Καθώς ολοκληρώθηκαν οι Γιορτές Παλιάς Πόλης είναι μια ευκαιρία για αποτίμηση της πορείας του θεσμού, των θετικών και, κυρίως, των αρνητικών που διαιωνίζονται και προβληματίζουν. Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει τη σπουδαιότητα ύπαρξης του θεσμού -όποιες και αν είναι οι αντιρρήσεις του- για το γεγονός ότι αναδεικνύει τον παραδοσιακό οικισμό, προσελκύει επισκέπτες, διαφημίζει την πόλη και όσο αυτό δημιουργεί χαρά στους κατοίκους της δεν μπορεί να θεωρείται αρνητικό.
Παράλληλα είναι πολύ σημαντικό το κοινό μιας επαρχιακής πόλης να έχει την ευκαιρία να παρακολουθεί κάθε χρόνο σημαντικούς καλλιτέχνες, χωρίς εισιτήριο τις περισσότερες φορές, και να γίνεται δέκτης μεγάλου φάσματος πολιτιστικών ευκαιριών. Ακόμη και σε χώρους που δεν είναι κατάλληλοι ή ταλαιπωρούν το κοινό, η ευκαιρία παραμένει σημαντική, ειδικά για τους νέους καθώς η πρόσβαση στον πολιτιστμό για κάθε στρώμα της κοινωνίας είναι μέρος της πεμπτουσίας της δημοκρατίας. Τέλος το πλέγμα των εκδηλώσεων που γίνονται και εμπλουτίζονται κάθε χρόνο αποτιμάται θετικά και δημιουργεί στον κόσμο ευχάριστη διάθεση και αίσθημα ενεργής συμμετοχής, στο τέλος του καλοκαιριού.
Υπάρχουν όμως και τα μελανά σημεία του θεσμού, τα περισσότερα από τα οποία έχει επεσήμανε καίρια ο Σύλλογος των Κατοίκων της Παλιάς Πόλης και δυστυχώς, η δημοτική αρχή επιμένει να αγνοεί, υπσοτηρίζοντας ότι οποιαδήποτε αλλαγή θα σήμαινε υποβάθμιση και θα μείωνε τους επισκέπτες, επιβεβαιώνοντας το τρίπτυχο που ηγεμονεύει την πόλη εδώ και δεκαετίες: Δήμος-Σύλλογοι-Αγορά.
Η περίφημη «σουβλακιάδα», την οποία λοιδορούν τόσοι και τόσοι εδώ και χρόνια, επιζεί αλλοιώνοντας την εικόνα του παραδοσιακού οικισμού με οχλαγωγία, με πλαστικές καρέκλες και πλαστικά πιάτα, με εικόνες και μουσικές που παραπέμπουν συχνά σε νυχτερινά κέντρα, χωρίς ασφάλεια και χωρίς καμία ανεκτή αισθητική. Όλα αυτά υπό την «απειλή» τους ότι αν φύγουν τα στέκια των συλλόγων θα χαθούν οι γιορτές. Προτάσεις υπήρξαν και υπάρχουν σίγουρα πολλές αλλά η άρνηση να συζητηθεί οτιδήποτε θα ήταν διαφορετικό είναι πεισματική. Άλλωστε το ερώτημα που τίθεται αυθόρμητα είναι αν οι παραδοσιακοί οικισμού που σώζονται σε διάφορα σημεία της Ελλάδας στα οποία δεν ψήνουν σουβλάκια, ρήμαξαν και υποβαθμίστηκαν; Ή μήπως το ενδιαφέρον των «πολιτιστικών συλλόγων » για την Παλιά Πολή εξαρτάται άμεσα από τα χρήματα που αποκομίζουν και θα πάψει αν αυτά σταματήσουν να έρχονται;
Ένα ακόμη ζήτημα όμως που πολλοί ψιθυρίζουν αλλά κανείς δεν τολμά να θέσει είναι πόσο πολιτιστικοί είναι τελικά οι καρναβαλικοί σύλλογοι, τι προσφέρουν και – κυρίως- γιατί παραμένουν αδιαφανή τα οικονομικά τους και ή διαχείριση των τεράστιων ποσών που αποκομίζουν από τις Γιορτές Παλιάς Πόλης και έχουν συσσωρευτεί σε βάθος 15ετίας. Άλλωστε ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το θεσμό με όρους «ταβερνιάρηδων» που διαγκωνίζονται για τα καλύτερα «πόστα» δεν τιμά κανέναν. Σίγουρα σύλλογοι που έχουν διαφορετικό χαρακτήρα ή προορισμό δεν μπορεί να στοιχίζονται πίσω από αυτή την άποψη, κινδυνεύουν όμως να ομογενοποιηθούν όσο δεν διαχωρίζουν αισθητά τη δική τους δράση μέσα στους θεσμούς. Όπως συμβαίνει σε πολλά πράγματα σε αυτή την πόλη κανείς δεν αισθάνεται την ανάγκη να διαλύσει τους ψιθύρους, πόσο μάλλον οι σύλλογοι που έχουν μεταβληθεί σε «ιερές αγελάδες» και όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει τη μεγάλη τους συμβολή στον «πολιτισμό της πόλης» θα βρεθεί στην πυρά ως «γραφικός κουλτουριάρης» που θέλει το κακό των θεσμών οι οποίοι φέρνουν «τόσο πολύ χρήμα» στην πόλη. Εκεί ακριβώς καταλήγουν τα πάντα στην Ξάνθη, συμπληρώνοντας το τρίπτυχο που αναφέρθηκε παραπάνω. Η έννοια του πολιτισμού συναρτάται άμεσα με το χρήμα που διακινείται.
