και στους υπόλοιπους νομούς της Περιφέρειας μετά βίας ξεπερνούν τη μονάδα σε όσους  υπάρχουν). Αν όλες οι σελίδες που υπάρχουν θεωρηθούν ενημερωτικά Μέσα, η νομοθεσία για τους υποψήφιους έχει ήδη παραβιαστεί –και επειδή συνάμα κάποιοι υποψήφιοι σύμβουλοι είναι καταφανώς αδαείς- ενώ τις επόμενες μέρες μέχρι τις εκλογές η νομοθεσία αυτή θα έχει (παρα)βιαστεί κατ΄εξακολούθηση. Όμως είναι δεδομένο εκ των προτέρων ότι καμία κύρωση δεν θα υπάρξει, γιατί κανένας μηχανισμός ελέγχου δεν έχει συσταθεί και κανείς «Δον Κιχώτης» δεν έχει τη διάθεση να κάνει το δικαστή του διαδικτύου όταν το κράτος παρουσιάζει τραγικά κενά.

Σε αυτό το περιβάλλον αναρχίας λοιπόν, που αγγίζει τα όρια της γελοιότητας, ο επαγγελματίας δημοσιογράφος του διαδικτύου θα κληθεί στις επικείμενες εκλογές να εκπληρώσει  το θεσμικό του ρόλο και να ασκήσει το επάγγελμά του, Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο (τις ηλιθιότητες περί λειτουργήματος επικαλούνται συνήθως όσοι παριστάνουν τους δημοσιογράφους ή όσους τους φοβούνται.) Ακόμη και αν κάποιοι φροντίζουν να αγνοούν την ύπαρξή τους, οι δημοσιογράφοι του διαδικτύου ικανοποιούν την ανάγκη του κοινού, εξαιτίας της οποίας η ενημέρωση είναι ο μεγαλύτερος όγκος της πληροφορίας που διακινείται σήμερα στο διαδίκτυο.

Υ.Γ. 
Στα οικονομικά των ιντερνετικών μέσων  και το καθεστώς που διέπει τη λειτουργία τους σε σχέση με τον παραδοσιακό τύπο θα αναφερθούμε -μάλλον- αργότερα από τις εκλογές.

Γ. Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com