SIDIROPOULOS-EDITORIALΜέχρι το τέλος του καλοκαιριού ξεκινούν τα διόδια στην Εγνατία Οδό με πρώτο σταθμό αυτόν που θα γίνει στο Πολύμυλο Κοζάνης Το φθινόπωρο αναμένεται να λειτουργήσουν και οι επόμενοι σταθμοί στα Ιωάννινα, στην Ξάνθη , ίσως και σε ακόμη δύο σημεία της Εγνατίας.

Όπως έχει γίνει γνωστό, συνολικά 13 συνολικά είναι οι σταθμοί διοδίων που έχουν χωροθετηθεί ενώ μελετάται το ενδεχόμενο να γίνεται και ηλεκτρονική είσπραξη με βάση τη χρήση του δρόμου από το κάθε όχημα. Παρόλα αυτά τα έσοδα δεν πρόκειται να μεταβληθούν και ουσιαστικά με βάση τον αρχικό σχεδιασμό αντιστοιχούν διόδια ανά 50 χιλιόμετρα, ( ένας σταθμός σε κάθε νομό) με αντίτιμο περίπου 2,80 ευρώ, σήμερα.

Όσο ψύχραιμα όμως και αντιμετωπίζει κανείς αυτή την εξέλιξη, αντιλαμβάνεται ότι οι σταθμοί διοδίων, τόσο στην Εγνατία όσο και γενικότερα σε όλο το οδικό δίκτυο της χώρας όπου ξεφυτρώνουν πλέον σαν τα μανιτάρια, έχουν γίνει για να εξυπηρετήσουν όσους «διευκόλυναν» τη χώρα ώστε να κατασκευάσει τους δρόμους με καθυστέρηση περίπου 50 ετών από τις αντίστοιχες του πολιτισμένου κόσμου . Όμως ορισμένα στοιχεία για τους δρόμους και τα διόδια στην Ελλάδα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Παρότι κάποιοι επαίρονται για το γεγονός ότι εγκαινίασαν κάποιο από τα πολλά τμήματα στα οποία χωρίστηκε η Οδός, η πραγματικότητα είναι πως πρόκειται απλώς για ένα κλειστό δρόμο δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση που παρέχει αξιοπρεπή διέλευση και ταχύτητες στους οδηγούς. Είναι ένας δρόμος που φτάνει τα 670  χιλιόμετρα, αλλά απέκτησε την πρώτη του τουαλέτα το 2010 και θα αποκτήσει τα πρώτα του διόδια πριν καν κατασκευαστεί ένα πρατήριο καυσίμων.

Για την απόσταση Ξάνθης-Θεσσαλονίκης π.χ., μήκους 200 χιλιομέτρων , διάρκειας –σήμερα- 1,5 ώρας, ο πολίτης θα πληρώνει μετ’επιστροφής 10-20 ευρώ σε διόδια και περίπου άλλα 50-70 σε καύσιμα, θα σταματά τρεις φορές αναγκαστικά για διόδια αλλά δεν θα βρει ποτέ τουαλέτα, χώρο εξυπηρέτησης, βενζινάδικο. Πρακτικά όλες οι αποστάσεις με αυτοκίνητο στη χώρα θα κοστίζουν πλέον περισσότερο από το αεροπλάνο αν κάποιος τις διανύει μόνος του ..

Πολύ σύντομα οι δρόμοι,που παρουσιάζουν ήδη προφανείς τεχνικές ατέλειες,  θα πάψουν να παρέχουν την ασφάλεια που έχουν σήμερα, οι ταχύτητες θα μειωθούν, τα μποτιλιαρίσματα θα αυξηθούν και οι χρονοαποστάσεις σε βάθος 5ετίας-10ετίας θα επανέλθουν σε αυτές της παλιάς Εθνικής Οδού, όταν κάποιος «μέγας οραματιστής» θα θέσει το «μεγαλόπνοο» στόχο της επόμενης 50ετίας, για την κατασκευή μιας τρίτης ή τέταρτης λωρίδας, αν και είναι προφανές ότι ήδη χρειάζεται (παρόλο που οι οδηγοί δεν ξέρουν να τις χρησιμοποιήσουν).

Για να γίνει αντιληπτό το ύψος του αντιτίμου των διοδίων , κάθε 50 χιλιόμετρα κάποιος θα σταματά στην Εγνατία και θα βγάζει από το πορτοφόλι του 1.000 δραχμές! Τα ποσά είναι πλέον ιλιγγιώδη και αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι  η πολιτεία διαχρονικά, με το πρόσχημα της χρηματοδότησης των δημόσιων έργων, εκχωρεί σε ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες , ελλείψει άλλων πλουτοπαραγωγικών πηγών, την ελληνική επικράτεια, την οποία κατατέμνουν σε διόδια. Aκόμη και ένα δάνειο με δυσμενείς όρους είναι προτιμότερο από αυτή την αφαίμαξη. Δεν συζητείται θέμα σύγκρισης με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά μάλλον με αφρικανικές, κυριολεκτικά.