Κατά τα άλλα ο σεβασμός στον παραδοσιακό οικισμό και ο τρόπος που του φέρονται όσοι σχετίζονται με τις γιορτές δημιουργεί διάφορα ερωτηματικά και πρέπει να τους απασχολήσει σοβαρά. Οι προβληματισμοί για το χαρακτήρα των Γιορτών Παλιάς Πόλης επαναλαμβάνονται, όμως σε αυτή την πόλη κυριαρχεί η αίσθηση ότι Δήμος, Σύλλογοι και Αγορά είναι απολύτως ικανοποιημένοι με τη σημερινή εικόνα οπότε δεν υπάρχει λόγος να κάνουν κάτι για να αλλάξει, αφού αυτούς μόνο αφορούν.
Ο Ποδηλατικός Γύρος
Τα ρεπορτάζ υπήρξαν ιδιαίτερα εκτενή για όσα διαδραματίστηκαν στον ποδηλατικό γύρο. Πέρα από την προσπάθεια του Δήμου να υποβαθμίσει μια δική του διοργάνωση για να κρύψει τη διαμαρτυρία για τους ανύπαρκτους ποδηλατοδρόμους, θα πρέπει να επισημανθούν τα σοβαρά οργανωτικά προβλήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια της διοργάνωσης και πρέπει να απασχολήσουν το Δήμο. Παράλληλα, πολιτικά θα ήταν πιο επικερδές για τη δημοτική αρχή και όσους συμβουλεύουν, να ακούσουν το μήνυμα που έστειλαν οι πολίτες και όχι να προσπαθούν να το κρύψουν. Άλλωστε η μέχρι σήμερα στάση του Δήμου απέναντι στα ποδήλατα καταγράφεται μέσα από διαδοχικά πολιτικά λάθη, καθώς καθοδηγείται από την αντίληψη ότι οι ποδηλάτες είναι κάποιοι «γραφικοί» τύποι από τους οποίους δεν προσμένουν ούτε μια ψήφο. Είναι θλιβερό όμως να συγκρίνει ο πολίτης τι πρωτοβουλίες για το πόδήλατο υπάρχουν -όχι στην Ευρώπη φυσικά- αλλά στις περισσότερες ελληνικές πόλεις πλέον, κάποιοι από τους Δημάρχους των οποίων μάλιστα θεωρούνται απαράδεκτοι. Δυστυχώς όμως η Ξάνθη φαίνεται ότι αρέσκεται να συγκρίνεται με αφρικανικές πόλεις ώστε να φαντάζει σύχγρονη. Τέλος, το γεγονός ότι κινητοποιήθηκαν τόσοι πολλοί άνθρωποι στην Ξάνθη μέσα από το διαδίκτυο, είναι μια κατάκτηση του ηλεκτρονικού μέσου και των πολιτών, ενώ δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε τη σημαντική συνεισφορά του Xanthibikes που προσέγγισε το ζήτημα με ιδιαίτερη λεπτότητα και συνέβαλε στην επιτυχία της πρωτοβουλίας.
Σχόλιο:
Ίσως είναι υπερβολική η ενόχληση, όμως οι ευχαριστίες που εκφράζουν με τη μορφή «πολιτικής αβάντας» οι καλλιτέχνες που φιλοξενούνται σε οποιονδήποτε θεσμό της πόλης, προς το Δήμαρχο ή οποιονδήποτε άλλο εκπροσωπεί το Δήμο είναι μάλλον ατυχείς και ηχούν ως παρεμβολή μέσα στις παραστάσεις τους. Καλές οι δημόσιες σχέσεις τους αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι θεατές είναι αυτοί που τους πληρώνουν, είτε απευθείας σε μερικές εκδηλώσεις, είτε έμμεσα στις περισσότερες από αυτές. Την επόμενη φορά ας ευχαριστήσουν τους πολίτες που τους καταξιώνουν και όχι τους άρχοντες. Λίγη σεμνότητα δεν βλάπτει, όχι μόνο σε ότι αφορά στο Δήμο της Ξάνθης αλλά σε κάθε φορέα διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις.
Γιάννης Σιδηρόπουλος