Είναι προφανές, παράλληλα, ότι είναι απολύτως ψευδές το πρόσχημα ότι η είσπραξη των διοδίων γίνεται για να χρηματοδοτηθεί η συντήρηση του δικτύου, καθώς με βάση την εμπειρία άλλων δρόμων στην Ελλάδα, με αυτό το ύψος των διοδίων μέσα σε ελάχιστα χρόνια μπορεί να αποσβεστεί το πλήρες κόστος κατασκευής ενός τέτοιου δρόμου Παράλληλα είναι σημαντικό να αναλογιστεί κανείς ότι το 50% του έργου  έχει χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους και η χώρα υπέστη αυτόν τον ευτελισμό για την κάλυψη της εθνικής συμμετοχής. Πρακτικά, αν τίθεται ζήτημα ανταποδοτικότητας της χρήσης ενός δρόμου, αυτός κοστολογείται από τη χώρα κάτι παραπάνω από  5 ευρώ κάθε 50 χλμ. (0,5  ευρώ για κάθε 10 χλμ διέλευσης!)

Ουσιαστικά και δίχως ίχνος υπερβολής, η χώρα έχει μοιραστεί σε φέουδα,  δημιουργούνται εισπρακτικοί μηχανισμοί άνευ αντικρίσματος και τα χρήματα εκχωρούνται σε ιδιώτες ή εταιρίες όπως η Εγνατία (η ύπαρξη της οποίας θα πρέπει να επανεκτιμηθεί), θυμίζοντας μεσαιωνικές φεουδαρχίες όπου οι υπήκοοι πληρώνουν ό,τι τους ζητήσει ο τοπικός «σερίφης». Και αν συνυπολογίσουμε ότι η Ελλάδα αρέσκεται να διανύει το χρόνο ανάποδα, το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή του δουλοκτητικού συστήματος.

Αυτοί που ανακάλυψαν και συντηρούν τη βιομηχανία  των διοδίων όχι απλώς δεν απολογούνται σήμερα αλλά επιχαίρονται για τα επιτεύγματά τους. Θεωρητικά κάποιος πολιτικός που έχει υπογράψει μια τέτοιου είδους σύμβαση μπορεί να αντιληφθεί τί εντύπωση διαθέτει σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού για την εντιμότητά του. Εκτός αν κάποιοι που ανέλαβαν τους πιο περίφημους υπουργικούς θώκους τα τελευταία χρόνια είναι απλώς «βλάκες» και «εξαπατήθηκαν». Δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλες επιλογές.

Είναι προφανές ότι  η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεία -αλλά δεν έχει καταφέρει ακόμη- να απαλλαγεί από όσους με πελατειακή και παλαιοκομματική αντίληψη συνεχίζουν να συντηρούν αυτό το πρότυπο «προσφοράς» στη χώρα και τους πολίτες. Και γι΄αυτό όσοι ανερυθρίαστα ακόμη και σήμερα αναφέρονται στα διόδια της Εγνατίας Οδού σαν να εγκρίνουν όλα όσα παρέλαβαν, είναι μάλλον συνυπεύθυνοι. Ο πολίτης αρχίζει να αδιαφορεί για το βαθμό της διαφθοράς γιατί τη θεωρεί δεδομένη (!) όμως σύντομα πρωτοβουλίες των πολιτών ή και αναρχικές εκφράσεις θα επιχειρήσουν να καταργήσουν στην πράξη επαχθείς συμβάσεις . Και ίσως πολύ σύντομα οι δυνάμεις της Αστυνομίας θα φρουρούν διόδια (τι τραγική εικόνα) γιατί ο κόσμος θα αρχίσει να τα σπάει. Και κανείς σκεπτόμενος πολίτης δεν θα είχε ουδεμία αναστολή να συνδράμει αυτή τη δίκαιη προσπάθεια και να την ενθαρρύνει. Εκεί οδηγούμαστε αν δεν υπάρξει συναίσθηση της πραγματικότητας που μας περιβάλλει.

Υ.Γ.

Στο θέμα του «Καλλικράτη», θα έχουμε την ευκαιρία να αναφερθούμε την ερχόμενη εβδομάδα, όταν ο καπνός από τις –μάταιες- αντιδράσεις κατοίκων και φορέων θα έχει καταλαγιάσει.

Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com